ΑΑΔΕ: Ο αλγόριθμος που ξετρυπώνει φοροφυγάδες

Αδήλωτα εισοδήματα εκατομμυρίων ευρώ, κυκλώματα με εικονικά φορολογικά στοιχεία, απάτες στο ΦΠΑ φέρνουν στο φως οι έρευνες του φοροελεγκτικού μηχανισμού. Με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζονται οι στόχοι και με τη βοήθεια ειδικών αλγόριθμων που σαρώνουν φορολογικές δηλώσεις, βλέπουν τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά και τη δραστηριότητα στα social media, η ΑΑΔΕ ξετρυπώνει φοροφυγάδες και επιβάλει φόρους και πρόστιμα.

Οι ελεγκτές βρίσκονται πλέον σε απευθείας σύνδεση με την Αίθουσα Επιχειρήσεων της ΑΑΔΕ μεταφέροντας πληροφορίες με φωτογραφίες και βίντεο από τα σημεία ελέγχου, γίνεται ανάλυση κινδύνου σε πραγματικό χρόνο ενώ ταυτόχρονα οι φορο-«ράμπο» λαμβάνουν έγγραφα στα tablet τους και εικόνες από drones.

Κάλυψη τεκμηρίων χωρίς φόρο με δωρεά χρημάτων

Στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής έχουν μπει για τα καλά και οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου με τους φορο-ελεγκτές να διενεργούν έρευνες και διασταυρώσεις από το γραφείο τους, εντοπίζοντας ύποπτες συναλλαγές, υποθέσεις παράνομου εμπορίου και πλουτισμού.

Ο ειδικός αλγόριθμος της ΑΑΔΕ διενεργεί συνδυαστικές διασταυρώσεις σε δηλωθέντα εισοδήματα, επαγγελματική δραστηριότητα, τζίρους, δαπάνες διαβίωσης, τραπεζικές κινήσεις και αξιοποιεί πληροφορίες από social media (Facebook, Instagram, TikTok) μέχρι και τις παραδόσεις προϊόντων από τις εταιρείες κούριερ.

Στο ηλεκτρονικό «δίχτυ» της ΑΑΔΕ πιάνονται χιλιάδες φορολογούμενοι με αδήλωτα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, αναδρομικά, ακίνητα, μερίσματα αλλά και επαγγελματίες και επιχειρήσεις οι οποίες ενώ έχουν δραστηριότητα υποβάλουν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ.

Σοκ και… ΔΕΟΣ

Το 2025 ρίχνονται στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου νέες ειδικές ομάδες ελεγκτών. Οι εφοριακοί και τελωνειακοί υπάλληλοι των «Δυνάμεων Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών», ΔΕΟΣ, θα αναλάβουν από κοινού τις δύσκολες αποστολές και τις πιο απαιτητικές υποθέσεις φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου. Στις 17 Φεβρουαρίου 2025 πιάνουν δουλειά οι ελεγκτές του νέου Κέντρου Ελέγχου Μεγάλων Φορολογουμένων (ΚΕΜΕΦ) με ελεγκτική αρμοδιότητα σε όλη την επικράτεια.

Το ΚΕΜΕΦ δημιουργείται από τη συγχώνευση του Κέντρου Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΚΕΜΕΕΠ) και του Κέντρου Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) και θα χειρίζεται τις πιο απαιτητικές υποθέσεις φοροδιαφυγής επικεντρωμένες σε άτομα με πολύ υψηλά εισοδήματα και περιουσία, ελέγχοντας ακόμη και τις πιο σύνθετες περιπτώσεις, όπως η εκμετάλλευση κρυπτονομισμάτων, NFTs και άλλες ψηφιακές συναλλαγές.

Νέα “ψηφιακά” όπλα

Παράλληλα ενεργοποιούνται νέα ψηφιακά εργαλεία για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής όπως:

1.  Καθολική δήλωση των εσόδων-εξόδων των επιχειρήσεων στο myDATA και λειτουργία της νέας εφαρμογής myDATAapp που θα δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να εκδίδουν και να διαβιβάζουν παραστατικά όπως τιμολόγια και αποδείξεις λιανικής απευθείας στην πλατφόρμα myDATA μέσω smartphone ή tablet.
2.  Το Ψηφιακό Πελατολόγιο που θα ξεκινήσει από συνεργεία, φανοποιεία, πλυντήρια αυτοκινήτων και χώρους στάθμευσης για να επεκταθεί και σε άλλους κλάδους εντός του 2025.
3.  Υποχρεωτική εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής. Οι επιχειρήσεις θα υποχρεώνονται να εκδίδουν ψηφιακά παραστατικά διακίνησης και να διαβιβάζουν τα δεδομένα τους στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και με αυτόν τον τρόπο οι φορολογικές αρχές θα έχουν μια πλήρη εικόνα του υπό διακίνηση προϊόντος, σε όλα τα στάδια διακίνησης.
4.  Επέκταση του Ηλεκτρονικού Τιμολογίου σε όλους τους κλάδους της οικονομίας από το δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Τα μεγάλα λαβράκια του 2024

Από τις υποθέσεις φοροδιαφυγής που αποκαλύφθηκαν το 2024 ξεχωρίζουν:

