Τραμπ: Ο κρυμμένος θησαυρός σε Γροιλανδία και Παναμά που «άνοιξε» την όρεξη του [γράφημα]

Πριν ακόμα εγκατασταθεί στο Λευκό Οίκο για την δεύτερη θητεία του ως πρόεδρος των ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προκαλέσει σεισμικές δονήσεις στις αγορές αλλά και στην διπλωματική σκηνή με τους δασμούς αλλά και με την επιμονή του να αποκτήσουν οι ΗΠΑ, έστω και με την χρήση βίας την Γροιλανδία και την Διώρυγα του Παναμά. Οι δύο αυτές περιοχές έχουν αναδειχθεί ως σοβαρά σημεία διεκδίκησης στη γεωπολιτική αναδιάταξη του διακρατικού ανταγωνισμού για τους πόρους, τις εμπορικές και ναυτιλιακές οδούς  καθώς και για την πολιτικοστρατιωτική κυριαρχία.

Ο ίδιος ο Τραμπ χαρακτήρισε και τις δύο περιοχές «πολύ σημαντικές για την οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ» εντάσσοντας στο επίδικο “America First” του πολιτικού του αγώνα.

Γροιλανδία: Μπορεί ο Τραμπ να την αγοράσει;

«Χρειαζόμαστε τον Παναμά και την Γροιλανδία»

«Δεν μπορώ να σας διαβεβαιώσω για καμία από τις δύο» απάντησε ο Ντόναλντ Τραμπ, όταν ρωτήθηκε αν μπορεί να διαβεβαιώσει πως δεν θα χρησιμοποιήσει στρατιωτικό ή οικονομικό εξαναγκασμό, στην προσπάθειά του να θέσει υπό τον έλεγχό των ΗΠΑ την Γροιλανδία και τη Διώρυγα του Παναμά.

«Μιλάτε για τον Παναμά και την Γροιλανδία. Όχι, δεν μπορώ να σας διαβεβαιώσω για καμία από τις δύο. Αλλά μπορώ να σας πω αυτό, τις χρειαζόμαστε για οικονομική ασφάλεια», είπε και προανήγγειλε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο να επιβάλει δασμούς στη Δανία για το θέμα της Γροιλανδίας.

Η Γροιλανδία

Η απόκτηση της Γροιλανδίας από τις ΗΠΑ είναι μια παλιά ιστορία που ξεκινάει από τον 19ο αιώνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν πολλές προσπάθειες να αγοράσουν το νησί από την Δανία, όπως είχαν κάνει με τις Δανέζικες Δυτικές Ινδίες το 1917. To 1946 o πρόεδρος Χάρι Τρούμαν προσφέρει 100 εκατ. δολάρια αλλά η Δανία αρνείται. Η τελευταία έγινε το 2019 στην πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, που απορρίφθηκε από Γροιλανδία και Δανία.

Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου και ημιαυτόνομο έδαφος της Δανίας. Με πληθυσμό 57.000 κατοίκων, αποτελεί μέρος της Δανίας εδώ και 600 χρόνια.

Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ και φιλοξενεί μια μεγάλη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ, στην αεροπορική βάση Pituffik στα βορειοδυτικά της Γροιλανδίας.

Ακριβώς πάνω στον αρκτικό κύκλο μεταξύ των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρώπης, το νησί προσφέρει ένα μοναδικό γεωπολιτικό πλεονέκτημα, που την καθιστά τόσο επιθυμητή για τις ΗΠΑ. Επιπλέον είναι κομβική για τον αμερικανικό στρατό και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των βαλλιστικών πυραύλων, καθώς η συντομότερη διαδρομή από την Ευρώπη στη Βόρεια Αμερική περνάει μέσω του νησιού της Αρκτικής.

Είναι ακόμη πιο πολύτιμη καθώς η Αρκτική ανοίγει περισσότερο στη ναυτιλία και το εμπόριο.

Πλούσια σε φυσικούς πόρους

Εκτός από τη θέση της, η Γροιλανδία διαθέτει πλούσια κοιτάσματα διαφόρων φυσικών πόρων.

Στο εσωτερικό του νησιού υπάρχουν πολύτιμα ορυκτά σπάνιων γαιών που απαιτούνται για τις τηλεπικοινωνίες, καθώς και ουράνιο, δισεκατομμύρια ανεκμετάλλευτα βαρέλια πετρελαίου και ένα τεράστιο απόθεμα φυσικού αερίου που ήταν παλαιότερα απρόσιτο, αλλά γίνεται όλο και λιγότερο.

