ΕΚΤ: Οι αναλυτές εκτιμούν ότι άργησε πολύ να μειώσει να επιτόκια

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άργησε πολύ να μειώσει τα επιτόκια προκειμένου να στηρίξει την οικονομία της ευρωζώνης, προειδοποίησαν πολλοί από τους οικονομολόγους που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση των Financial Times. Σχεδόν οι μισοί από τους 72 οικονομολόγους της Ευρωζώνης που συμμετείχαν στην έρευνα — 46%— δήλωσαν ότι η κεντρική τράπεζα «έχασε τη στροφή» και δεν κατάφερε να συγχρονιστεί με τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, σε σύγκριση με το 43% που πιστεύει ότι η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ ήταν «στο σωστό δρόμο».

Οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι δεν γνώριζαν ή δεν απάντησαν, ενώ ούτε ένας οικονομολόγος δεν πίστευε ότι η ΕΚΤ ήταν «προηγείται της καμπύλης».

ΕΚΤ: Γεράκια και περιστέρια ερίζουν για την επόμενη μείωση στα επιτόκια

Η ΕΚΤ έχει μειώσει τα επιτόκια τέσσερις φορές από τον Ιούνιο, από 4% σε 3%, καθώς ο πληθωρισμός μειώθηκε ταχύτερα από το αναμενόμενο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι οικονομικές προοπτικές για τη νομισματική ζώνη εξασθενούσαν συνεχώς.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ αναγνώρισε ότι τα επιτόκια θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω το επόμενο έτος, εν μέσω προσδοκιών για υποτονική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη.

ΕΚΤ vs Fed

Οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ δείχνουν ότι η οικονομία του νομισματικού μπλοκ θα αναπτυχθεί κατά 1,2% το επόμενο έτος, σε σύγκριση με μια επέκταση 2,2% στις ΗΠΑ. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση των FT είναι ακόμη πιο ζοφεροί στην Ευρωζώνη, αναμένοντας ανάπτυξη μόλις 0,9%.

Οι αναλυτές αναμένουν ότι η απόκλιση στην ανάπτυξη θα σημαίνει ότι τα επιτόκια της Ευρωζώνης θα τελειώσουν το έτος πολύ χαμηλότερα από το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ.

Οι ρυθμιστές επιτοκίων στην Federal Reserve εκτιμάται ότι θα μειώσουν το κόστος δανεισμού κατά ένα τέταρτο της μονάδας μόλις δύο φορές το επόμενο έτος. Οι αγορές μοιράζονται μεταξύ τεσσάρων έως πέντε περικοπών 25 μονάδων βάσης από την ΕΚΤ έως το τέλος του 2025.

Ο Έρικ Ντορ, καθηγητής οικονομικών στη Σχολή Διοίκησης IÉSEG στο Παρίσι, είπε ότι είναι «προφανές» ότι αυξάνονται οι «καθοδικοί κίνδυνοι για την πραγματική ανάπτυξη» στην ευρωζώνη.

«Η ΕΚΤ  ήταν πολύ αργή στη μείωση των επιτοκίων», τόνισε, προσθέτοντας ότι αυτό είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Ο Ντορ υπογράμμισε ότι βλέπει μια «αυξανόμενη πιθανότητα ο πληθωρισμός να ξεπεράσει» τον στόχο του 2% της ΕΚΤ.

Ο Κάρστεν Γιούνιους, επικεφαλής οικονομολόγος στην τράπεζα J Safra Sarasin, δήλωσε ότι η λήψη αποφάσεων στην ΕΚΤ φαίνεται να είναι γενικά πιο αργή από ό,τι στην Federal Reserve και την Swiss National Bank.

Μεταξύ άλλων παραγόντων, ο Γιούνιους κατηγόρησε το «στιλ ηγεσίας που προσανατολίζεται στη συναίνεση» της Λαγκάρντ καθώς και τον «μεγάλο αριθμό υπευθύνων λήψης αποφάσεων στο διοικητικό συμβούλιο».

Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου UniCredit, Erik Nielsen, σημείωσε ότι η ΕΚΤ είχε δικαιολογήσει τις δραματικές αυξήσεις της στην εποχή της πανδημίας λέγοντας ότι έπρεπε να διατηρήσει υπό έλεγχο τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Οι επόμενες κινήσεις της ΕΚΤ

«Μόλις έφυγε ο κίνδυνος αναφορικά με τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό, θα έπρεπε να [είχουν] μειώσει τα επιτόκια όσο το δυνατόν γρηγορότερα — όχι με μικρά σταδιακά βήματα», εξήγησε ο Nielsen, προσθέτοντας ότι η νομισματική πολιτική εξακολουθεί να είναι υπερβολικά περιοριστική παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός επανέρχεται σε τροχιά.

Τον Δεκέμβριο, μετά τη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ για τελευταία φορά το 2024, η Λαγκάρντ είπε ότι η «κατεύθυνση του ταξιδιού είναι σαφής» και για πρώτη φορά επεσήμανε ότι είναι πιθανές μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων — μια άποψη που ήταν εδώ και καιρό κοινή λογική μεταξύ των επενδυτών και αναλυτές.

Ωστόσο, δεν έδωσε καθοδήγηση σχετικά με τον ρυθμό και το χρονοδιάγραμμα των μελλοντικών περικοπών, λέγοντας ότι η ΕΚΤ θα αποφασίζει σε κάθε συνεδρίαση με βάση τα δεδομένα που θα έχει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Κατά μέσο όρο, οι 72 οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση των FT αναμένουν ότι ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης θα μειωθεί στο 2,1% το επόμενο έτος —λίγο πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας και σύμφωνα με τις προβλέψεις της ίδιας της ΕΚΤ— πριν πέσει στο 2% το 2026, 0,1 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τις προβλέψεις της ΕΚΤ.

Οι διαφωνίες με την αγορά

Σύμφωνα με την έρευνα των FT, η πλειονότητα των οικονομολόγων πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει την τρέχουσα πορεία μείωσης των επιτοκίων το 2025, μειώνοντας το επιτόκιο καταθέσεων κατά άλλη μια ποσοστιαία μονάδα στο 2%.

Μόνο το 19% όλων των ερωτηθέντων οικονομολόγων αναμένει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια το 2026.

Οι προβλέψεις των οικονομολόγων για περικοπές της ΕΚΤ είναι ελαφρώς πιο επιθετικές από αυτές που τιμολογούν οι επενδυτές. Μόνο 27 από τους 72 οικονομολόγους που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση των FT αναμένουν ότι τα επιτόκια θα μειωθούν στο εύρος 1,75% έως 2% που αναμένουν οι επενδυτές.

Δεν πιστεύουν όλοι οι οικονομολόγοι ότι η ΕΚΤ ενήργησε πολύ αργά. Ο Willem Buiter, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Citi και τώρα ανεξάρτητος οικονομικός σύμβουλος, είπε ότι «τα επιτόκια πολιτικής της ΕΚΤ είναι πολύ χαμηλά στο 3%».

Σημείωσε τη σταθερότητα του πυρήνα του πληθωρισμού – ο οποίος, στο 2,7 τοις εκατό, είναι πολύ πάνω από τον στόχο του 2 τοις εκατό της κεντρικής τράπεζας – και το χαμηλό επίπεδο ανεργίας 6,3 τοις εκατό στη νομισματική ζώνη.

Η έρευνα των FT διαπίστωσε ότι η Γαλλία έχει αντικαταστήσει την Ιταλία ως η χώρα της ζώνης του ευρώ που θεωρείται ότι κινδυνεύει περισσότερο από ξαφνική και απότομη πώληση των κρατικών ομολόγων.

Το πενήντα οκτώ τοις εκατό των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ανησυχεί περισσότερο για τη Γαλλία, ενώ το 7 τοις εκατό ανέφερε την Ιταλία. Αυτό σηματοδότησε μια δραματική αλλαγή σε σχέση με πριν από δύο χρόνια, όταν εννέα στους 10 ερωτηθέντες επεσήμαναν την Ιταλία.

Παρά τις ανησυχίες για τη Γαλλία, η συναίνεση μεταξύ των οικονομολόγων ήταν ότι η ΕΚΤ δεν θα χρειαστεί να παρέμβει στις αγορές ομολόγων της ζώνης του ευρώ το 2025.

Μόλις το 19% θεωρεί πιθανό ότι η κεντρική τράπεζα θα χρησιμοποιήσει το εργαλείο έκτακτης αγοράς ομολόγων, το λεγόμενο Μέσο Προστασίας Μεταφοράς (TPI), το επόμενο έτος.