Mercosur: Βαθιά αμφιλεγόμενη η συμφωνία – Επιφυλακτικοί οι αγρότες της Ευρώπης

Άκρως αμφιλεγόμενη θεωρείται η εμπορική συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής, με τα κράτη μέλη της ΕΕ να διχάζονται ως προς τους όρους της, αλλά και να προειδοποιούν ότι θα αποτελέσει σημείο για τον μαζικό ξεσηκωμό των ευρωπαίων αγροτών.

Χρειάστηκαν 25 χρόνια συνομιλιών για να διαμορφωθεί το τελικό σχέδιο της συμφωνίας της ΕΕ και του μπλοκ Mercosur (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη και, πρόσφατα, Βολιβία), η οποία αν και συμφωνήθηκε αρχικά το 2019, βρήκε την αντίσταση κυρίως των Γάλλων.

Φέτα: Σε κίνδυνο ο ελληνικός «λευκός χρυσός» – Άσχημα μαντάτα φέρνει η Mercosur

Το 2024 και συγκεκριμένα στις 6 Δεκεμβρίου, υπογράφηκε τελικά η συμφωνία, η οποία θέτει το έδαφος για μια από τις μεγαλύτερες ζώνες ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο.

Η υπερατλαντική εταιρική σχέση εκτιμάται ότι καλύπτει μια περιοχή άνω των 700 εκατομμυρίων ανθρώπων και αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Η εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του μπλοκ Mercosur της Λατινικής Αμερικής, η οποία έχει διαμορφωθεί εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, συμφωνήθηκε κατ’ αρχήν το 2019, αλλά έκτοτε αναστέλλεται κυρίως από τις γαλλικές αντιρρήσεις

Η συμφωνία, η οποία έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει το εμπόριο μεταξύ των δύο μπλοκ με τη μείωση των δασμών σε μια σειρά προϊόντων, χρειάζεται τώρα την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της ειδικής πλειοψηφίας 15 κρατών μελών.

Ο κίνδυνος του αθέμιτου ανταγωνισμού

Οι αναλυτές, σύμφωνα με δημοσίευμα του CNBC, αναμένουν μια ανώμαλη διαδικασία επικύρωσης, με τους αγρότες και ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ να προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό για την ευρωπαϊκή γεωργία.

Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, αντιτίθεται σθεναρά , ενώ χώρες όπως η Πολωνία, η Ιταλία, η Αυστρία και η Ολλανδία έχουν εκφράσει επιφυλάξεις.

Η Γερμανία, η οποία τάσσεται σθεναρά υπέρ της συμφωνίας, ανήκει σε ένα μπλοκ 10 άλλων κρατών μελών, που ζητούν από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επικυρώσει γρήγορα τους τελικούς όρους.

Η ΕΕ και το μπλοκ Mercosur υπέγραψαν αρχικά ένα προσχέδιο εμπορικής συμφωνίας τον Ιούνιο του 2019. Η πρόοδος των συζητήσεων σταμάτησαν μέχρι τις αρχές του Δεκεμβρίου 2024, εν μέσω μιας λιτανείας πολιτικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων. Μερικές απ’ αυτές τις συμφωνίες περιλάμβαναν μια αναμενόμενη αύξηση στη χρήση φυτοφαρμάκων και την προοπτική περαιτέρω απώλειας βιοποικιλότητας, ανησυχίες για το ποσοστό αποψίλωσης των δασών στον Αμαζόνιο και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με τις αυτόχθονες ομάδες.

Τα τρόφιμα και τα αγροτικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της ΕΕ από τη Βραζιλία, την Αργεντινή και άλλες χώρες της Mercosur, με αναλυτές της ολλανδικής τράπεζας ING να υπολογίζουν ότι οι εισαγωγές ανήλθαν σε 23 δισεκατομμυρίων ευρώ (24,13 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2023

Οι φόβοι για τη συμφωνία ΕΕ – Mercosur

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη πιστεύεται ότι αντιτίθενται στην εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur λόγω των φόβων ότι η «σχέση» αυτή θα μπορούσε να ενισχύσει την υποστήριξη των εγχώριων ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων πριν από τις εκλογές του 2025.

«Οι πρωτεύουσες που αντιτίθενται στη συμφωνία προσπαθούν να οικοδομήσουν έναν συνασπισμό που θα μπορούσε να αποτρέψει το συμβούλιο από το να επιτύχει την απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία», δήλωσε ο Alberto Rizzi, πολιτικός συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

«Το μπλοκάρισμα θα είχε τεράστια οικονομική και πολιτική ζημιά για την ΕΕ σε μια εποχή που μετά βίας μπορεί να το αντέξει οικονομικά», συνέχισε. «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν μπορούν να αποτύχουν σε αυτή τη δοκιμασία ενότητας και δύναμης για να κατευνάσουν τους αντιπάλους, όπως οι ευρωπαίοι αγρότες και οι πιθανοί ακροδεξιοί ψηφοφόροι».

Οι αγρότες παραπονιούνται για υπερβολική γραφειοκρατία και χαμηλά εισοδήματα, αλλά έχουν βαρεθεί και τις κακές σοδειές και απώλειες από αναδυόμενες ασθένειες των ζώων. Οι αγρότες διαμαρτύρονται επίσης για τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ

Τα τρόφιμα και τα αγροτικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της ΕΕ από τη Βραζιλία, την Αργεντινή και άλλες χώρες της Mercosur, με αναλυτές της ολλανδικής τράπεζας ING να υπολογίζουν ότι οι εισαγωγές ανήλθαν σε 23 δισεκατομμυρίων ευρώ (24,13 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2023.

Σε σημείωμα των αναλυτών της ING αναφέρεται ότι η συμφωνία αναμένεται να διευκολύνει την ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ των δύο περιοχών, επικαλούμενοι έναν συνδυασμό μεγαλύτερων ποσοστώσεων εισαγωγών και χαμηλότερους ή αφαιρούμενους δασμούς σε προϊόντα όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά, τα ζαχαρότευτλα και η σόγια.

Γεγονός που προκαλεί δυσαρέσκεια μεταξύ των αγροτών της ΕΕ, ιδίως επειδή οι ομόλογοι τους στη Mercosur παράγουν με χαμηλότερο κόστος.

Χαρακτηριστική είναι η διαμαρτυρία αγροτών στη νοτιοδυτική Γαλλία στις 12 Δεκεμβρίου, οι οποίοι έχτισαν ένα τείχος από 578 δέματα σανού σε μια διαδήλωση στο δρόμο του Auch-Toulouse. Κάθε δέμα σανού αντιπροσώπευε τους Γάλλους βουλευτές στο κοινοβούλιο των 577 εδρών της χώρας και ένα για τον Γάλλο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.