Πολλά από τα ίδια ορυκτά παρέχονται σήμερα κυρίως από την Κίνα, οπότε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τους διαθέσιμους πόρους πιο κοντά στην πατρίδα τους.

Γροιλανδία: «Δεν πωλείται» – Η απάντηση στην «πρόταση» του προέδρου Τραμπ

Η κλιματική κρίση

Περισσότερο από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή τα ορυκτά, η Γροιλανδία έχει πολύ πάγο – και παρέχει μια θέση στην πρώτη σειρά για την κλιματική κρίση του πλανήτη.

Αν ο πάγος λιώσει, θα αναδιαμορφώσει τις ακτογραμμές σε όλο τον κόσμο και θα έχει τη δυνατότητα να αλλάξει δραματικά τα καιρικά φαινόμενα.

Η Γροιλανδία έχει απαγορεύσει την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου για περιβαλλοντικούς λόγους, και η ανάπτυξη του τομέα εξόρυξής της έχει εμπλακεί στη γραφειοκρατία και την αντίθεση των αυτόχθονων πληθυσμών.

Αυτό κράτησε την οικονομία της Γροιλανδίας εξαρτημένη από την αλιεία, η οποία αντιπροσωπεύει πάνω από το 95% των εξαγωγών, και τις ετήσιες επιδοτήσεις από τη Δανία, που καλύπτουν περίπου το ήμισυ του δημόσιου προϋπολογισμού.

Συνολικά, η Δανία ξοδεύει κάτι λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια κάθε χρόνο στη Γροιλανδία.

Η Διώρυγα του Παναμά

Υπό την κυβέρνηση του Τζίμι Κάρτερ, ο έλεγχος της διώρυγας παραδόθηκε από τις ΗΠΑ στον Παναμά το 1979, με τις ΗΠΑ να τερματίζουν την κοινή συνεργασία τους για τον έλεγχο της στρατηγικής υδάτινης οδού το 1999.

Από το 2017, η επιρροή της Κίνας στη Διώρυγα του Παναμά και οι εκτεταμένες επενδύσεις σε έργα υποδομής στο δυτικό ημισφαίριο αυξάνονται σταθερά, σύμφωνα με άρθρο του Responsible Statecraft.org. Από την απόκτηση του νησιού Μαργαρίτα για το λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων Παναμά-Κολόν ύψους 900 εκατ. δολαρίων και τη σύμβαση ύψους 1,4 δισ. δολαρίων για την τέταρτη γέφυρα της Διώρυγας έως τις κινεζικές επιχειρήσεις σημαντικών λιμένων στις εξόδους της Διώρυγας στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό, μέχρι τις επενδύσεις σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, όπως εγκαταστάσεις φυσικού αερίου και πρωτοβουλίες διαχείρισης υδάτων, η Κίνα έχει εμβαθύνει την επιρροή της στον Παναμά και έχει τοποθετηθεί ως στρατηγικός οικονομικός εταίρος στην περιοχή.

Η συνθήκη ουδετερότητας μεταξύ του Παναμά και των Ηνωμένων Πολιτειών που υπεγράφη στις 7 Σεπτεμβρίου 1977 εγγυάται τη μόνιμη ουδετερότητα της Διώρυγας του Παναμά, τη δίκαιη πρόσβαση όλων των εθνών στη Διώρυγα ως «διεθνή πλωτή οδό διέλευσης» και απαγορεύει την ξένη στρατιωτική παρουσία στο έδαφος του Παναμά, με τον Παναμά να διατηρεί τον αποκλειστικό επιχειρησιακό και διοικητικό έλεγχο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο, επιφυλάχθηκαν του δικαιώματος να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική βία για την υπεράσπιση της ουδετερότητας της Διώρυγας. Οποιαδήποτε πραγματική ή αντιληπτή κινεζική απειλή για το status quo θα μπορούσε, επομένως, εύλογα να προκαλέσει την αντίδραση των ΗΠΑ.

Ο κ. Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζονται άδικα όταν «υπερτιμολογούνται»  με υψηλότερες τιμές για τα πλοία τους να διαπλέουν τη διώρυγα σε σχέση με εκείνα άλλων χωρών.

Ισχυρίζεται  ότι ο Παναμάς «παραβιάζει» μια συμφωνία με τις ΗΠΑ και ότι «η Κίνα ουσιαστικά τον καταλαμβάνει».

«Δώσαμε τη διώρυγα του Παναμά στον Παναμά. Δεν την δώσαμε στην Κίνα», δήλωσε Τραμπ την Τρίτη. «Έχουν κάνει κατάχρηση αυτού του δώρου».