Αργό πετρέλαιο: Οι παγκόσμιες εξαγωγές μειώνονται καθώς οι εμπορικοί δρόμοι ανασχηματίζονται

Ο όγκος των παγκόσμιων εξαγωγών σε αργό πετρέλαιο το 2024 μειώθηκε κατά 2%, καταγράφοντας την πρώτη πτώση από την ποερίοδο της πανδημίας της COVID-19, όπως έδειξαν ναυτιλιακά στοιχεία, λόγω της αδύναμης αύξησης της ζήτησης και καθώς οι αλλαγές στα διυλιστήρια και τους αγωγούς αναμόρφωσαν τους εμπορικούς δρόμους.

Πετρέλαιο: Με κέρδη έκλεισε η εβδομάδα

Οι παγκόσμιες ροές σε αργό πετρέλαιο επηρεάστηκαν για δεύτερο χρόνο από τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και από τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με τις αποστολές δεξαμενόπλοιων να επαναδρομολογούνται και τους προμηθευτές και αγοραστές να χωρίζονται σε περιοχές. Οι εξαγωγές πετρελαίου της Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη μειώθηκαν και περισσότερο πετρέλαιο από τις ΗΠΑ και τη Νότια Αμερική κατευθύνθηκε προς την Ευρώπη. Το ρωσικό πετρέλαιο που προηγουμένως πήγαινε στην Ευρώπη ανακατευθύνθηκε στην Ινδία και την Κίνα.

Αργό πετρέλαιο και ευκαιριακές συμμαχίες

Αυτές οι αλλαγές έγιναν πιο έντονες καθώς διυλιστήρια πετρελαίου έκλεισαν στην Ευρώπη εν μέσω συνεχιζόμενων επιθέσεων στη ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι εξαγωγές αργού στη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 22% το 2024, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων από τον ερευνητή Kpler.

Οι εξαγωγές αργού στη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 22% το 2024

Η αλλαγή στις ροές πετρελαίου “δημιουργεί ευκαιριακές συμμαχίες”, δήλωσε ο Άντι Ιμσίροβιτς, σύμβουλος ενέργειας και πρώην έμπορος πετρελαίου, επικαλούμενος τις στενότερες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας, Κίνας και Ιράν που αναδιαμορφώνουν το εμπόριο πετρελαίου.

“Το πετρέλαιο δε ρέει πλέον κατά μήκος της καμπύλης του ελάχιστου κόστους και η πρώτη συνέπεια είναι στη ναυτιλία, η οποία αυξάνει τις τιμές των ναύλων και τελικά μειώνει τα περιθώρια διύλισης”, δήλωσε ο Imsirovic.

Νικητής οι ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ με την αυξανόμενη παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου αναδεικνύονται σε νικητή στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου. Η χώρα εξάγει 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, αυξάνοντας το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου στο 9,5%, πίσω από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία.

Οι εμπορικοί δρόμοι έχουν επίσης ανασχεδιαστεί με την έναρξη λειτουργίας του τεράστιου διυλιστηρίου πετρελαίου Dangote στη Νιγηρία, την επέκταση του αγωγού Trans Mountain του Καναδά στη δυτική ακτή της χώρας, τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου στο Μεξικό, τη σύντομη διακοπή των εξαγωγών πετρελαίου της Λιβύης και την αύξηση του όγκου της Γουιάνας.

Το 2025, οι προμηθευτές θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τη μείωση της ζήτησης καυσίμων σε μεγάλα κέντρα κατανάλωσης όπως η Κίνα. Επίσης, περισσότερες χώρες θα χρησιμοποιούν λιγότερο πετρέλαιο και περισσότερο φυσικό αέριο, ενώ η ανανεώσιμη ενέργεια θα συνεχίσει να αυξάνεται.

«Αυτό το είδος αβεβαιότητας και αστάθειας είναι το νέο φυσιολογικό – το 2019 ήταν η τελευταία «κανονική» χρονιά», δήλωσε ο Erik Broekhuizen, διευθυντής θαλάσσιων ερευνών και συμβούλων στην εταιρεία μεσιτείας πλοίων Poten & Partners.

Ανατροπή ιστορικών παραδοχών για το αργό πετρέλαιο

Οι αλλαγές στις προβλέψεις για τη ζήτηση πετρελαίου ανέτρεψαν τις διάφορες μακροπρόθεσμες παραδοχές για την ανάπτυξη της αγοράς πετρελαίου, είπε ο Broekhuizen.