1.  Ο «Χάρτινος Δράκος». Μια ανώνυμη καταγγελία έφερε στην επιφάνεια κύκλωμα 287 επιχειρήσεων κινεζικών συμφερόντων που παραποιούσε τις ταμειακές μηχανές, δηλώνοντας ταυτόχρονα το ένα δέκατο κάθε συναλλαγής στην εφορία. Μέσω των καταγγελιών και στην εφαρμογή Αppodixi εντοπίστηκαν οι πρώτες επιχειρήσεις στην Κομοτηνή, στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες εξέδιδαν αποδείξεις με μη αναγνώσιμο QR code. Από τους ελέγχους αποκαλύφθηκε ένα καλά οργανωμένο κύκλωμα φοροδιαφυγής σε όλη τη χώρα, στο οποίο συμμετείχαν Ελληνες και Κινέζοι επιχειρηματίες, εταιρείες προμήθειας ταμειακών μηχανών, ειδικών μηχανισμών και λογισμικού, λογιστές και τεχνικοί. Οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως είχε στηθεί μια μηχανή κλοπής ΦΠΑ και φόρων εισοδήματος μεγάλων διαστάσεων εις βάρος του ελληνικού Δημοσίου, η ζημία του οποίου ακόμη δεν μπορεί να εκτιμηθεί.
2.  Τα ελαιοτριβεία της φοροδιαφυγής. Ένα γιγαντιαίο συνονθύλευμα υπαρκτών και ανύπαρκτων συναλλαγών, μεταξύ πραγματικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που αποτελούν άδειο κέλυφος, ερεύνησε η ΑΑΔΕ μετά από καταγγελία πολίτη, η οποία καταδείκνυε ως διακινητές εικονικών τιμολογίων ελαιόλαδου έναν επιτηδευματία και ένα φυσικό πρόσωπο – διαχειριστή νομικών προσώπων (κυρίως ελαιοτριβείων). Στο δαιδαλώδες αυτό κύκλωμα, το 2022-2023, εμπλέκονται πάνω από 30 επιχειρήσεις, από τις οποίες τουλάχιστον 14 έχουν συσταθεί με σκοπό την έκδοση και τη λήψη εικονικών τιμολογίων. Χιλιάδες εικονικά φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν με την καθαρή αξία τους να φτάνει τα 40 εκατ. ευρώ.
3.  Φοροδιαφυγή εκατομμυρίων ευρώ από πωλήσεις μέσω γνωστής πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου. Πρόκειται για πλατφόρμα παγκόσμιας εμβέλειας, μέσω της οποίας παραγωγοί κάθε κλάδου προβάλλουν και πωλούν προϊόντα τους, όπως κοσμήματα, παπούτσια, είδη χειροτεχνίας, τσάντες, ρούχα, είδη διακόσμησης και έπιπλα σπιτιού, παιχνίδια, έργα τέχνης, καλλιτεχνικές εκτυπώσεις, προϊόντα vintage κλπ, χωρίς να αποκλείονται και προϊόντα μαζικής παραγωγής. Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ εντόπισαν στη συγκεκριμένη πλατφόρμα καταστήματα Ελλήνων εμπόρων/δημιουργών με σημαντικό ύψος πωλήσεων. Ο έλεγχος μπόρεσε να εντοπίσει διαφορές στις συναλλαγές που οι ελληνικές επιχειρήσεις παρέλειψαν να περιλάβουν στις δηλώσεις ΦΠΑ.Σε πρώτη φάση, επιλέχθηκαν προς έλεγχο οι ΑΦΜ, που παρουσίασαν διαφορές άνω των 200.000 ευρώ. Ο έλεγχος μόνο σε 16 εταιρείες αποκάλυψε απόκρυψη τζίρου πάνω από 8,5 εκατ. ευρώ.
4.  Η υπόθεση Η&Μ. Σαν «βόμβα» έσκασε τον Ιούνιο του 2024 στην αγορά η είδηση για την επιβολή προστίμου στην H&M, με παράλληλο κλείσιμο για 48 ώρες του καταστήματος στο Σύνταγμα για φορολογικές παραβάσεις, με απόφαση της ΑΑΔΕ. Ακολουθούσε η επιβολή νέων προστίμων, και το κλείσιμο άλλων τεσσάρων καταστημάτων της πολυεθνικής για 48 ώρες σε διάφορα σημεία της Ελλάδας (Γλυφάδα, Βόλος, Ρόδος, Καλαμάτα) για τον ίδιο ακριβώς λόγο: την έκδοση αλλά μη διαβίβαση αποδείξεων στην ΑΑΔΕ. «Τι συμβαίνει με την H&M στην Ελλάδα;» αναρωτήθηκαν πολλοί και όχι άδικα. Σχεδόν 200.000 αποδείξεις αξίας άνω των 5 εκατ. ευρώ δεν είχαν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κατάστημα της H&M στον Βόλο δεν είχε διαβιβάσει 125.000 αποδείξεις την τελευταία τριετία (!), καθαρής αξίας 2,4 εκατ. ευρώ, πλέον ΦΠΑ 562.000 ευρώ.