Birkenstock: Ο παράξενος λόγος που κυνηγάει «μαϊμούδες»

Τα Birkenstock, που κάποτε χλευάζονταν ως αξεσουάρ για χίπις, αναβιβάστηκαν πιο πρόσφατα σε καθεστώς μόδας, κυρίως από τότε που πήραν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Barbie. Αλλά τώρα τα σανδάλια με φελλό πάνε στην δικαιοσύνη καθώς οι Γερμανοί κατασκευαστές τους ζητούν να προστατεύονται για πάντα – και να αναγνωρίζονται ως ένα μοναδικό έργο τέχνης.

Το ομοσπονδιακό δικαστήριο της Γερμανίας πρόκειται να αποφασίσει για το μέλλον του εργονομικού σανδαλιού μετά από τρεις αγωγές εναντίον υποτιθέμενων ανταγωνιστών που κατατέθηκαν την Πέμπτη από τον κατασκευαστή υποδημάτων.

Ηλεκτρονικό εμπόριο: Τι ψάχνουν οι Έλληνες καταναλωτές – Από τα Crocs και τα Birkenstock, στα On και τα Helly Hansen

Οι ανταγωνιστές, συμπεριλαμβανομένου της Tchibo, φέρεται να πούλησαν σανδάλια που θεωρούνται πολύ παρόμοια με τα μοντέλα Birkenstock, παραβιάζοντας τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τους δικηγόρους της Birkenstock που υποστηρίζουν ότι τα παπούτσια της εταιρείας πρέπει να θεωρούνται «έργα εφαρμοσμένης τέχνης».

Η προέλευση του σανδαλιού χρονολογείται από τον 18ο αιώνα και ο εφευρέτης του Γιοχάνες Μπίρκενστοκ σύμφωνα με την εταιρεία, η οποία εδρεύει στο Linz am Rhein στην πολιτεία της Ρηνανίας-Παλατινάτου. Το σήμα κατατεθέν πέλμα από φελλό εισήχθη τη δεκαετία του 1960, εκτοξεύοντας τη δημοτικότητά του, αν και όχι, αρχικά, τη θέση του ως αντικείμενο μόδας’στα ύψη.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, έχει αναγνωριστεί εδώ και δεκαετίες ότι τα εξαιρετικά σχέδια καθημερινών αντικειμένων μπορούν επίσης να προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα

Οι δικηγόροι του Birkenstock υποστηρίζουν ότι ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων παρέχει στους δημιουργούς του σανδαλιού αποκλειστικά δικαιώματα χρήσης, όπως θα έκανε για κάθε καλλιτέχνη ή δημιουργό, είτε πρόκειται για γραπτά έργα, προγράμματα υπολογιστή ή πίνακες ζωγραφικής. Το αυτοκίνητο Porsche 356, μια άλλη γερμανική εφεύρεση, προστατεύεται επίσης από αυτόν τον νόμο, σύμφωνα με απόφαση του δικαστηρίου από τον Απρίλιο του 2022. Τα έπιπλα του Ελβετο-Γάλλου καλλιτέχνη Le Corbusier και οι φωτισμοί που σχεδιάστηκαν από το καλλιτεχνικό κίνημα Bauhaus έχουν επίσης λάβει παρόμοια προστασία .

Τα Birkenstock ως έργα τέχνης

«Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, έχει αναγνωριστεί εδώ και δεκαετίες ότι τα εξαιρετικά σχέδια καθημερινών αντικειμένων μπορούν επίσης να προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα», δήλωσε στον Guardian ο Κονσταντίν Βέγκνερ, δικηγόρος της εταιρείας.

Η σειρά επικεντρώνεται σε τέσσερα συγκεκριμένα μοντέλα δερμάτινων παντοφλέ υποδημάτων, και πιο πρόσφατα από ψεύτικο δέρμα, τα οποία η Birkenstock λέει ότι συνδέονται συχνότερα με τη μάρκα της. Τα Arizona είναι το κλασικό Birkenstock με δύο λουράκια, ένα ζευγάρι από τα οποία προσφέρθηκε στην ταινία Barbie στην σταρ της Μάργκο Ρόμπι με την τελετή που συνήθως προορίζεται για την παντόφλα της Σταχτοπούτας και που ήταν επίσης το μοντέλο που προτιμούσε ο αείμνηστος ιδρυτής της Apple, Στιβ Τζομπς, του οποίου ένα παλιό ζευγάρι πωλήθηκε σε δημοπρασία το 2022 για σχεδόν $220.000.

Οι άλλοι τρεις τύποι σανδαλιών στα δικόγραφα είναι το μοντέλο Gizeh, το οποίο εφαρμόζει ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών σαν σαγιονάρα και έχει φορεθεί συχνά από τη Χάιντι Κλουμ, το μοντέλο Madrid με ένα λουράκι που προτιμάται από τη σταρ του Sex and the City, Σάρα Τζέσικα Πάρκερ και το Boston Clog, στο οποίο λέγεται ότι ορκίζεται η σταρ ριάλιτι Κένταλ Τζένερ.

Η υπόθεση κατέληξε στο ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας, αφού δύο προηγούμενες αποφάσεις κατέληξαν σε αντίθετα συμπεράσματα σχετικά με το εάν ο όρος «εφαρμοσμένη τέχνη» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε σχέση με τα υποδήματα, με το ανώτερο περιφερειακό δικαστήριο της Κολωνίας να μην προσδιορίζει οποιοδήποτε καλλιτεχνικό επίτευγμα.