Στεγαστική κρίση: Ο γρίφος που αντιμετωπίζει ο Τραμπ

Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να αναλάβει τα καθήκοντά του αυτόν τον μήνα, αντιμετωπίζει μια πολύ διαφορετική αγορά κατοικίας από ό,τι στην πρώτη του θητεία. Κι αυτό καθώς μια απότομη μείωση στην οικονομική προσιτότητα των κατοικιών τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει εντείνει την στεγαστική κρίση.

Τώρα ο δισεκατομμυριούχος -κατασκευαστής ακινήτων και ο ίδιος- Τραμπ, αντιμετωπίζει έναν στεγαστικό γρίφο: τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων δεν πέφτουν και οι τιμές των κατοικιών αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται. Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η φετινή αγορά κατοικίας δεν θα είναι διαφορετική από την παγωμένη αγορά κατοικίας των τελευταίων ετών. Ταυτόχρονα, πολλές από τις προτεινόμενες πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιδεινώσουν τα δεινά της Αμερικής σχετικά με την οικονομική προσιτότητα κατοικιών.

Στεγαστική κρίση: Μήπως η Κομισιόν θα πρέπει να συνεργαστεί με τις πόλεις για την επίλυση του προβλήματος;

Το δημοφιλές τυπικό 30ετές σταθερό επιτόκιο στεγαστικών δανείων ήταν λίγο κάτω από το 2,8% όταν ο Τραμπ άφησε την εξουσία τον Ιανουάριο του 2021 κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Την περασμένη εβδομάδα ήταν 6,91%.

Οι τιμές των κατοικιών έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά από τότε. Από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2024, οι εθνικές τιμές κατοικιών έχουν εκτιναχθεί κατά 37%.

«Βλέπω πολύ λίγους λόγους που η αγορά κατοικίας θα βελτιωθεί φέτος», δήλωσε στο CNN ο Τζιμ Πάροτ, συνεργάτης στο Urban Institute και πρώην ανώτερος σύμβουλος στο Εθνικό Οικονομικό Συμβούλιο.

Υποσχέσεις Τραμπ για στέγαση

Ο Τραμπ δεν κατέθεσε προεκλογικά επίσημο σχέδιο πολιτικής για την βελτίωση της οικονομικής προσιτότητας κατοικιών, αλλά σε  δήλωσή του, ο Τέιλορ Ρότζερς, εκπρόσωπος της μετάβασης Τραμπ-Βανς, είπε ότι ο Τραμπ θα τερμάτιζε την κρίση προσιτών κατοικιών κατά την επερχόμενη θητεία του.

«Ο Πρόεδρος Τραμπ θα τηρήσει την υπόσχεσή του να κάνει τη στέγαση και πάλι προσιτή, νικώντας τον ιστορικό πληθωρισμό και μειώνοντας το επιτόκιο στεγαστικών δανείων», είπε στο CNN ο Ρότζερς. «Ο Πρόεδρος Τραμπ θα απαγορεύσει τα στεγαστικά δάνεια για παράνομους μετανάστες που αυξάνουν την τιμή στέγασης, θα εξαλείψει τους ομοσπονδιακούς κανονισμούς που αυξάνουν το κόστος στέγασης, θα ανοίξει τμήματα ομοσπονδιακής γης με εξαιρετικά χαμηλούς φόρους και κανονισμούς για την κατασκευή κατοικιών μεγάλης κλίμακας. Το κόστος των νέων κατοικιών θα μειωθεί στο μισό και ο Πρόεδρος Τραμπ θα τερματίσει την κρίση προσιτών κατοικιών».

Μια μελέτη του 2021 από την Εθνική Ένωση Κατασκευαστών Σπιτιών διαπίστωσε ότι η ρύθμιση αντιπροσώπευε $93.870 από την τελική τιμή ενός τυπικού νέου σπιτιού. Τότε, η μέση τιμή ενός σπιτιού ήταν $394.300. Από τον Νοέμβριο, είναι $484.000, σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ. Ωστόσο, πολλοί από τους κανονισμούς είναι αποτέλεσμα τοπικών νόμων, κάτι στο οποίο ο Τραμπ υποσχέθηκε να μην ανακατευτεί κατά την πρώτη του θητεία.

