Ελληνική ναυτιλία: Οι νέες προκλήσεις για το 2025

Μια αμιγώς εξωστρεφής διεθνής δραστηριότητα, η ελληνική ναυτιλία είναι ένας από τους βασικότερους παραγωγικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας.

Ναυτιλία: Διογκώνεται το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού

Η άμεση και έμμεση συνεισφορά της στην ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 6,5% έως 8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Οι έλληνες πλοιοκτήτες επενδύουν επίσης σε κλάδους της εθνικής οικονομίας εκτός ναυτιλίας, όπως οι νέες τεχνολογίες, οι υπηρεσίες, τα ακίνητα και ο τουρισμός.

Ελληνική ναυτιλία και κοινωνική προσφορά

Επιπλέον, σημαντική είναι η κοινωνική προσφορά τους διαχρονικά στην Ελλάδα τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Εκτός από τη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας άμεσα και έμμεσα, οι θαλάσσιες μεταφορές συνεισφέρουν σταθερά δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Τα τελευταία 20 χρόνια, οι εισπράξεις από τη ναυτιλία ξεπέρασαν τα 263 δισεκατομμύρια ευρώ, μετριάζοντας το εμπορικό έλλειμμα της χώρας. Επιπλέον, η ελληνική ναυτιλία αποτελεί το θεμέλιο για έναν συνεχώς αναπτυσσόμενο τομέα ναυτιλιακών υπηρεσιών στη χώρα, προσελκύοντας επενδύσεις, εξειδικευμένο προσωπικό και ενισχύοντας την καινοτομία.

Οι έλληνες πλοιοκτήτες επενδύουν επίσης σε κλάδους της εθνικής οικονομίας εκτός ναυτιλίας, όπως οι νέες τεχνολογίες, οι υπηρεσίες, τα ακίνητα και ο τουρισμός.

Η χωρητικότητα

Οι έλληνες εφοπλιστές ελέγχουν πάνω από το 20% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου σε όρους χωρητικότητας (dwt), καθιστώντας την Ελλάδα τη μεγαλύτερη σε όρους πλοιοκτησίας χώρα στον κόσμο. Την τελευταία μάλιστα δεκαετία η συνολική χωρητικότητα του ελληνικού εμπορικού στόλου, που αποτελείται από 5.543 πλοία, έχει αυξηθεί κατά 53,5%. Η ηγετική θέση της ελληνικής ναυτιλίας είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτη, σύμφωνα με τους Clarksons, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο ελληνόκτητος στόλος εξυπηρετεί πρωτίστως το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο καθώς το ελληνικό (εισαγωγές-εξαγωγές) είναι μικρότερο του 1% του διεθνούς, όταν για παράδειγμα το κινεζικό θαλάσσιο εμπόριο αποτελεί το 25% του παγκοσμίου.

Ο ελληνόκτητος στόλος σύμφωνα με στοιχεία της Petrofin Research ελέγχεται από 592 ναυτιλιακές εταιρείες (2023). Οι περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες είναι με στόλο 1-2 πλοίων (186). Οι εταιρείες με στόλο 3-4 πλοίων ανέρχονται σε 116, ενώ με στόλο 5-8 πλοίων αριθμούν 122. Λιγότερες (71) είναι οι εταιρείες με στόλο 9-15 πλοίων, 40 με στόλο 16-24 πλοία και 57 όσες έχουν στόλο πάνω από 25 πλοία.

Η μεγάλη πρόσκληση για την ελληνική όπως και την παγκόσμια ναυτιλία είναι η πράσινη μετάβαση. Και είναι πρόκληση γιατί η ναυτιλία είναι ο κλάδος που πιο δύσκολα από οποιονδήποτε άλλον μπορεί να οδηγηθεί στην απανθρακοποίηση.

Οι επενδυτικές ανάγκες

Είναι χαρακτηριστικό ότι και η έκθεση Ντράγκι αναγνωρίζει ότι η ναυτιλία, μαζί με την αεροπορία, είναι ένας από τους πιο δύσκολους τομείς για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Οι επενδυτικές ανάγκες μόνο για τη ναυτιλία θα είναι περίπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από το 2031 έως το 2050.

Παράλληλα σύμφωνα με την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) κλειδί για την «πράσινη μετάβαση» είναι η συνεργασία της ναυτιλίας με τα ναυπηγεία, τους προμηθευτές καυσίμων, τους κατασκευαστές μηχανών.

Οπως έχει εξηγήσει η πρόεδρος της ΕΕΕ κυρία Μελίνα Τραυλού, η ναυτιλία είναι διασυνδεδεμένη με πολλούς άλλους κλάδους και με φορείς εκτός του κλάδου, οι οποίοι καθορίζουν σημαντικές παραμέτρους της δραστηριότητάς της.

Αναφέρει χαρακτηριστικά τους παραγωγούς και προμηθευτές καυσίμων, τους κατασκευαστές ναυτικών μηχανών, τα ναυπηγεία, τους ναυλωτές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα λιμάνια, τους νομοθέτες. Ολοι πρέπει να πάνε χέρι-χέρι μαζί μας, έχει τονίσει η πρόεδρος της ΕΕΕ.

Ρεαλιστικές λύσεις

Και αυτό πρέπει να συμβεί γιατί η βιωσιμότητα της διεθνούς ναυτιλίας και συνεπώς η ροή του διεθνούς εμπορίου εξαρτώνται από την αποτελεσματική και παραγωγική συνεργασία όλων μας για την υιοθέτηση ρεαλιστικών λύσεων.

Ταυτόχρονα ο ναυτιλιακός κλάδος απαιτεί ένα σφαιρικό και ισορροπημένο ρυθμιστικό πλαίσιο και για τον λόγο αυτόν η ελληνική ναυτιλία στηρίζει τη στρατηγική του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για τα αέρια του πράσινου θερμοκηπίου. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΙΜΟ ρυθμίζει μόνο τα πλοία.

Δεν μπορεί να ρυθμίσει άμεσα τους άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, η συμβολή των οποίων στην απαλλαγή από τον άνθρακα είναι θεμελιώδης.

Για τον λόγο αυτόν τα κράτη πρέπει να υποστηρίξουν τον ΙΜΟ στην επιτυχή επίτευξη της υιοθέτησης συγκεκριμένων, μεσοπρόθεσμων μέτρων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG).

Με τον τρόπο αυτόν, ο ΙΜΟ μπορεί να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα όλων των τμημάτων της ναυτιλίας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ- ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