Είδη πολυτελείας: Γιατί αποτέλεσαν το 2024 κακές επενδυτικές κινήσεις

Μια όχι και τόσο καλή χρονιά είχαν τελικά οι επενδυτές σε είδη πολυτελείας, όπως οι οινόφιλοι, οι λάτρεις της τέχνης, οι συλλέκτες αυτοκινήτων και όλοι όσοι αγαπούν τα ωραία πράγματα στη ζωή, καθώς οι τιμές των πολυτελών περιουσιακών τους στοιχείων έπεσαν στα τάρταρα.

Ενδεικτικές είναι οι αποδόσεις για επενδυτές που τοποθέτησαν τα χρήματά τους σε έργα Τέχνης στις αρχές του 2024 και έχασαν κατά μέσο όρο 16% μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, σύμφωνα με τον δείκτη All Art της Art Market Research, η οποία παρακολουθεί τις πωλήσεις σε δημοπρασίες.

Είδη πολυτελείας: Tα ακριβά brand χάνουν τη «λάμψη» τους, καθώς η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται

Οι επενδύσεις στα είδη πολυτελείας σε ελεύθερη πτώση

Ομοίως, όσοι επένδυσαν σε καλό κρασί έχασαν περίπου 11% κατά την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τον δείκτη Liv-ex Fine Wine 1000 – ό,τι πλησιέστερο σε έναν παγκόσμιο δείκτη αναφοράς για τον κλάδο του κρασιού. Ενώ και η τιμή των διαμαντιών έχει μειωθεί κατά σχεδόν 20% την ίδια στιγμή που οι τιμές των συλλεκτικών αυτοκινήτων είναι λίγο πολύ σταθερές.

Όπως επισημαίνει ο Economist, η ύφεση αυτή ακολούθησε χρόνια μεθυστικής ανάπτυξης που έγινε ακόμα πιο φρενήρης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι βαριεστημένοι καταναλωτές ξόδευαν χρήματα. Οι τιμές ανέβηκαν στα ύψη. Η τράπεζα HSBC υπολογίζει ότι τα φορέματα και οι τσάντες σχεδιαστών είναι 54% ακριβότερα από ό,τι ήταν το 2019. Η τιμή του καλύτερου κρασιού Μπορντό έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών το 2022.

Ορισμένες κατηγορίες της αγοράς πολυτελείας αποδείχθηκαν ανθεκτικές. Οι πωλήσεις των «blue chip» έργων Τέχνης παρέμειναν ισχυρές το 2024, καθώς οι επενδυτές κινήθηκαν εκ τους ασφαλούς

Μπορεί να φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι η αγορά πολυτελών περιουσιακών στοιχείων έχει αποδυναμωθεί έκτοτε. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι σε πορεία ανάπτυξης κατά ένα υγιές 3,2% το 2024. Τα χρηματιστήρια έχουν κάνει θραύση. Και ο αριθμός των υπερπλουσίων αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.

Η UBS υπολογίζει ότι θα υπάρχουν 86 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι σε δολάρια σε όλο τον κόσμο μέχρι το 2027, από περίπου 60 εκατομμύρια το 2023. Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι όταν οι μετοχές κάνουν ράλι και οι άνθρωποι αισθάνονται πλούσιοι, τότε είναι πιο πιθανό να επενδύσουν σε πολυτελή περιουσιακά στοιχεία.

Στην πραγματικότητα, όπως επισημαίνει ο Λίαμ Μπέιλι της εταιρείας ακινήτων Knight Frank, τα πολυτελή περιουσιακά στοιχεία ανταγωνίζονται τα χρηματοοικονομικά, που αν και λιγότερο λαμπερά, προσέφεραν σημαντικές αποδόσεις το 2024.

Ο παγκόσμιος δείκτης MSCI World, ένας δείκτης παγκόσμιων μετοχών, έχει κερδίσει 17% μέχρι στιγμής φέτος. Το Bitcoin έχει σημειώσει άνοδο πάνω από 140%. Ακόμη και τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα του Δημοσίου έχουν προσφέρει αξιοπρεπείς αποδόσεις. Ο δείκτης S&P U.S. Treasury Bill 3-6 Month Index έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 5% από την αρχή του έτους.

