Υπερτουρισμός: Τι δείχνει η έρευνα κοινού του ΣΕΤΕ για την Ελλάδα

Υπερτουρισμός: Υπάρχει, αλλά στην… άλλη γειτονιά. Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων σε έρευνα που παρουσιάσθηκε στο ετήσιο συνέδριο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.

Κεφαλογιάννη: Πάνω από 20 δισ. τα τουριστικά έσοδα το 2024

Στην ερώτηση της έρευνας κοινού: «Στάσεις και αντιλήψεις των πολιτών σε θέματα που αφορούν την τουριστική ανάπτυξη στην Ελλάδα» που παρουσίασαν οι Πέτρος Ιωαννίδης, Διευθυντής aboutpeople και ο Ηλίας Τσαουσάκης, Σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας, αν υπάρχει υπερτουρισμός στη χώρα μας, το 72,5% των ερωτηθέντων απαντούν ότι «σίγουρα ναι» (37,3%) και «μάλλον ναι» (35,2%) με ένα 24,9% να απαντά μάλλον όχι (16,7%) και σίγουρα όχι (8,2%).

Ταυτόχρονα όμως το 66,9% , δηλαδή δυο στους τρεις,  δεν βλέπει υπερτουρισμό στη δική του περιοχή, παραπέμποντας σε άλλες…γειτονιές την ύπαρξη του φαινομένου.

Το αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό της επίδρασης που έχουν οι συνεχείς αναφορές περί υπερτουρισμού από διεθνή κυρίως αλλά και ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στη συνείδηση του μέσου πολίτη. Παράλληλα όμως η πραγματικότητα που βιώνει ο κάθε πολίτης σύμφωνα πάντα με την έρευνα είναι μάλλον διαφορετική καθώς η μεγάλη πλειοψηφία δεν βιώνει «φαινόμενο υπερτουρισμού» στην περιοχή του.

Η έρευνα ανέδειξε τους μύθους και τις αλήθειες περί υπερτουρισμού, ενός φαινομένου και μιας έννοιας που δεν έχει ακόμη ορισθεί επ’ ακριβώς, σύμφωνα με τους επαΐοντες.

Οι πολίτες πάντως δίνουν το δικό τους «ορισμό» στον υπερτουρισμό. Σύμφωνα με το κ. Τσαουσάκη οι συμμετέχοντες στην έρευνα ορίζουν τον υπερτουρισμό ως «τη μαζική προσέλευση τουριστών που ξεπερνά τη φέρουσα ικανότητα ενός προορισμού, επιβαρύνονται υποδομές, φυσικούς πόρους και την καθημερινότητα των κατοίκων».

Τον αντιλαμβάνονται ως «συνωστισμό σε καταλύματα εστιατόρια, παραλίες και δρόμους, που οδηγεί σε πτώση της ποιότητας των υπηρεσιών και αλλοίωση του τοπικού χαρακτήρα . Το φαινόμενο συνδέεται με αυξημένο κόστος ζωής για τους κατοίκους και δυσκολία εύρεσης στέγης λόγω φαινομένων όπως το Airbnb».

Την ύπαρξη του φαινομένου υπερτουρισμού στη χώρα μας, αμφισβητούν και οι παράγοντες του κλάδου, οι οποίοι θεωρούν ότι επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση τους και από την έρευνα του Δήμου Αθηναίων για την φέρουσα ικανότητα της πόλης. Μάλιστα σημείωσαν με ικανοποίηση και τις δηλώσεις του Δημάρχου της πρωτεύουσας Χάρη Δούκα, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «Δεν έχουμε πρόβλημα υπερτουρισμού στην Αθήνα. Έχουμε υπερκορεσμό σε γειτονιές. Σε 27 από 120 γειτονιές τον Σεπτέμβριο διαπιστώνουμε υπερκορεσμό και γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε αναδρομολόγηση».

Θετική η επίδραση του τουρισμού

Στην έρευνα που παρουσιάσθηκε στο συνέδριο του ΣΕΤΕ, αποτυπώθηκε και η θετική άποψη που έχει η πλειοψηφία των πολιτών της χώρας για την επίδραση του τουρισμού στην οικονομία.

