Χώρα παντοπωλείων…

Στην Ελλάδα επί χρόνια έχουμε ως σταθερά τη συνεχή δημιουργία σημείων πώλησης καφέ. Λατρεύουμε αυτή τη δραστηριότητα. Εχανε κάποιος τη δουλειά του, άνοιγε καφέ. Δεν έβρισκε δουλειά, δανειζόταν λεφτά και άνοιγε καφέ. Αποφάσιζε να σταματήσει να είναι υπάλληλος, άνοιγε καφέ. Του άρεσε απλά ο καφές, άνοιγε καφέ. Η χώρα δημιουργούσε συνεχώς νέες επιχειρήσεις και οι πόλεις μας μετατρέπονταν σε… καφεδουπόλεις.

Τελευταία μαθαίνουμε ότι η νέα τάση της ελληνικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας άλλαξε. Πλέον πήρε κεφάλι η δημιουργία παντοπωλείων, κοινώς μπακάλικα στην πιο εξευγενισμένη σημερινή μορφή. Με σχεδόν την ίδια χαμηλή συνεισφορά στην οικονομία ως προς την προστιθέμενη αξία. Ακριβώς 11.609 νέες επιχειρήσεις ιδρύθηκαν στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο το 2024, από τις οποίες οι περισσότερες ήταν μικροκαταστήματα πώλησης τροφίμων. Η εν λόγω κατηγορία ξεπέρασε τον συνεχή πρωταθλητισμό των καφέ και εστιατορίων, όπου ακολούθησαν με 9.433 νέες επιχειρήσεις.

Αν στην υπόθεση του καφέ, δέλεαρ για τον πρωταθλητισμό τους ήταν διαχρονικά τα μεγάλα περιθώρια κέρδους, είναι πραγματικά απορίας άξιο τι βλέπουν οι «νεόκοποι» επιχειρηματίες στο λιανικό εμπόριο τροφίμων, όπου τα περιθώρια τουλάχιστον στην παραδοσιακή του μορφή είναι κανονικά μονοψήφια και για τις πολύ μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ τείνουν προς το μηδέν. Εκτός και αν έχει αλλάξει αυτή η τάση, όπως λένε εδώ και καιρό παράγοντες της αγοράς, με μεγάλο μέρος της ακρίβειας να έχει μεταφερθεί από τους «μεγάλους» στα μικροκαταστήματα (περίπου 20.000 υπολογίζονται), που ο πληθωρισμός καλπάζει ανεξέλεγκτα. Το σίγουρο είναι ότι κάτι βλέπουν, σαν αυτό που έβλεπαν στα καφέ. Το επίσης σίγουρο είναι ότι δύσκολα θα αντέξουν στο πρώτο γύρισμα της αγοράς και στη μείωση της κατανάλωσης.

Συνολικά, σύμφωνα με το ΓΕΜΗ (Γενικό Εμπορικό Μητρώο), 63.000 νέες επιχειρήσεις ιδρύθηκαν το 2024, σχεδόν τριπλάσιες από τις 22.200 που έκλεισαν μέσα στη χρονιά που πέρασε και αυτό είναι καλό νέο. Το προβληματικό είναι ότι μεταξύ των νέων επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν… ξεχωρίζουν και άλλες. Δημιουργήθηκαν 6.754 από επαγγέλματα όπως οι υδραυλικοί, οι ηλεκτρολόγοι και οι μηχανικοί. Προφανώς για να διαχειριστούν καλύτερα τα οικονομικά τους μετά τα περσινά φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης (να περνούν περισσότερες δαπάνες μειώνοντας το φορολογητέο εισόδημα), αλλά σίγουρα επιχειρηματικότητα δεν το λες.

Επιχειρήσεις που να παίρνουν και να μεταποιούν ένα προϊόν, αυτό που αποκαλούμε μεταποιητικές επιχειρήσεις που συνήθως είναι και μεγαλύτερου μεγέθους από τις υπόλοιπες, απασχολούν και προσωπικό και μπορεί να στοχεύουν και σε μια αγορά του εξωτερικού, ιδρύθηκαν μόλις 2.500 το 2024. Ούτε το 5% δηλαδή του συνόλου. Αρα τζίφος. Η χώρα συνεχίζει να κινείται με όνειρα του τύπου «να γίνω αφεντικό του εαυτού μου» και ας μην έχουμε καμία ιδέα το τι ακριβώς σημαίνει. Οι περισσότερες δε από αυτές τις επιχειρήσεις, στην εστίαση και το λιανικό εμπόριο, δεν συμπληρώνουν ούτε μία διετία ζωής. Οι Ελληνες «πληρώνουν» πανάκριβα για να πάρουν απλά μαθήματα επιχειρηματικότητας, για να μάθουν εκ των υστέρων ότι ούτε η ιδέα τους ήταν τόσο καλή, ούτε οι ίδιοι ήταν διατεθειμένοι να κάνουν όσα χρειάζονταν για να πετύχουν.