Τα στεγαστικά προβλήματα της Αμερικής οφείλονται εν μέρει στην χρόνια υποδόμηση μετά την στεγαστική κρίση το 2008 και στην πρόσφατη εκστρατεία αύξησης των επιτοκίων της Federal Reserve.

Επίπτωση απελάσεων, δασμών στην στεγαστική κρίση

Ο Πάροτ επεσήμανε την υπόσχεση του Τραμπ για μαζικές απελάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την κατασκευή σπιτιών.

Ενώ μια εισροή μεταναστών μπορεί να αυξήσει τη ζήτηση κατοικιών,  συμβάλλουν επίσης στην επέκταση της προσφοράς κατοικιών, δεδομένου του μεγάλου αριθμού παράτυπων μεταναστών στον κατασκευαστικό κλάδο των ΗΠΑ.

Ορισμένες από τις άλλες προτάσεις πολιτικής του Τραμπ απειλούν επίσης να αυξήσουν το κόστος αγοράς ενός σπιτιού.

«Ο μεγάλος κινητήριος μοχλός στην προσιτή τιμή είναι πραγματικά τα επιτόκια στεγαστικών δανείων», δήλωσε στο CNN ο Λόρενς Γιουν, επικεφαλής οικονομολόγος στην Εθνική Ένωση Μεσιτών. «Αν το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων πάει από 7% σήμερα, σε πιο κοντά στο 6% ή χαμηλότερο, αυτό θα έκανε μεγάλη διαφορά στην οικονομική προσιτότητα».

Παρά την υπόσχεση Τραμπ για μείωση επιτοκίων, τα επιτόκια στεγαστικών δανείων παρακολουθούν το 10ετές ομόλογο, το οποίο συναλλάσσεται, εν μέρει, με βάση την αντίληψη για το προς τα πού θα πάει ο πληθωρισμός. Η απειλή Τραμπ για δασμούς ευρείας βάσης μπορεί να διατηρήσει τα επιτόκια και, άρα, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων σε υψηλά επίπεδα. Τα υψηλότερα επιτόκια θα έβλαπταν επίσης την ικανότητα κατασκευής νέων κατοικιών.

Χαλαρώνουν οι πιέσεις στην αγορά κατοικίας;

Η προσπάθεια για μια λύση στη στεγαστική κρίση της Αμερικής μπορεί να αποδειχθεί ένα πιεστικό ζήτημα για τους ψηφοφόρους στις επερχόμενες εκλογές, έγραψε ο αναλυτής οικονομικής πολιτικής της Cowen, Τζάρετ Σάιμπερτ, σε ένα σημείωμα προς τους πελάτες τον περασμένο μήνα.

Σύμφωνα με τον Σάιμπερτ, οι Ρεπουμπλικανοί θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό κατοικιών προκειμένου να κερδίσει τις μελλοντικές εκλογές. Ο αρχικός πληθωρισμός ν κατοικιών ανοίγει την πόρτα για τους Δημοκρατικούς να έχουν καλύτερη απόδοση στις ενδιάμεσες εκλογές και προβάδισμα στις προεδρικές εκλογές του 2028.

Ωστόσο, ο Γιουν του NAR πιστεύει ότι ορισμένες από τις τρέχουσες πιέσεις στην αγορά κατοικίας της Αμερικής μπορεί να αρχίσουν να μειώνονται από μόνες τους.

Τα σπίτια παραμένουν στην αγορά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πράγμα που σημαίνει ότι ενδέχεται να γίνουν προσιτότερα από πιο απότομες μειώσεις τιμών. Πολλοί κυνηγοί σπιτιών αρχίζουν να αποδέχονται ότι τα επιτόκια στεγαστικών δανείων γύρω στο 6% είναι πιθανό να παραμείνουν και έχουν σταματήσει να καθυστερούν τα σχέδια αγοράς σπιτιού τους.