Ειδικότερα το 67,3% των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρεί ότι ο τουρισμός έχει θετική επίπτωση στη χώρα (52,2% θετική και 15,1% πολύ θετική). Μάλιστα στην ερώτηση «Ποιοι κλάδοι θεωρείτε ότι μπορύν να συνεισφέρουν περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας τα επόμενα χρόνια» (μέχρι δύο επιλογές) ο τουρισμός προηγείται με 36,6% και ακολουθούν αγροτοδιατροφικός τομέας (34,4%) και βιομηχανική παραγωγή (24,5%).

Η σημαντικότερη αρνητική επίπτωση του τουρισμού στην Ελλάδα (μέχρι δυο απαντήσεις) ήταν η αύξηση των ενοικίων 40,5% και η αύξηση των τιμών 37,3%..

Από την άλλη πλευρά και σε σχέση ειδικά με το περιβάλλον, ένα 39% εκτιμά ότι ο κλάδος επιδρά αρνητικά και ένα 47,2% ότι επιδρά και θετικά και αρνητικά.

Για την πορεία του κλάδου το 52,4% εκτιμά ότι ο τουρισμός θα αυξηθεί ενώ ένα 27% ότι θα παραμείνει σταθερός με μόλις 15,8% ότι θα μειωθεί.

Δημιουργεί θέσεις εργασίας

Στην ερώτηση για την σημαντικότερη θετική επίπτωση του τουρισμού στην Ελλάδα προηγείται η δημιουργία θέσεων εργασίας (42,4%), η ενίσχυση της εθνικής οικονομίας (38,6%), η δυνατότητα της εποχιακής απασχόλησης για όσους ενδιαφέρονται και ακόμα η ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων, η υποστήριξη τοπικών κοινωνιών σε νησιά και σε απομονωμένες χερσαίες περιοχές.

Επίσης, η βελτίωση υποδομών (σε σχέση για παράδειγμα με το οδικό δίκτυο, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια), η προβολή και διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και η προσέλκυση επενδύσεων.

Στις αρνητικές επιπτώσεις (δύο απαντήσεις) προηγείται η αύξηση των ενοικίων με 40,5%, και ακολουθούν η αύξηση τιμών (37,3%), η οικονομική εξάρτηση από έναν τομέα (22,2%), η περιβαλλοντική επιβάρυνση (21%), η υπερβολική ανάπτυξη και υπερδόμηση (18,4%), η υπερφόρτωση υποδομών (12,8%), η αλλοίωση της τοπικής κουλτούρας, η διατάραξη της καθημερινής ζωής.

Περιβάλλον και υπερτουρισμός

Σε σχέση με το περιβάλλον, ένα σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 39% εκτιμά ότι ο τουρισμός στην Ελλάδα επιδρά αρνητικά και ένα 47,2% ότι επιδρά και θετικά και αρνητικά ενώ μόλις ένα 9,1% κάνει λόγο για θετική επίδραση.

Αναφορικά με τις ενέργειες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τουρισμού αναφέρονται ο περιορισμός του αριθμού των τουριστών σε ευαίσθητες περιοχές (33,9%), η προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού (30,3%), οι επενδύσεις σε πράσινες τουριστικές υποδομές (29,1%) κ.α..

Επιπλέον ένα 85,3% θεωρεί ότι είναι πολύ ή αρκετά σημαντικό να ενσωματωθεί η βιωσιμότητα και η προστασία του περιβάλλοντος στο τουριστικό μοντέλο της Ελλάδας.

Τα προβλήματα των εργαζομένων

Για τα κυριότερα προβλήματα που αφορούν τους εργαζομένους του τουριστικού τομέα, οι απαντήσεις εστιάζουν στις υπερβολικές ώρες εργασίας, ( 62,9%)τις κακές συνθήκες, (48,2%) τις χαμηλές αμοιβές (41,7%) , την ανασφάλεια λόγω εποχικότητας, την έλλειψη ευκαιριών εξέλιξης κ.ο.κ..

Για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών στον τουριστικό τομέα προτείνονται η βελτίωση των όρων εργασίας (46,6%), η αύξηση μισθών (44%) , η καλύτερη ασφάλιση και παροχές(27,4%), περισσότεροι έλεγχοι από πλευράς κράτους, μείωση της εποχικότητας και περισσότερες μόνιμες θέσεις, περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης και επαγγελματικής εξέλιξης.