Ιταλία: Παραγωγή ακριβών κρασιών από παράνομα εργατικά χέρια

Αν και η δεξιά κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι είναι αποφασισμένη να περιορίσει την εισροή παράτυπων μεταναστών στην Ιταλία, ωστόσο πολλές ιταλικές αγροδιατροφικές εταιρείες στηρίζουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων τους στο φθηνό εργατικό δυναμικό, που παρέχουν αυτοί οι ίδιοι ξένοι εργάτες γης.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση, της περιοχής Λάνγκε της Ιταλίας, η οποία παράγει μερικά από τα πιο διάσημα – και ακριβά – κρασιά της χώρας: Barolo, Barbaresco και Alba. Όμως οι αμπελώνες αυτού του βραβευμένου terroir, όπως και οι καλλιεργητές άλλων προϊόντων, βασίζονται σε εργάτες χωρίς χαρτιά για να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού.

Κρασί: Οι νέες τάσεις για το 2025 – Ποιες αλλαγές έρχονται

«Η δυσκολία στην Ιταλία είναι ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη για εργαζόμενους, αλλά η πολιτική γύρω από τους μετανάστες οδηγεί σε καταστάσεις παρατυπίας», δήλωσε ο Piertomaso Bergesio, ηγέτης στην περιοχή Λάνγκε της CGIL, στους FT, ενός από τα κυριότερα εργατικά συνδικάτα της Ιταλίας. «Το πρόβλημα είναι ευρύτερο από ό,τι νομίζουμε», επισήμανε.

«Υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση για εργατικό δυναμικό σε διάφορες εποχές, συμπεριλαμβανομένης της συγκομιδής των σταφυλιών»

«Στο παρελθόν, η συγκομιδή των σταφυλιών ήταν οικογενειακή υπόθεση – γινόταν με συγγενείς και συνταξιούχους», δήλωσε ο Bergesio. «Αλλά τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Ο όγκος παραγωγής αυξήθηκε και χρειάζονταν περισσότερο εργατικό δυναμικό».

Οι οινοπαραγωγοί στην Ιταλία βασίζονται σε μεσάζοντες

Κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου κλαδέματος και της φθινοπωρινής περιόδου συγκομιδής – όταν οι ανάγκες τους για εργατικό δυναμικό κορυφώνονται – οι οινοπαραγωγοί στην περιοχή Λάνγκε απευθύνονται σε μεσίτες εργασίας, οι οποίοι ελάχιστα ενδιαφέρονται για το νομικό καθεστώς των μεταναστών που προσλαμβάνουν, σύμφωνα με τοπικούς εισαγγελείς, οινοπαραγωγούς, συνδικαλιστικές και μετανάστες.

«Υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση για εργατικό δυναμικό σε διάφορες εποχές, συμπεριλαμβανομένης της συγκομιδής των σταφυλιών», δήλωσε στους FT ο Biagio Mazzeo, εισαγγελέας της περιοχής. «Οι οινοπαραγωγοί δυσκολεύονται να προσλάβουν, οπότε βασίζονται σε μεσάζοντες. Αλλά το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι οι μεσάζοντες προσλαμβάνουν ανθρώπους, που βρίσκονται παράνομα στην Ιταλία».

Η Ιταλία επιτρέπει στους αιτούντες άσυλο να εργάζονται όσο διαρκεί η επεξεργασία των αιτήσεών τους, η οποία μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Αλλά αν κερδίζουν περισσότερα από 6.900 ευρώ τον χρόνο, δεν είναι πλέον επιλέξιμοι για δωρεάν κρατικά καταλύματα – ένας περιορισμός που τους δίνει κίνητρο να εργάζονται χωρίς τις απαιτούμενες νόμιμες συμβάσεις.

Εάν οι αιτήσεις τους για άσυλο απορριφθούν, διατάσσονται να φύγουν. Πολλοί όμως  μετανάστες συνεχίζουν να εργάζονται παράνομα στη μαύρη αγορά για εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς, σε αντίξοες συνθήκες εργασίας, ενώ μερικές φορές υφίστανται και σωματική κακοποίηση.

Αντίξοες συνθήκες

Ο Matteo Ascheri, ο οποίος ηγήθηκε της κοινοπραξίας Barolo μέχρι τον Μάιο του 2024 και είναι η έκτη γενιά μιας τοπικής οικογένειας οινοποιών, εκτίμησε ότι περίπου οι μισοί από τους 5.000 εργαζόμενους στην περιοχή Langhe προσλαμβάνονται απευθείας από τα οινοποιεία, ενώ οι υπόλοιποι εργάζονται για μεσίτες.

«Το ένα τρίτο των ανθρώπων που εργάζονται στους αμπελώνες είναι στα χέρια ανθρώπων που δεν τους σέβονται», είπε. «Δεν είναι κάτι που μπορούμε να αγνοήσουμε. Αν υπάρχουν άνθρωποι που εξαπατούν και κάνουν άσχημα πράγματα, είναι πρόβλημα για όλη την κοινότητα. Μπορούμε να συμπεριφερόμαστε στους ανθρώπους με καλύτερο τρόπο».

Όσο ήταν επικεφαλής της κοινοπραξίας Barolo – η οποία επιβάλλει τα πρότυπα ποιότητας για τις προστατευόμενες ονομασίες – ο Ascheri προέτρεψε τους οινοποιούς να υιοθετήσουν έναν κώδικα εργασιακής δεοντολογίας, αλλά όπως είπε τα μέλη της κοινοπραξίας αντιστάθηκαν και τον καταψήφισαν.