Καταθέσεις: Προς αργή αποκλιμάκωση τα επιτόκια – Τα σχέδια των τραπεζών

Οι πρώτες αναπροσαρμογές των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις μετά την τελευταία απόφαση χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις 12 Δεκεμβρίου, είναι γεγονός.

Δεν πρόκειται ωστόσο για οριζόντιες αλλαγές που αφορούν στο σύνολό τους το τραπεζικό σύστημα, ενώ οι μειώσεις που εφαρμόστηκαν σε καμία περίπτωση δεν ξεπέρασαν το «κούρεμα» των παρεμβατικών δεικτών της Ευρωτράπεζας (25 μονάδες βάσης).

Πόσο αυξήθηκε η περιουσία των Ελλήνων – Τι δείχνουν οι καταθέσεις

Οι πρώτες αυξήσεις στα βραχυπρόθεσμα προϊόντα

Μάλιστα, σε ορισμένα πιο βραχυπρόθεσμα προϊόντα, διάρκειας έως και 3 μήνες, καταγράφηκαν ακόμη και αυξήσεις.

Όπως επισημαίνει σχετικά τραπεζική πηγή, το 2025 οι αποδόσεις στους λογαριασμούς προθεσμίας θα είναι σε κάθε περίπτωση χαμηλότερες. Εκτιμά ωστόσο ότι η ταχύτητα της προσαρμογής τους στα νέα δεδομένα ως προς το κόστος του χρήματος θα είναι σχετικά αργή.

Ανοδική και καθοδική φάση

«Κατά την ανοδική φάση των επιτοκίων, οι ελληνικές τράπεζες σταμάτησαν σχετικά νωρίς, λίγο πριν τα μέσα του 2023 να αυξάνουν τα επιτόκια που προσφέρουν, παρ’ ότι η ΕΚΤ συνέχισε μέχρι και το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς την ενίσχυση των δικών της δεικτών. Αναμένω κάτι ανάλογο και στον καθοδικό κύκλο, προς όφελος των αποταμιευτών», σχολιάζει η ίδια πηγή.

Στο θέμα αναφέρεται και η Τράπεζα της Ελλάδος, στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή.

Όπως επισημαίνεται σχετικά, τα επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας, μετά την ανοδική τάση που ακολουθούσαν επί ένα έτος περίπου, παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα το δ΄ τρίμηνο του 2023 και τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 στην πλειονότητα των κατηγοριών, παρά τις μειώσεις στα επιτόκια πολιτικής του Ευρωσυστήματος.

Αναλυτικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο στο σύνολο των καταθέσεων προθεσμίας των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο το δεκάμηνο του 2024 σε 3,1% (δεκάμηνο 2023: 2,1%). Το αντίστοιχο επιτόκιο προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε 1,8% (δεκάμηνο 2023: 1,4%).

Παρ’ όλα αυτά, σε σύγκριση με τη ζώνη του ευρώ, τα επιτόκια στο σύνολο των προθεσμιακών καταθέσεων στην Ελλάδα από τα μέσα του 2022 διαμορφώνονται σε χαμηλότερο επίπεδο.

Στη σημαντικότερη σε όρους όγκου κατηγορία, τις καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος, το επιτόκιο στην Ελλάδα (2,5%) κατά το δεκάμηνο του 2024 ήταν κατά περίπου 90 μονάδες βάσης χαμηλότερο έναντι του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Η μάχη του 2025

Οι οικονομολόγοι της κεντρικής τράπεζας εκτιμούν πως «τα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να περιορίσουν τις εκροές αποταμιευτικών πόρων από τους λογαριασμούς προθεσμίας προς εναλλακτικές τοποθετήσεις, αναβάλλουν την προσαρμογή των επιτοκίων που προσφέρουν στους καταθέτες».

Η αλήθεια είναι ότι μπορεί οι δείκτες ρευστότητας των συστημικών ομίλων να βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρονται για την περαιτέρω αύξηση της καταθετικής τους βάσης, με λελογισμένο κόστος.

Κι αυτό διότι οι καταθέσεις αποτελούν την πρώτη ύλη για τη διεύρυνση της σχέσης τους με το πελατολόγιό τους.

Ειδικά στην τρέχουσα συγκυρία, καθώς έχει ξεκινήσει η διαδικασία αποκλιμάκωσης του κόστους χρήματος στη ζώνη του ευρώ, ασκώντας πίεση στο εισόδημα από τόκους, η ανάπτυξη σταυροειδών πωλήσεων αποτελεί κεντρική πτυχή του σχεδίου των τραπεζών για ενίσχυση των εργασιών στη λιανική τραπεζική.

Αυτές μπορεί να αφορούν τόσο τον τομέα των χορηγήσεων, μέσω στεγαστικών, καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών, όσο και το πεδίο των επενδυτικών και ασφαλιστικών προϊόντων.

Η ενίσχυση του ανταγωνισμού με την Παγκρήτια

«Είναι προφανές πόσο πιο εύκολο είναι να διαθέσεις προϊόντα σε κάποιον που είναι ήδη πελάτης σου μέσω ενός καταθετικού λογαριασμού. Αυτή είναι μία παράμετρος που πάντοτε λαμβάνουμε υπόψιν κατά τον ορισμό των επιτοκίων μας», σχολιάζει στέλεχος συστημικού ομίλου.

Σημειώνει δε πως από τη νέα χρονιά ο ανταγωνισμός θα ενισχυθεί περαιτέρω, καθώς πέραν της Optima Bank, επιθετικά αναμένεται να κινηθεί ο πέμπτος πόλος που δημιουργείται μετά από τη συγχώνευση Attica Bank – Παγκρήτιας Τράπεζας.

Όπως εξηγεί, οι δύο τράπεζες θα επιχειρήσουν τόσο τη βελτίωση του λόγου δάνεια προς καταθέσεις, με σκοπό να χρηματοδοτήσουν τις εργασίες τους στις χορηγήσεις, όσο και την αύξηση του αριθμού των πελατών τους, με βάση τη στόχευση του επιχειρησιακού τους πλάνου.

Πρόκειται για συνθήκη που θα μπορούσε να καθυστερήσει τις περικοπές των αποδόσεων στις καταθέσεις από τους συστημικούς ομίλους, ειδικά στην περίπτωση που καταγραφούν εκροές προς τα μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα.