Ευρωζώνη: Ποιες είναι οι 2 μεγάλες απειλές του 2025

Ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος και η η πολιτική αστάθεια σε χώρες της ΕΕ είναι οι δύο μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει η οικονομία της Ευρωζώνης το 2025, όπως προκύπτει από δημοσκόπηση των Financial Times σε 72 οικονομολόγους.

Μάλιστα, το 69% των οικονομολόγων που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση των FT, θεωρεί πιθανό έναν εμπορικό πόλεμο, ενώ το 68% προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο σενάριο είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ευρωζώνη το 2025. Ακόμη περισσότερο, 8 στους 10 οικονομολόγους (81%) είπαν ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα επηρεάσει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης.

Κνοτ (ΕΚΤ): Ενας εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας θα «εξάγει» στην Ευρώπη αποπληθωρισμό

Οι δασμοί Τραμπ

Και εξηγούν: εάν ο Τραμπ υλοποιήσει τις προεκλογικές εξαγγελίες του για επιβολή δασμών 20% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ και 60% στις εισαγωγές από Κίνα,  οι δασμοί θα είναι η μεγαλύτερη μορφή προστατευτισμού στις από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιβολής αντιποίνων.

Η Ευρωζώνη, η οποία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση όσον αφορά την εμπορική σχέση της με τις ΗΠΑ, καθώς έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα, θεωρείται έντονα εκτεθειμένη αφενός στους υψηλότερους δασμούς αφετέρου στην απειλή της Κίνας να κάνει ντάμπινγκ φθηνά προϊόντα στις παγκόσμιες αγορές ως απάντηση στην επιβολή δασμών από τον Τραμπ.

«Η δεύτερη προεδρία του Τραμπ είναι πλέον ο μεγαλύτερος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος», δήλωσε στους FT ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος για την Ευρώπη στην Eurasia Group.

Οι συνέπειες των εμπορικών πολιτικών του Τραμπ είναι πιθανό να μειώσουν την παραγωγή στην Ευρώπη ακόμη και πριν τεθούν σε εφαρμογή, λένε οικονομολόγοι: «Οι προσδοκίες για τους δασμούς Τραμπ… παρέχουν στις εταιρείες ένα ισχυρό κίνητρο να συγκρατήσουν τις επενδύσεις μέχρι να επιλυθεί μέρος της αβεβαιότητας», δήλωσε ο Tomasz Wieladek της T Rowe Price.

Οι οικονομολόγοι αναμένουν κατά μέσο όρο ότι η ανάπτυξη της Ευρωζώνης θα ανέλθει σε μόλις 0,9%. Αυτή θα είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά με υποτονική ανάπτυξη και είναι κάτω από το 1,1% που προέβλεψε η ΕΚΤ τον Δεκέμβριο.

Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι η ευρωζώνη μπορεί να αποφύγει την ύφεση.

Ιδιαιτέρως απαισιόδοξη είναι η πρόβλεψη του John Llewellyn, πρώην ανώτερου οικονομολόγου στον ΟΟΣΑ και η Lehman Brothers, ο οποίος είναι τώρα συνεργάτης στην Independent Economics, σύμφωνα με την οποία η οικονομία της Ευρωζώνης θα τελειώσει το 2025 κατά 1% λιγότερο από ό,τι στην αρχή του έτους. Προειδοποιεί ακόμη ότι «οι επενδυτές επί του παρόντος εφησυχάζουν αδικαιολόγητα για το τι είναι πιθανό να φέρει ο πρόεδρος Τραμπ». «Η οικονομική σταθερότητα είναι πολύ πιο εύθραυστη από ό,τι πιστεύει η σύγχρονη γενιά», είπε.

Εμπορικές συνομιλίες: Λύση ή παγίδα;

Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες οικονομολόγους – το 61% – υποστηρίζουν την έκκληση της προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ να συμμετάσχουν σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ για να αποφευχθεί ένας εκτεταμένος εμπορικός πόλεμος.