Ο ρόλος των γεωπολιτικών εξελίξεων

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή έχουν πλήξει το καταναλωτικό κλίμα στις μεγάλες αγορές πολυτελείας. Άλλοι αγοραστές είχαν αναστείλει τις αγορές τους ενόψει των προεδρικών εκλογών στην Αμερική.

Από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ σάρωσε, το ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί στους εμπορικούς πολέμους – οι δασμοί και οι άτυπες απαγορεύσεις μπορούν να ανατρέψουν την αγορά πολυτελών περιουσιακών στοιχείων, όπως έδειξε και ο αγώνας που έκαναν οι οινοπαραγωγοί της Ευρώπης, αφού η Αμερική εισήγαγε φόρο εισαγωγής 25% το 2019.  Ενώ οι αμπελουργοί της Αυστραλίας χάρηκαν τον Μάρτιο, όταν η Κίνα ήρε τους δασμούς έως και 218% που είχε επιβάλει στο αυστραλιανό κρασί, οι οποίοι είχαν εισαχθεί μετά από διπλωματική διαμάχη το 2021.

Το εμπόδιο της Κίνας

Για δύο δεκαετίες, η Κίνα τροφοδότησε τη ζήτηση για φανταχτερά προϊόντα. Τώρα ο συνδυασμός της κρίσης στην αγορά ακινήτων και της κυβερνητικής καταστολής του πλούτου, περιορίζει τις δαπάνες.

Ο αντίκτυπος είναι πιο εμφανής στην αγορά κρασιού. Οι Κινέζοι αγοραστές ανέπτυξαν μια προτίμηση για το κρασί Βουργουνδίας ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία του φορέα Liv-Ex, η τιμή του υψηλότερου επιπέδου αυτών των ξηρών κόκκινων κρασιών έπεσε κατά 30% σχεδόν τα τελευταία δύο χρόνια.

Κι ενώ το 2019 η Κίνα κατανάλωσε το 17% της παγκόσμιας παραγωγής κρασιού, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 8%.

Η ύφεση που παρατηρήθηκε στο συγκεκριμένο τομέα το 2024 ακολούθησε χρόνια μεθυστικής ανάπτυξης, που έγινε ακόμα πιο φρενήρης κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Ποια είδη πολυτελείας άντεξαν

Παρόλα αυτά, ορισμένες κατηγορίες της αγοράς πολυτελείας ήταν ανθεκτικές. Σύμφωνα με τον Σεμπάστιαν Ντάθι της Art Market Research, οι πωλήσεις των «blue chip» έργων Τέχνης παρέμειναν ισχυρές το 2024, καθώς οι «επενδυτές κινήθηκαν εκ τους ασφαλούς».

Πολλά από τα έργα που τα πήγαν καλύτερα στις δημοπρασίες ήταν από μεγάλους καλλιτέχνες των οποίων τα έργα δεν έχουν βγει προς πώληση εδώ και πολύ καιρό. Ένας πίνακας του νεοϊμπρεσιονιστή Jean-Michel Basquiat πωλήθηκε σε δημοπρασία έναντι 46,5 εκατ. δολαρίων, ενώ ένας άλλος του ποπ καλλιτέχνη Edward Ruscha πωλήθηκε έναντι 68,3 εκατ. δολαρίων.

Εξάλλου, ακόμη και αν ορισμένοι αγοραστές κρατούν αποστάσεις, θα υπάρχει πάντα μια ομάδα φανατικών της πολυτέλειας που σχεδιάζουν ήδη την επόμενη αγορά τους. Γνωρίζουν ότι αντικείμενα και είδη, όπως οι vintage Ferrari και τα ροζ διαμάντια, είναι ριψοκίνδυνα και συχνά μη ρευστοποιήσιμες επενδύσεις.

Ο Ρόι Σάφιτ, επικεφαλής του ερευνητικού οργανισμού της βιομηχανίας διαμαντιών, Fancy Colour Research Foundation, εκτιμά ότι οι πολύτιμοι λίθοι προσφέρουν αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι μετοχές και τα ομόλογα: ο ιδιοκτήτης τους μπορεί να τους επιδεικνύει.

«Οι άνθρωποι λατρεύουν να γιορτάζουν την επιτυχία τους», τονίζει στον Economist, με τον Ντίτριχ Χάτλαπα, επικεφαλής της Historic Automobile Group International, να προσθέτει πως οι αγοραστές «το κάνουν από πάθος».