Γερμανία 2025 ή επιστρέφοντας στη Βαϊμάρη

Το 1929, το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα (NSDAP) του Αδόλφου Χίτλερ κατάφερε για πρώτη φορά στην ιστορία να εισέλθει σε ένα κρίσιμο κοινοβούλιο ενός ιστορικού γερμανικού κρατιδίου: στη Θουριγγία, εκεί όπου βρίσκεται η Βαϊμάρη και εκεί όπου υπεγράφη το φιλελεύθερο  Γερμανικό Σύνταγμα της Βαϊμάρης του 1919. Το ναζιστικό κόμμα συγκυβέρνησε τότε για πρώτη φορά σε κρατιδιακό επίπεδο με το συντηρητικό κόμμα της εποχής.

Τον Σεπτέμβριο του 2024 πρώτο κόμμα αναδείχθηκε στις τοπικές εκλογές της Θουριγγίας η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία. Κανένα κόμμα δεν θέλησε να συγκυβερνήσει μαζί της.

Der Spiegel: Το άρθρο του Μασκ υπέρ της AfD προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της Welt

Το Μεγάλο Κραχ του 1929 έπληξε σημαντικά τη βιομηχανική οικονομία της Γερμανίας, που μόλις είχε ανακάμψει από την ήττα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με αποτέλεσμα να βυθιστεί σε ύφεση. Οι προβλέψεις για τη γερμανική οικονομία είναι και σήμερα πάλι δυσοίωνες. Στο τέλος του 2024 συμπληρώθηκε μια διετία ύφεσης για την «ατμομηχανή» της Ευρώπης.

Στις εκλογές του 1930 οι Εθνικοσοσιαλιστές του Χίτλερ παίρνουν σχεδόν 18% και αναδεικνύονται δεύτερο κόμμα σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Στις επόμενες εκλογές του 1932 κερδίζουν με περίπου 33% και τον Ιανουάριο του 1933 ο Χίτλερ ορκίζεται καγκελάριος. Ενόψει των πρόωρων ομοσπονδιακών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου 2025, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) βγαίνει σε όλες τις δημοσκοπήσεις δεύτερο κόμμα με περίπου 20%.

Η υποψηφία καγκελάριος του κόμματος Αλίς Βάιντελ θεωρείται κατά 24% καταλληλότερη για την καγκελαρία από τον υποψήφιο των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Φρίντριχ Μερτς, του κόμματος που προηγείται δημοσκοπικά. Η ίδια δηλώνει πως απώτερος στόχος είναι οι επόμενες εκλογές. Τότε, κατά την ίδια, το κόμμα της θα είχε πιθανότητες να βρεθεί στην κυβέρνηση.

Σε πρόσφατο άρθρο του στην Welt, ο μεγιστάνας της Χ, της Tesla και άνθρωπος του Ντόναλντ Τραμπ, Ίλον Μασκ, στηρίζει ανοιχτά την AfD, προβλέποντας ότι θα καταφέρει «επική νίκη», χωρίς να προσδιορίσει πότε. Είπε επίσης ότι η επικεφαλής του AfD, Αλίς Βάιντελ, «με συμβία από την Σρι Λάνκα» δεν μπορεί να συγκριθεί με τον Χίτλερ.

Η ΑfD

Η ΑfD βρίσκεται στο μικροσκόπιο της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος για ακροδεξιά δράση, μέλη της δεν κρύβουν τις διασυνδέσεις τους με νεοναζί, η νεολαία της ήταν επίσης υπό παρακολούθηση. 113 Γερμανοί βουλευτές κατέθεσαν πρόσφατα στη βουλή αίτημα για απαγόρευσή της. Πέρυσι αποκαλύψεις έφεραν στο φως μυστικό σχέδιο της AfD στο Πότσνταμ για μαζικά πογκρόμ και υποχρεωτικούς «επαναπατρισμούς» ακόμη και πολιτογραφημένων Γερμανών με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Νέες αποκαλύψεις κάνουν λόγο για «ρουσφέτια» μεταξύ βουλευτών της AfD και νεαρών νεοναζί.

Είναι γεγονός ότι δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί στον πολιτικό βίο και τη δημόσια σφαίρα το δεύτερο σε δύναμη κόμμα. Ο ακραίος λόγος της AfD περί μαζικών απελάσεων όλων των «ξένων» ή για επιστροφή στο μάρκο ή για διαιώνιση της αρχετυτικής γερμανικής οικογένειας τείνει να γίνει mainstream. Τα παραδοσιακά κόμματα, βεβιασμένα ή στοχευμένα, παίζουν το παιχνίδι της AfD για να σώσουν κοινοβουλευτικά έδρανα, υιοθετώντας ενίοτε εξίσου έντονη αντιμεταναστευτική ρητορική. Το έδειξε η τρομοκρατική επίθεση στο Ζόλινγκεν το καλοκαίρι, όπως και η πρόσφατη επίθεση στο Μαγδεμβούργο.

Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, με την πολυτάραχη ιστορία της, οδεύει στις πρόωρες εκλογές, εν μέσω πολέμων και μιας νέας οικονομικής κρίσης με φόβο, χωρίς αυτοπεποίθηση, με δημοκρατικά αντανακλαστικά λαβωμένα. Οι θεσμοί υπάρχουν και λειτουργούν ως τείχος απέναντι στους εχθρούς της δημοκρατίας, λένε συνταγματολόγοι και ο Γερμανός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τι γίνεται όμως όταν οι δημοκρατικοί θεσμοί σταδιακά διαβρώνονται εκ των έσω από το ακροδεξιό δηλητήριο;

Αυτό συνέβη στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης με το Σύνταγμα-πρότυπο και τους προοδευτικούς κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Το μεταπολεμικό Γερμανικό Σύνταγμα του 1949 και το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης είναι σίγουρα φάροι δημοκρατίας και κράτους δικαίου για όλον τον κόσμο. Η ιστορία όμως δείχνει ότι δεν αρκούν αυτά για να προστατεύσουν το πολίτευμα από αντιδημοκρατικές εκτροπές.