Παγκόσμια οικονομία: Αβεβαιότητες αλλά και αισιοδοξία – Οι δείκτες για το 2025

Είναι φύσει αισιόδοξος ο φιλελευθερισμός για την παγκόσμια οικονομία. Ακόμα και στη σύγχρονη, νευρωτική εκδοχή του, έστω και με «απώθηση του ιστορικού τραύματος» και με μια εμμονικότητα που ξεπερνά την καλώς εννοούμενη «θετική σκέψη», όπως έχει προσφυώς (ψυχ)αναλύσει ο αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας και φιλόσοφος Φρέντρικ Τζέιμσον που μας άφησε πλήρης ημερών τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Το 2025 να ευημερήσουν επιτέλους και οι άνθρωποι, όχι μόνο οι αριθμοί

Υπό το πρίσμα αυτό δεν θα μπορούσαν να στερούνται αισιοδοξίας οι «Καζαμίες» που συνηθίζουν να εκδίδουν όταν πλησιάζει η αλλαγή του χρόνου οι διάφοροι διεθνείς οργανισμοί, οι αναλυτές μεγάλων τραπεζών, δεξαμενών σκέψης, επιδραστικών εντύπων και εν γένει όλοι οι θεσμικοί διαμορφωτές γνώμης.

Ο ΟΟΣΑ προβλέπει υποχώρηση του πληθωρισμού από το 5,4% το 2024 στο 3,8% το 2025 και στο 3% το 2026

Πρόκειται βέβαια για ιδέες που αμφισβητούνται όλο και περισσότερο από έναν αντι-φιλελεύθερο λαϊκισμό διαρκώς ισχυροποιούμενο πολιτικά και εκλογικά ώστε να επηρεάζει σοβαρά (σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες) ή και να ελέγχει πλήρως (στις ΗΠΑ) τις δημοκρατικές κυβερνήσεις, στρέφοντάς τις στην εσωστρέφεια, στον απομονωτισμό, ενίοτε και στον αυταρχισμό.

Γι’ αυτό και φέτος κάποιοι αναλυτές και έντυπα «κρατούν πισινή» και δημοσιοποιούν για το 2025 σενάρια που δεν συνάδουν με τη «νευρωτική αισιοδοξία» του φιλελευθερισμού. Μιλάμε για σενάρια καταστροφής που πάντως φροντίζουν να τα χαρακτηρίσουν ως «ακραία» (είναι η περίπτωση του βρετανικού περιοδικού «Economist») ή «εξωφρενικά» (περίπτωση της δανέζικης Saxo Bank).

Η παγκόσμια οικονομία κατανικά το τέρας

Ο ΟΟΣΑ κρατά την αισιόδοξη παράδοση, μην παραλείποντας όμως να βάλει αστερίσκους και υποσημειώσεις στις προβλέψεις του για το 2025 καθώς , όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο γενικός γραμματέας του διεθνούς Οργανισμού Ματίας Κόρμαν. Ετσι ο διεθνής Οργανισμός που ιδρύθηκε το 1961 και αριθμεί σήμερα 38 ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες έχοντας ως καταστατική αρχή την «ενίσχυση της οικονομικής προόδου και του διεθνούς εμπορίου» προβλέπει υποχώρηση του πληθωρισμού από το 5,4% το 2024 στο 3,8% το 2025 και στο 3% το 2026.

Ο εδρεύων στο Παρίσι Οργανισμός εξαίρει την αντιπληθωριστική πολιτική που ακολουθούν οι εθνικές κυβερνήσεις και σημειώνει ότι σχεδόν στο ήμισυ των ανεπτυγμένων οικονομιών στον πλανήτη (όχι μόνο των κρατών-μελών) και σχεδόν στο 60% των αναδυομένων ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει εντός των επιθυμητών ορίων που θέτουν οι Κεντρικές Τράπεζες. Δεν είναι ευκαταφρόνητη η προβλεπόμενη αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων αν σκεφθεί κανείς ότι μεταξύ των 38 κρατών-μελών του ΟΟΣΑ περιλαμβάνεται και η Τουρκία, ας πούμε, που είχε πληθωρισμό 47,09% τον περασμένο Νοέμβριο.

Άνιση ανάπτυξη

Ο ΟΟΣΑ προβλέπει μεγάλες αποκλίσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης των οικονομιών. Ετσι, η αύξηση του ΑΕΠ στις Ηνωμένες Πολιτείες προβλέπεται 2,8% το 2025 και 2,4% το 2026. Στη ζώνη του ευρώ η ανάκαμψη των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών, οι «σφιχτές» αγορές εργασίας (με υψηλή απασχόληση δηλαδή) και οι μειώσεις στα επιτόκια θα συνεχίσουν να οδηγούν την ανάπτυξη των οικονομιών. Συγκεκριμένα, για το 2025 ο Οργανισμός προβλέπει για την ευρωζώνη ανάπτυξη 1,3% και για το 2026 αύξηση του ρυθμού στο 1,5%.

Αναιμική ανάπτυξη κάτω του 1% αναμένεται για τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), ενώ ειδικότερα για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ προβλέπει μικρή επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2,2% το 2025 από 2,3% το 2024, αλλά για το 2026 προβλέπει επιτάχυνση στο 2,5%, προφανώς επειδή θα είναι προεκλογική η χρονιά. Για την Ιαπωνία αναμένεται δυναμική έξοδος από την ύφεση με αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5%, αλλά για το 2026 ο ΟΟΣΑ κρατά μικρό καλάθι και προβλέπει ανάπτυξη μόνο 0,6%. Για την Κίνα οι προβλέψεις δεν είναι αισιόδοξες, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να συνεχίσει να επιβραδύνεται στο 4,7% το 2025 και στο 4,4% το 2026 από 4,9% που εκτιμάται ότι θα κλείσει το 2024.

Απασχόληση και εμπόριο

Αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις των ειδικών του ΟΟΣΑ και για τις αγορές εργασίας, καθώς η ανεργία παραμένει χαμηλή συγκριτικά με τον ιστορικό μέσο όρο. «Οι ισχυρές αυξήσεις των ονομαστικών μισθών και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχουν ενισχύσει τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών, ωστόσο η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει σχετικά υποτονική στις περισσότερες χώρες, κυρίως τις ανεπτυγμένες, αντανακλώντας τη χαμηλή εμπιστοσύνη των καταναλωτών και την ανησυχία τους για το μέλλον» σημειώνει στην έκθεσή του ο Οργανισμός, που εμφανίζεται αισιόδοξος και για τους όγκους του διεθνούς εμπορίου, παρά τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που αναμένεται να ενταθεί με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο (το 2024 η αξία των αγαθών και υπηρεσιών που διάβηκαν εθνικά σύνορα αυξήθηκε κατά 3,6% συγκριτικά με το 2023).

Κατά τα άλλα, ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ παρουσιάζοντας τον «Καζαμία» για το 2025 μίλησε για τις γεωπολιτικές εντάσεις που «εγκυμονούν βραχυπρόθεσμους κινδύνους», για τους δείκτες του δημόσιου χρέους που «είναι υψηλοί» και για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης που «είναι πολύ αδύναμες». Και ο επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Αλβαρο Περέιρα μίλησε για τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού που «είναι ήδη μια πρόκληση για τις επιχειρήσεις» και επίσης για τη γήρανση του πληθυσμού και την «ανάγκη αύξησης της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ειδικά των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και των γυναικών». Είναι σαφές το μήνυμα προς τις κυβερνήσεις των τριών μεγάλων πλην προβληματικών χωρών της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία). Εμείς οι Ελληνες… δώσαμε, δώσαμε!

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ- ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