Τραμπ: Το Trump 2.0 σκιάζει κάθε προοπτική στην παγκόσμια οικονομία – Κίνδυνο ύφεσης βλέπουν οι αναλυτές

Ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και, βεβαίως, οι δασμοί που κραδαίνει από την προκλογική περίοδο ο Ντόναλντ Τραμπ που θα περάσει για δεύτερη φορά την είσοδο του Λευκού Οίκου, καθιστούν το 2025 μια ενδιαφέρουσα χρονιά για την παγκόσμια οικονομία. Μια χρονιά κατά την οποία η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει στο «σταθερό αλλά υποτονικό» 3,2%, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Fed: Ο κίνδυνος αναζωπύρωσης του πληθωρισμού υπό τον Τραμπ – Τι έδειξαν τα πρακτικά

Ο πληθωρισμός

Ακριβώς μια εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα υπήρξε ένα δώρο καλωσορίσματος για εκατομμύρια Αμερικανούς δανειολήπτες – μια τρίτη συνεχόμενη μείωση των επιτοκίων.

Ωστόσο, τα χρηματιστήρια υποχώρησαν απότομα επειδή ο πρόεδρος της ισχυρότερης τράπεζας στον κόσμο, της Fed, ο Τζερόμ Πάουελ κατέστησε σαφές ότι δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένος ο ίδιος αριθμός μειώσεις και το 2025, όπως θα περίμεναν ίσως οι αγορές, καθώς η μάχη ενάντια στον πληθωρισμό συνεχίζεται.

«Από εδώ, ξεκινάει μια νέα φάση και θα είμαστε προσεκτικοί σχετικά με περαιτέρω περικοπές», είπε χαρακτηριστικά.

Τα τελευταία χρόνια, η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν εκτοξεύσει τον πληθωρισμό σε όλο τον κόσμο. Και παρά τη σημαντική επιβράδυνση που παρουσιάζει πλέον, τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός ανέβηκε στις ΗΠΑ, στην ευρωζώνη και στο Ηνωμένο Βασίλειο στο 2,7%, 2,2% και 2,6% αντίστοιχα, είναι μία σαφής ένδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλές κεντρικές τράπεζες στο λεγόμενο «τελευταίο μίλι» της μάχης τους ενάντια στον πληθωρισμό. Ο στόχος τους είναι 2%, και ίσως είναι ευκολότερο να επιτευχθεί εάν οι οικονομίες αναπτύσσονται.

Η αβεβαιότητα «Τραμπ»

Ωστόσο, η μεγαλύτερη δυσκολία για την παγκόσμια ανάπτυξη «είναι η αβεβαιότητα και η αβεβαιότητα προέρχεται από αυτό που μπορεί να προκύψει από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του Trump 2.0», δήλωσε στο BBC ο Luis Oganes, επικεφαλής της παγκόσμιας μακροοικονομικής έρευνας στην JP Morgan.

Τόσο προεκλογικά όσο και μετά την εκλογή του, ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί με νέους δασμούς εναντίον βασικών εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, την Κίνα, τον Καναδά και το Μεξικό.

«Οι ΗΠΑ ακολουθούν μια πιο απομονωτική πολιτική στάση, αυξάνοντας τους δασμούς, προσπαθώντας να παράσχουν πιο αποτελεσματική προστασία στην αμερικανική παραγωγή», εξηγεί ο αναλυτής, προσθέτοντας, όμως, ότι «παρόλο που αυτό θα στηρίξει την ανάπτυξη των ΗΠΑ, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, σίγουρα θα βλάψει πολλές χώρες που βασίζονται στο εμπόριο με τις ΗΠΑ».

Δασμοί μπούμερανγκ

Οι νέοι δασμοί «θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί» για το Μεξικό και τον Καναδά, αλλά και «επιβλαβείς» για τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Maurice Obstfeld, πρώην επικεφαλής οικονομολόγο στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και πρώην οικονομικό σύμβουλο του προέδρου Ομπάμα.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρει την αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία, όπως επισημαίνει, «εξαρτάται από μια αλυσίδα εφοδιασμού που είναι εξαπλωμένη στις τρεις χώρες. Εάν διακοπεί αυτή η αλυσίδα εφοδιασμού, θα υπάρξουν τεράστιες διακοπές στην αγορά αυτοκινήτων».

Σε μια τέτοια περίπτωση, εξηγεί, θα αυξηθούν οι τιμές και θα μειωθείη ζήτηση ασκώντας πίεση στα κέρδη των εταιρειών, που με τη σειρά τους θα μειώσουν τις επενδύσεις.

Κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης

Ο Maurice Obstfeld, ο οποίος είναι τώρα στο Peterson Institute for International Economics, προσθέτει: «Η εισαγωγή αυτού του είδους των δασμών σε έναν κόσμο που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εμπόριο θα μπορούσε να είναι επιβλαβής για την ανάπτυξη, θα μπορούσε να φέρει τον κόσμο σε ύφεση».

Οι απειλές για τους δασμούς έπαιξαν επίσης ρόλο στην παραίτηση του πρωθυπουργού του Καναδά Τζάστιν Τριντό.

Παρόλο που η πλειονότητα των πωλήσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας υπόκειται ήδη σε δασμούς από την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, η απειλή νέων δασμών αποτελεί βασική πρόκληση για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου το επόμενο έτος.

