Η νέα πραγματικότητα για τις ελληνικές εξαγωγές

Καθώς προσεγγίζουμε το 2025, η παγκόσμια σκηνή μετασχηματίζεται ταχύτατα, θέτοντας νέες προκλήσεις αλλά και ανοίγοντας δρόμους για ευκαιρίες. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, η κλιματική κρίση, αλλά και η μετάβαση σε μια πιο πράσινη και βιώσιμη οικονομία δημιουργούν ένα δυναμικό περιβάλλον που απαιτεί στρατηγική προσαρμογή.

Στο επίκεντρο αυτής της πραγματικότητας βρίσκονται οι εξαγωγές, ένας τομέας ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, που όμως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί διαφορετικά από την πολιτεία αλλά και από τις επιχειρήσεις. Το παραδοσιακό μοντέλο των εξαγωγών αλλάζει και η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα είναι απολύτως αναγκαία.

Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι διπλό: Ποιες θα είναι οι νέες προκλήσεις για τις ελληνικές εξαγωγές το 2025 και πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται σε αυτό το νέο τοπίο;

Οι παγκόσμιες τάσεις και οι επιπτώσεις τους

Οι διεθνείς αγορές το 2025 θα έχουν επηρεαστεί από σειρά παραγόντων:

1. Τεχνολογική Εξέλιξη και Ψηφιοποίηση: Η 4η βιομηχανική επανάσταση συνεχίζει να αλλάζει ριζικά τη φύση του εμπορίου. Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης, αυτοματισμών, blockchain, αλλά και το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) δημιουργούν νέες ευκαιρίες και κινδύνους για τους εξαγωγείς. Εταιρείες που επενδύουν στην ψηφιοποίηση θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ενώ όσες καθυστερούν θα βρεθούν αντιμέτωπες με σοβαρούς περιορισμούς.

2. Κλιματική Κρίση και Βιωσιμότητα: Οι διεθνείς πολιτικές και οι κανονισμοί για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων ενισχύονται. Το εμπόριο θα ευνοήσει προϊόντα και υπηρεσίες που προάγουν τη βιωσιμότητα, ενώ εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τα νέα πρότυπα κινδυνεύουν να αποκλειστούν από βασικές αγορές.

3. Γεωπολιτική Αστάθεια: Η επαναδιαμόρφωση της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκηνής, οι εντάσεις μεταξύ υπερδυνάμεων και οι περιφερειακές κρίσεις δημιουργούν αστάθεια στις αγορές. Για την Ελλάδα, η προσαρμογή στις γεωπολιτικές αλλαγές είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της πρόσβασης σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους.

4. Μετασχηματισμός της Καταναλωτικής Συμπεριφοράς: Οι καταναλωτές ζητούν πλέον προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, υψηλής ποιότητας, κοινωνικά υπεύθυνα και σε μικρότερες συσκευασίες. Η ζήτηση για προσωποποιημένες λύσεις θα ενισχυθεί, γεγονός που απαιτεί ευελιξία και καινοτομία από τις επιχειρήσεις.

Οι ελληνικές εξαγωγές

Για την Ελλάδα, ο εξαγωγικός τομέας αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομικής ανάπτυξης. Η χώρα μας διατηρεί σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως η γεωστρατηγική της θέση, η ποικιλομορφία των προϊόντων της και η παράδοση στην ποιότητα. Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι πολυδιάστατες.

1. Η Πράσινη Μετάβαση: Ο ρόλος της Ελλάδας στην παραγωγή και εξαγωγή βιώσιμων προϊόντων πρέπει να ενισχυθεί. Οι ελληνικές επιχειρήσεις χρειάζεται να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες, ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικές στις διεθνείς αγορές που απαιτούν πλέον προϊόντα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.

2. Επενδύσεις στην Καινοτομία: Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και η ενσωμάτωση καινοτόμων λύσεων είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους. Στο μέλλον, μόνο οι επιχειρήσεις που αξιοποιούν πλήρως την τεχνολογία θα μπορέσουν να σταθούν ανταγωνιστικά.

