Πυρηνική ενέργεια: Η Ρωσία γίνεται παγκόσμιος ηγέτης στην κατασκευή πυρηνικών σταθμών

Η Ρωσία έχει ενισχύσει τον ρόλο της ως μεγάλος πάροχος πυρηνικής ενέργειας, ακόμη και όταν ο τομέας του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχει αντιμετωπίσει βαριές κυρώσεις μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.

Η Ρωσία κατασκευάζει περισσότερες από 10 πυρηνικές μονάδες στο εξωτερικό, καθώς προσπαθεί να αξιοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας λόγω της τεχνητής νοημοσύνης και των αναπτυσσόμενων αγορών, σύμφωνα με απεσταλμένο του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Εργοστάσια χρήσης πυρηνικής ενέργειας βρίσκονται υπό κατασκευή από ρωσικές εταιρείες σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Κίνα, η Αίγυπτος, η Ινδία, το Ιράν και η Τουρκία.

Πυρηνική ενέργεια: Η δημιουργία αντιδραστήρων «τσέπης» θα ρίξει τις τιμές ρεύματος

Ο Μπόρις Τίτοφ, ο ειδικός εκπρόσωπος του Κρεμλίνου για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της βιωσιμότητας, είπε ότι η χώρα θέλει να εδραιώσει τη θέση της ως «ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές νέων πυρηνικών σταθμών στον κόσμο».

Είπε επίσης ότι η Ρωσία αναμένει ισχυρή ζήτηση για πυρηνική ενέργεια από αναπτυσσόμενες χώρες που επιθυμούν καθαρότερες πηγές ενέργειας, καθώς και από εταιρείες τεχνολογίας που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη σε κέντρα δεδομένων. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας προέβλεψε φέτος ότι η παγκόσμια ικανότητα παραγωγής ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες θα αυξηθεί κατά 155% στα 950 γιγαβάτ μέχρι το 2050.

«Χτίζουμε περισσότερες από 10 διαφορετικές μονάδες σε όλο τον κόσμο», είπε ο Τίτοφ στους Financial Times. «Χρειαζόμαστε πολλή ενέργεια. Δεν θα μπορέσουμε να παρέχουμε αυτήν την ενέργεια χωρίς να χρησιμοποιήσουμε…πυρηνικά. Γνωρίζουμε ότι είναι ασφαλή…δεν εκπέμπουν [εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου], επομένως είναι πολύ καθαρά».

Η ρωσική πυρηνική ενέργεια σε 54 χώρες

Το αυξανόμενο χαρτοφυλάκιο πυρηνικών της Ρωσίας στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής αντιδραστήρων, της παροχής καυσίμων και άλλων υπηρεσιών, εκτείνεται σε 54 χώρες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο περιοδικό Nature Energy από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων.

Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες εξετάζουν την πυρηνική ενέργεια για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις καθαρής ενέργειας

Ο Τίτιφ επεσήμανε το εργοστάσιο Paks 2 της Ουγγαρίας καθώς και μονάδες στο Μπαγκλαντές και την Τουρκία. Η Ρωσία αναμένεται επίσης να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο με μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες στο Ουζμπεκιστάν, ενώ υπέγραψε συμφωνία με την κυβερνώσα χούντα της Μπουρκίνα Φάσο το 2023. Οι FT ανέφεραν φέτος ότι η Ρωσία συμμετείχε σε περισσότερο από το ένα τρίτο των νέων αντιδραστήρων που κατασκευάζονται παγκοσμίως.

Οι δυτικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να περιορίσουν την πυρηνική κυριαρχία της Ρωσίας, με τις ΗΠΑ να απαγορεύουν τις εισαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου από Ρωσία αυτόν τον Μάιο.

Με εξαίρεση την Ουγγαρία, οι περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν υπογράψει συμβόλαια για καύσιμο που αναπτύχθηκε για να ταιριάζει σε αντιδραστήρες σοβιετικής εποχής από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Ως μέρος μιας ευρύτερης ώθησης για την επίτευξη ενός ενδεικτικού στόχου να είναι απαλλαγμένες από ρωσικές εισαγωγές καυσίμων έως το 2027, ο Νταν Γιόργκενσεν, ο νέος Επίτροπος της ΕΕ για την ενέργεια, δήλωσε ότι ήθελε να εξετάσει την «πλήρη αλυσίδα εφοδιασμού πυρηνικών».

Ωστόσο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο είπαν ότι θα μπλοκάρουν κάθε μέτρο για τον περιορισμό της μη στρατιωτικής βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας.

Οι φόβοι ότι η Ρωσία θα μπορούσε να δημιουργήσει κρίσιμες ελλείψεις πυρηνικών καυσίμων για το μπλοκ, όπως έκανε για το φυσικό αέριο το 2022, είναι υπερβολικοί, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.

«Η Rosatom έχει συμφέρον να είναι αξιόπιστη», πρόσθεσαν.

Οι κυρώσεις

Ένα πιο άμεσο πρόβλημα είναι οι πρόσφατες κυρώσεις των ΗΠΑ στην Gazprombank, έναν σημαντικό αγωγό για πληρωμές ενέργειας στη Ρωσία. Τα μέτρα εξαιρούσαν την πολιτική πυρηνική ενέργεια εκτός από το εργοστάσιο Paks 2 της Ουγγαρίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σζιτζάρτο χαρακτήρισε τον αποκλεισμό του νέου εργοστασίου ως «εξ ολοκλήρου πολιτική απόφαση».

Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες εξετάζουν την πυρηνική ενέργεια για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις καθαρής ενέργειας, προσφέροντας περισσότερες πιθανές αγορές για τη Ρωσία.

Ο Νικ Ναζμί Νικ Αχμάντ, υπουργός φυσικών πόρων και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της Μαλαισίας, είπε στους Financial Times ότι η χώρα «μελετούσε την εισαγωγή πυρηνικών».

Είπε ότι όλοι οι «μεγάλοι παίκτες» «μιλούσαν με την [μαλαισιανή] κυβέρνηση» για πιθανά έργα, χωρίς να αναφέρεται σε συγκεκριμένες χώρες.

Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP29 στο Αζερμπαϊτζάν τον Νοέμβριο, ο Τζέικ Λιβάιν, ανώτερος διευθυντής κλίματος και ενέργειας στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, είπε ότι η Ουάσιγκτον ανησυχεί για τις χώρες που στρέφονται προς την Κίνα ή τη Ρωσία για πυρηνική ενέργεια.

Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα στον κλάδο ήταν ένα «τεράστιο ζήτημα», πρόσθεσε.