“Στο παρελθόν, θα μπορούσατε πάντα να πείτε ότι θα υπάρξει υγιής μακροπρόθεσμη αύξηση της ζήτησης και αυτό λύνει πολλά προβλήματα με την πάροδο του χρόνου. Αυτό δεν μπορεί να θεωρείται πλέον δεδομένο”, είπε, αναφέροντας την ασθενέστερη ζήτηση σε Κίνα και Ευρώπη.

Οι εισαγωγές της Κίνας μειώθηκαν περίπου 3% πέρυσι με κέρδη στα ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά αυτοκίνητα και την αυξανόμενη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου στις βαριές μεταφορές. Στην Ευρώπη, η χαμηλότερη ικανότητα διύλισης και οι κυβερνητικές εντολές για μείωση του άνθρακα μείωσαν τις εισαγωγές αργού κατά περίπου 1%.

Νέοι προμηθευτές, νέες διαδρομές

Τα διυλιστήρια της Ευρώπης αρχικά μείωσαν τις ρωσικές εισαγωγές και αύξησαν τις αγορές πετρελαίου τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Μέση Ανατολή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα μετά τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα αύξησαν το κόστος της ναυτιλίας από τη Μέση Ανατολή. Τα διυλιστήρια αύξησαν τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ και τη Γουιάνα σε υψηλά ρεκόρ.

Οι εξαγωγές από το Ιράκ μειώθηκαν κατά 82.000 bpd και οι εξαγωγές των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μειώθηκαν κατά 35.000 bpd το 2024. Η Ευρώπη πρόσθεσε 162.000 bpd από τη Γουιάνα και 60.000 bpd από τις ΗΠΑ.

Η κλιμάκωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου και οι φόβοι για περισσότερες κυρώσεις από τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ οδήγησαν σε αυστηρότερη προσφορά και υψηλότερες τιμές ιρανικού πετρελαίου. Αυτό ώθησε τα κινεζικά διυλιστήρια να εξετάσουν την προμήθεια πετρελαίου από τη Δυτική Αφρική και τη Βραζιλία.

Νέα διυλιστήρια, νέοι αγωγοί

Το νέο διυλιστήριο Dangote της Νιγηρίας κατανάλωσε αρκετό εγχώριο εφοδιασμό για να διατηρήσει περίπου το 13% των εξαγωγών σε αργό πετρέλαιο της Νιγηρίας το 2024, από 2% το 2023, σύμφωνα με την Kpler. Αυτό μείωσε τις εξαγωγές της Νιγηρίας στην Ευρώπη και η Νιγηρία εισήγαγε επίσης 47.000 bpd αμερικανικού WTI, ασυνήθιστο για έναν μεγάλο καθαρό εξαγωγέα.

Η νέα ικανότητα διύλισης που αυξάνεται στο Μπαχρέιν, το Ομάν και το Ιράκ καθώς και η Dos Bocas στο Μεξικό είναι επίσης πιθανό να απορροφήσουν την παραγωγή πετρελαίου σε αυτές τις περιοχές.

Στον Καναδά, ο διευρυμένος αγωγός Trans Mountain μπορεί τώρα να στείλει επιπλέον 590.000 bpd στην ακτή του Ειρηνικού, ανεβάζοντας τις υδάτινες εξαγωγές της χώρας σε ρεκόρ 550.000 bpd το 2024.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Καναδάς να αυξάνει τη ροή σε αργό πετρέλαιό του στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, τα διυλιστήρια στην περιοχή αγόρασαν λιγότερο αργό από τη Σαουδική Αραβία και τη Λατινική Αμερική, ενώ οι άμεσες αποστολές από τον Καναδά σε ασιατικές χώρες μείωσαν τις επανεξαγωγές από τις ακτές του Κόλπου των ΗΠΑ.

Ενώ η Κίνα ήταν ο κύριος αγοραστής του Καναδά, το αργό έχει βρει επίσης εισαγωγείς στην Ινδία, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και το Μπρουνέι και περισσότερα ασιατικά διυλιστήρια είναι πιθανό να αγοράσουν το πετρέλαιο, σημείωσαν οι αναλυτές.

Ο προτεινόμενος δασμός 25% από τον Τραμπ στο καναδικό και μεξικάνικο αργό, τους δύο κορυφαίους ξένους προμηθευτές πετρελαίου στις ΗΠΑ, θα μπορούσε επίσης να αλλάξει τις ροές πετρελαίου το 2025, είπαν οι αναλυτές.