3. Ενίσχυση της Διεθνούς Παρουσίας: Η Ελλάδα πρέπει να επεκτείνει τη γεωγραφική της εμβέλεια, στοχεύοντας σε αγορές με υψηλή δυναμική, σε τρίτες χώρες, όπως η Ασία και η Αφρική. Η διαφοροποίηση των αγορών μειώνει τους κινδύνους που σχετίζονται με τις γεωπολιτικές και οικονομικές αναταράξεις και αλλάζει το παραδοσιακό μοντέλο του μονόδρομου των εξαγωγών μας στην Ε/Ε.

4. Δημιουργία Ενιαίας Ταυτότητας: Η ελληνική εξαγωγική ταυτότητα πρέπει να γίνει πιο αναγνωρίσιμη παγκοσμίως. Το «Brand Greece» μπορεί να εδραιωθεί μέσα από την προώθηση της ποιότητας, της παράδοσης και της καινοτομίας. Παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών αυτό δεν έχει καταστεί δυνατό μέχρι σήμερα.

Τι πρέπει να προσέξουμε;

Η διαχείριση των παραπάνω προκλήσεων απαιτεί στρατηγική, οργάνωση και συνεργασία. Κρίσιμα ζητήματα περιλαμβάνουν:

• Κανονιστική Συμμόρφωση: Οι επιχειρήσεις πρέπει να παρακολουθούν στενά τις αλλαγές στους κανονισμούς, ώστε να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις κάθε αγοράς.

• Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού: Η επένδυση σε δεξιότητες και η εκπαίδευση είναι κρίσιμες για την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και τάσεις.

• Προστασία της Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Η εξασφάλιση σταθερών εφοδιαστικών αλυσίδων είναι κρίσιμη, δεδομένων των διαταραχών που προκαλούνται από γεωπολιτικές εντάσεις και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Ο ρόλος της Πολιτείας και των Επιχειρήσεων

Η επιτυχία των ελληνικών εξαγωγών εξαρτάται από την αρμονική συνεργασία μεταξύ του κράτους και του ιδιωτικού τομέα.

1.Η Πολιτεία:

oΔημιουργία Υποδομών: Η βελτίωση των υποδομών μεταφορών και επικοινωνιών είναι απαραίτητη.

oΧρηματοδότηση και Κίνητρα: Η παροχή φορολογικών κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση των εξαγωγών κρίνονται απαραίτητοι μηχανισμοί στήριξης και ο ΠΣΕ δίνει την πολυεπίπεδη μάχη του προκειμένου η μικρομεσαία επιχείρηση και όχι μόνο να αποκτήσει πρόσβαση στη χρηματοδότηση αλλά και σε ουσιαστικές φορολογικές ελαφρύνσεις.

Διπλωματική Υποστήριξη: Ενίσχυση των διεθνών συνεργασιών και προβολή της χώρας σε εμπορικά φόρουμ και διεθνείς εκθέσεις.

2.Οι Επιχειρήσεις:

– Επενδύσεις στην Ερευνα και την Καινοτομία: Η ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών.

-Δικτύωση και Συνεργασίες: Συνεργασίες με διεθνείς φορείς και άλλες επιχειρήσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

-Ευελιξία και Προσαρμοστικότητα: Η ικανότητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες είναι κρίσιμη για την επιβίωση και την ανάπτυξη.

Συμπέρασμα

Το 2025 προμηνύεται ως μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις αλλά και μοναδικές ευκαιρίες για τις ελληνικές εξαγωγές. Η Ελλάδα διαθέτει τα εφόδια να αντεπεξέλθει, αρκεί να κινηθεί μεθοδικά και στρατηγικά. Η συλλογική προσπάθεια, η επένδυση στην καινοτομία και η στροφή προς τη βιωσιμότητα είναι τα κλειδιά για την επιτυχία.

Ο κόσμος αλλάζει, και μαζί του αλλάζει και η δυναμική των εξαγωγών. Είναι στο χέρι μας να προσαρμοστούμε, να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να διαπρέπει στον παγκόσμιο χάρτη.

Ο κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης είναι πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ- ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