Φυσικό αέριο: Άλμα 32% στις τιμές το δωδεκάμηνο [γράφημα]

Το δύσκολο στοίχημα με τις τιμές του φυσικού αερίου προσπαθεί να κερδίσει η Ευρώπη με τις τιμές να βρίσκονται κοντά στα υψηλότερα επίπεδα δωδεκαμήνου μετά τη λήξη της συμφωνίας διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω αγωγού που διέρχεται από την Ουκρανία.

Οι τιμές αναφοράς στην Ευρώπη (TTF) διαμορφώνονται ξανά κοντά στα επίπεδα των 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh) και πλέον παρουσιάζεται νέα τριπλή απειλή για νοικοκυριά και επιχειρήσεις: υψηλότερες συνολικές τιμές ενέργειας, πιο ακριβό ρεύμα και νέα διάβρωση της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης που βασίζεται πλέον σημαντικά σε φυσικό αέριο για την παραγωγή της.

Μυτιληναίος: Στα 100 δισ. ο λογαριασμός από τη διακοπή του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη [γράφημα]

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην παραγωγή το έχουν οι πιο ισχυρές βιομηχανικές χώρες όπως είναι η Γερμανία, αλλά οι αυξήσεις στο ρεύμα και στην ενέργεια γενικότερα αφορά όλα τα νοικοκυριά ειδικά στον ευρωπαϊκό Νότο –και την Ελλάδα- που βλέπουν να δημιουργούνται προοπτικές για νέες ανατιμήσεις.

Πλέον οι τιμές TTF έχουν φτάσει τα 48 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ στις 8 Ιανουαρίου 2024 διαμορφώνονταν στα 37 ευρώ. Είχαν φτάσει επίσης στις 23 Φεβρουαρίου του 2024 έως τα 29 ευρώ. Στις 2 Ιανουαρίου 2025 ξεπέρασαν ακόμη και τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ η εβδομάδα άνοιξε με τις τιμές στα 48 ευρώ περίπου. Πρόκειται ουσιαστικά για αύξηση που ξεπερνά το 32% από πέρσι τέτοια εποχή. Αυξήσεις 4% είχα καταγραφεί μόλις μέσα σε μια εβδομάδα για να υπάρξει μικρή υποχώρηση στη συνέχεια.

Αυξημένη κατανάλωση στην ΕΕ

Νέα στοιχεία του Bloomberg δείχνουν ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η Ευρώπη καταναλώνει τα αποθέματα φυσικού αερίου με τη μεγαλύτερη ταχύτητα από το 2018, λόγω κλιματολογικών συνθηκών. Τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι πλέον περίπου 15% έως 30% χαμηλότερα από ό,τι το 2023. Το αποτέλεσμα είναι ότι το φυσικό αέριο για παράδοση το καλοκαίρι τιμολογούνται τώρα σε πολύ υψηλότερες τιμές, οι οποίες δέχονται πιέσεις λόγω ανησυχιών για ο πώς θα καταφέρει η Ευρώπη να ξαναγεμίσει τις αποθήκες της έως το καλοκαίρι.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χώροι αποθήκευσης είναι λίγο περισσότερο από 70% γεμάτοι σε όλη την Ευρώπη, σε σύγκριση με περίπου 86% πριν από ένα χρόνο. Η Γερμανία υπέστη τη μεγαλύτερη πτώση στα αποθέματα φυσικού αερίου μεταξύ των ευρωπαίων ομολόγων, με τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης να είναι γεμάτες κατά 78% σε σύγκριση με 81% μια εβδομάδα νωρίτερα. Τα αποθέματα φυσικού αερίου της Γαλλίας διαμορφώνονταν μόλις στο 57% της χωρητικότητας, σε σύγκριση με τον μέσο όρο πενταετίας που είναι 75% για αυτήν την εποχή. Οι χώροι αποθήκευσης της Βρετανίας είναι περίπου 55% γεμάτοι, ανέφερε η βρετανική Telegraph.

Το πιο δαπανηρό LNG

Το 2019 η Ρωσία παρείχε μέσω αγωγών περίπου 172 δισεκατομμύρια κυβικών μέτρων φυσικού αερίου που κάλυπτε περίπου το 43% της συνολικής ζήτησης για τέτοιο φυσικό αέριο. Μέχρι το τέλος του 2024 η ποσότητα αυτή είχε μειωθεί σε περίπου 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ή στο 5% της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου στην ΕΕ. Αλλά κατά την ίδια περίοδο, οι προμήθειες ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη αυξήθηκαν από περίπου 13 δις κυβικά μέτρα το έτος σε περίπου 24 δις κυβικά μέτρα.

Ο τερματισμός της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης στην Ευρώπη για το πιο ακριβό LNG, με επιπτώσεις στο συνολικό ενεργειακό κόστος. Περισσότερο επηρεάζονται χώρες όπως η Σλοβακία και τη Μολδαβία. Άλλες χώρες που επηρεάζονται σε μικρότερο βαθμό περιλαμβάνουν την Ουγγαρία και την Αυστρία. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει την Ουκρανία ότι βλάπτει τα οικονομικά εθνικά συμφέροντα κράτους μέλους της ΕΕ. Η Αυστρία έχει ήδη κάνει συμφωνίες για την εισαγωγή LNG και η Ουγγαρία έχει στραφεί στην TurkStream.

Με τις αντιδράσεις να είναι μεγάλες και την Κομισιόν να επιμένει στην πολιτική της περί μη ανανέωσης της σύμβασης Μόσχας και Κιέβου για τη μεταφορά ρωσικού αερίου μέσω αγωγού στην Ευρώπη διαμέσου ουκρανικών εδαφών, οι εξελίξεις αναμένεται να οδηγήσουν σε απώλειες εσόδων 6,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το έτος για τη Ρωσία. Πλήγμα θα υποστεί και η Ουκρανία, η οποία κέρδιζε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως από τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου.

Οι παράγοντες της ανόδου τιμών

Οι παράγοντες για την άνοδο των τιμών των τελευταίων μηνών είναι πολλοί. Εκτός από τον τερματισμό των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας που έγινε με τις ευλογίες και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πολλές χώρες της ΕΕ έχουν να αντιμετωπίσουν φέτος και πιο βαρύ χειμώνα που συνεπάγεται αυξημένη κατανάλωση ενέργειας. Επίσης μεγάλες περίοδοι συννεφιάς και άπνοιας οδηγούν σε χαμηλές ταχύτητες ανέμου και χαμηλή ηλιοφάνεια, κάνοντας λιγότερο αποδοτικά τα αιολικά και τα ηλιακά πάρκα. Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ αυξάνουν τις κυρώσεις προς τη ρωσική Gazprombank, μέσω της οποίας γίνονται πληρωμές για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου.

Παράλληλα όλες αυτές οι εξελίξεις που αφορούν ευρωπαϊκές πολιτικές, κυρώσεις και γεωπολιτικές κόντρες αποθαρρύνουν μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου, όπως οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, από το να συνάπτουν μακροπρόθεσμες συμβάσεις αγοράς φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).