Στην ομιλία του για το νέο έτος, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Ζινπίνγκ αναγνώρισε τις «προκλήσεις των αβεβαιοτήτων στο εξωτερικό περιβάλλον», αλλά είπε ότι η οικονομία βρίσκεται σε «ανοδική τροχιά».

Οι εξαγωγές αγαθών

Οι εξαγωγές φθηνών αγαθών από τα εργοστάσια της χώρας είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της. Η πτώση της ζήτησης, επειδή, οι δασμοί ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, θα επιδεινώσει τις πολλές εγχώριες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αδύναμων καταναλωτικών δαπανών και των επιχειρηματικών επενδύσεων, που προσπαθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση.

«Η αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα των ακινήτων, η ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλισης και η βελτίωση των οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την απελευθέρωση μιας βιώσιμης ανάκαμψης», σύμφωνα με τη διευθύντρια για την Κίνα της Παγκόσμιας Τράπεζας, Μάρα Γουόργουικ.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η κινεζική κυβέρνηση είναι έτοιμη να υποδεχθεί πρόθυμα τις ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με τον Μάικλ Χαρτ, πρόεδρο του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Κίνα.

Ομως, οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και οι δασμοί έχουν αυξηθεί και υπό την προεδρία Μπάιντεν, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένες εταιρείες επεδίωξαν να μεταφέρουν την παραγωγή αλλού.

Ο Μάικλ Χαρτ επισημαίνει ότι «χρειάστηκαν 30 έως 40 χρόνια για να αναδειχθεί η Κίνα ως ένας τόσο ισχυρός προμηθευτής» και ενώ «οι εταιρείες προσπάθησαν να μετριάσουν ορισμένους από αυτούς τους κινδύνους… κανείς δεν είναι έτοιμος για την ώρα να αντικαταστήσει πλήρως την Κίνα».

Στο επίκεντρο η ηλεκτροκίνηση

Ένας κλάδος που είναι πιθανό να συνεχίσει να βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων εμπορικών μαχών είναι τα ηλεκτρικά οχήματα. Περισσότερα από 10 εκατομμύρια οχήματα κατασκευάστηκαν στην Κίνα πέρυσι και αυτή η κυριαρχία προκάλεσε την επιβολή δασμών από ΗΠΑ, Καναδά και Ευρωπαϊκή Ένωση, με το Πεκίνο να κάνει λόγο για άδικους δασμούς και να προσφεύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Δασμοί Τραμπ και ΕΕ

Ωστόσο, αυτό που καίει τώρα την Ευρώπη είναι η προοπτική επιβολής δασμών στην ίδια από τον Τραμπ.

«Οι περιορισμοί στο εμπόριο, τα προστατευτικά μέτρα, δεν ευνοούν την ανάπτυξη και τελικά έχουν αντίκτυπο στον πληθωρισμό που είναι σε μεγάλο βαθμό αβέβαιος», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, τον Δεκέμβριο. «[Αλλά] βραχυπρόθεσμα, είναι πιθανώς καθαρός πληθωρισμός».

Γερμανία – Γαλλία

Η Ευρώπη αυτή την περίοδο αντιμετωπίζει τον φόβο των αλυσιδωτών επιπτώσεων από τις εσωτερικές αναταράξεις στη Γαλλία και στη Γερμανία, τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, καθώς παρά την πρόσφατη άνοδο της ανάπτυξης, η ευρωζώνη κινδυνεύει να χάσει τη δυναμική της το επόμενο έτος, εκτός εάν αυξηθεί η κατανάλωση που μπορεί να στηρίξει τις επενδύσεις.

Ένα εμπόδιο στη μείωση των επιτοκίων της ευρωζώνης είναι ότι ο πληθωρισμός παραμένει στο 4,2%, υπερδιπλάσιο του στόχου του 2%, με τους μισθούς να δυσκολεύουν την περαιτέρω πτώση του, υποστηρίζουν οι αναλυτές.

Ο CEO της Randstad, Sander van ‘t Noordende, της μεγαλύτερης εταιρείας προσλήψεων στον κόσμο, υποστηρίζει ότι στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός των μισθών θα εξακολουθεί να είναι περίπου 4% το 2024, ενώ σε ορισμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, είναι ακόμη υψηλότερος από αυτό.

«Νομίζω ότι υπάρχουν δύο παράγοντες εκεί. Υπάρχει η έλλειψη ταλέντων, αλλά υπάρχει επίσης, φυσικά, ο πληθωρισμός και οι άνθρωποι που απαιτούν να πάρουν περισσότερα για τη δουλειά που κάνουν», είπε.

Αυτό το επιπλέον κόστος, προσθέτει, μετακυλίεται στις τιμές τους ασκώντας πίεση στον πληθωρισμό.

Από την άλλη, μια επιβράδυνση στην παγκόσμια αγορά εργασίας αντανακλά την έλλειψη «δυναμισμού» από τις εταιρείες και η οικονομική ανάπτυξη είναι το κλειδί για να ανιστραφεί αυτό, αναφέρει. «Εάν η οικονομία πηγαίνει καλά, οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται, αρχίζουν να προσλαμβάνουν».