«[Η ΕΕ] μπορεί να θέλει να χρησιμοποιήσει την απειλή αντιποίνων ως μέρος της διαπραγμάτευσης. Αλλά τελικά, οι δασμοί είναι μια αυτοπροκαλούμενη βλάβη και η ΕΕ θα ήταν καλύτερα να μην τους χρησιμοποιήσει», δήλωσε η Isabelle Mateos y Lago, επικεφαλής οικονομολόγος της BNP Paribas.

Αρκετοί οικονομολόγοι επισημαίνουν την τεράστια εμπειρία της ΕΕ στις εμπορικές συνομιλίες και τη θέση της ως ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά μπλοκ στον κόσμο. «Η ΕΕ απέχει πολύ από το να βρίσκεται σε αδύναμη θέση», δήλωσε ο Christian Dustmann, διευθυντής της οικονομικής δεξαμενής σκέψης Rockwool Foundation με έδρα το Βερολίνο.

Από την άλλη, υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι προειδοποιούν ότι η αναζήτηση μιας εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ θα ενθάρρυνε μόνο πιο επιθετικές ενέργειες: «Ο Τραμπ έχει τη νοοτροπία του νταή της παιδικής χαράς», είπε χαρακτηριστικά ο Καμίλ Κόβαρ, ανώτερος οικονομολόγος στη Moody’s.

Ο Carsten Brzeski, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικής στην ING Bank, δήλωσε ότι οι δασμοί δεν είναι η μόνη απειλή για την ευρωπαϊκή οικονομία που προέρχεται από τις ΗΠΑ το 2024. «Οι φορολογικές περικοπές των ΗΠΑ, η άρση ρυθμίσεων και οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας θα κάνουν επίσης την οικονομία των ΗΠΑ πιο ελκυστική σε σύγκριση με την ευρωζώνη».

Η εκ των έσω απειλή

Από κοντά στους γεωπολιτικούς κινδύνους, η αδυναμία της Ευρώπης να διορθώσει τα εσωτερικά της προβλήματά της θεωρείται βασικός κίνδυνος σχεδόν από το ένα τρίτο όλων των ερωτηθέντων.

Ο Ulrich Kater, επικεφαλής οικονομολόγος στη γερμανική Deka Bank, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Ευρώπη σύντομα θα μοιάζει με την «ύστερη αυτοκρατορία των Αψβούργων». Έμενε πίσω οικονομικά και τεχνολογικά, βαλτωμένη από τη γραφειοκρατία και κυριαρχούμενη από τη «μελαγχολική ανάμνηση του πρώην μεγαλείου της».

Ωστόσο, ένας στους πέντε δήλωσε ότι διακρίνει αχτίδα αισιοδοξίας στη μείωση των επιτοκίων και στην ελπίδα για άνοδο της καταναλωτικής ζήτησης.

Ένα παρόμοιο ποσοστό αναλυτών πιστεύει ότι οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία τον Φεβρουάριο μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στο σφιχτό φρένο χρέους της χώρας και να αυξηθούν οι επενδύσεις.

Η αρνητική ψυχολογία στη Γερμανία θα μπορούσε να αναστραφεί «εάν ένας νέος συνασπισμός ήταν σε θέση να παρουσιάσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και να άρει το φρένο του χρέους», δήλωσε ο Moritz Kraemer από τη γερμανική LBBW.

Παραδόξως, το ένα πέμπτο όλων των οικονομολόγων ελπίζει ότι η ζοφερή πραγματικότητα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κίνητρο, εξηγώντας ότι εάν τα πράγματα γίνουν πολύ άσχημα, τότε η Ευρώπη μπορεί τελικά να ξεκινήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

«Ένα εχθρικό διεθνές πολιτικό κλίμα παρουσιάζει μια ευκαιρία για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση», δήλωσε η Λένα Κομίλεβα, επικεφαλής οικονομολόγος στο (g+)economics consultancy.

Ο Kraemer της LBBW τόνισε ότι οι προσδοκίες είναι πλέον «τόσο χαμηλές που υπάρχουν και κάποιες δυνατότητες για ανοδικές εκπλήξεις».