Λος Άντζελες: Οι λόγοι που οδήγησαν στην καταστροφή

Η φωτιά μαίνεται ακόμα στο Λος Άντζελες με την ελπίδα να στρέφεται στην υποχώρηση των ανέμων καθώς οι προσπάθειες πυρόσβεσης δεν είχαν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα στον περιορισμό των πυρκαγιών που έχουν αλλάξει την όψη αλλά και το μέλλον της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ.

Έντεκα άνθρωποι έχουν εντοπιστεί νεκροί μέχρι στιγμής, ενώ υπάρχουν φόβοι ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί. Περίπου 10.000 κτίρια – κατοικίες, υποδομές, σχολεία, σούπερ μάρκετ, επιχειρήσεις – έχουν καταστραφεί ολοσχερώς όπως και πάνω από 140.000 στρέμματα δασική έκτασης. Πάνω από 180.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους και περίπου 100.000 ζουν χωρίς ρεύμα. Το κόστος των μέχρι τώρα ζημιών υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 150 δισ. δολάρια.

Η ιστορικών διαστάσεων καταστροφή έχει προκαλέσει σοκ στις ΗΠΑ, αλλά όσο περνούν οι μέρες αναδύονται πιεστικά ερωτήματα για το κατά πόσο η πορεία προς τον όλεθρο ήταν αναπόφευκτη σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής.

Η «τέλεια καταιγίδα» στο Λος Άντζελες

Αξιωματούχοι της πόλης και της κομητείας του Λος Άντζελες χαρακτήρισαν τις πυρκαγιές ως την «τέλεια καταιγίδα», κατά την οποία οι θυελλώδεις ριπές του ανέμου ταχύτητας έως και 160 χμλ την ώρα δεν τους επέτρεψαν να αναπτύξουν αεροσκάφη που θα μπορούσαν να ρίξουν νερό και πυροσβεστικό υλικό από νωρίς στις πληγείσες από την ξηρασία γειτονιές.

Εμπειρογνώμονες που μίλησαν στο CNN συμφώνησαν ότι ο συνδυασμός των ανέμων, των ασυνήθιστα ξηρών συνθηκών και των πολλαπλών πυρκαγιών που ξέσπασαν η μία μετά την άλλη στην ίδια γεωγραφική περιοχή κατέστησε αναπόφευκτη την εκτεταμένη καταστροφή.

Ωστόσο, θα μπορούσαν να έχουν ληφθεί μέτρα που θα περιόριζαν το μέγεθος της καταστροφής, ιδίως όταν είναι πλέον γνωστό πέρα από κάθε αμφιβολία ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται όλο και συχνότερα.

Οι περικοπές στις υπηρεσίες πυρόσβεσης, η ασυνεπής διαχείριση της βλάστησης, η φύση και η ηλικία των κτιριακών υποδομών, η έλλειψη σχεδιασμού συνέβαλαν στο μέγεθος της εν εξελίξει καταστροφής.

Οι πυρκαγιές είναι συνηθισμένο φαινόμενο στο Λος Άντζελες αλλά οι υπηρεσίες πυρόσβεσης δεν είναι επαρκώς στελεχωμένες. Αξιωματούχοι της πυροσβεστικής είχαν επανειλημμένως προειδοποιήσει ότι οι υπηρεσίες δεν έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν τον δραματικά αυξανόμενο κίνδυνο καταστροφής που τροφοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από την κλιματική αλλαγή.

Αντί για ενίσχυση της χρηματοδότησης, η πυροσβεστική υπηρεσία βρέθηκε αντιμέτωπη με περικοπές.

Μόλις τον περασμένο μήνα η επικεφαλής της πυροσβεστικής της πόλης του Λος Άντζελες, Κρίστιν Κρόουλι, ανέφερε σε υπόμνημά της προς τη δήμαρχο Κάρεν Μπας ότι η κατάργηση κρίσιμων θέσεων πολιτικού προσωπικού και οι περικοπές 7 εκατ. δολαρίων στις ώρες υπερωριακής απασχόλησης «περιόρισαν σημαντικά την ικανότητα του Τμήματος να προετοιμάζεται, να εκπαιδεύεται και να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μεγάλης κλίμακας».

Οι περικοπές, σύμφωνα με την Κρόουλι, περιόρισαν τις δυνατότητες εκπαίδευσης και πρόληψης των πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένων των καθαρισμών οικοπέδων και δάσους που είναι «ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό των κινδύνων πυρκαγιάς σε περιοχές υψηλού κινδύνου».

Πέρυσι, η Μπας ενέκρινε επίσης περικοπές άνω των 17 εκατομμυρίων δολαρίων στον ετήσιο προϋπολογισμό της πυροσβεστικής, μια απόφαση που προκάλεσε πολλές επικρίσεις, καθώς ο αριθμός των κλήσεων για βοήθεια εν μέσω των πυρκαγιών ξεπέρασαν κατά πολύ τον αριθμό των πυροσβεστών.

Η δήμαρχος σε συνέντευξη Τύπου υποστήριξε ότι οι εν λόγω περικοπές δεν είχαν επίπτωση στις τρέχουσες πυρκαγιές και επικαλέστηκε τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια για να δικαιολογήσει την απόφασή της.

Η επικεφαλής της πυροσβεστικής είχε επίσης εκφράσει μέσω υπομνήματος το 2023 την ανησυχία της για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ζητούσε επιπλέον προσωπικό για να ανταπεξέλθει στη «νέα κανονικότητα», η οποία έχει επιδεινωθεί περαιτέρω, καθώς ο αριθμός των κρατουμένων που επιστρατεύονταν παραδοσιακά για την κατάσβεση των πυρκαγιών είχε μειωθεί λόγω μεταρρυθμίσεων σε κανονισμούς των φυλακών.

Τις ούτως ή άλλως δύσκολες επιχειρήσεις κατάσβεσης επιδείνωσε το γεγονός της έλλειψης νερού. Τα πυροσβεστικά έφταναν σε κάποιο σημείο για να επιχειρήσουν αλλά οι κρουνοί δεν είχαν νερό, εξαιτίας είτε ελλιπούς συντήρησης των δεξαμενών είτε γιατί δεν υπήρχε ρεύμα.

Επιχειρησιακό χάος

Σε όλα τα παραπάνω ήρθε να προστεθεί και το επιχειρησιακό χάος, καθώς δεκάδες χιλιάδες πολίτες έλαβαν από λάθος μηνύματα απομάκρυνσης από τις εστίες τους.

Ένας επιπλέον λόγος που συντέλεσε στην καταστροφή είναι το είδος των κατοικιών. Ο αριθμός των κτιρίων που παραδόθηκε στις φλόγες είναι εντυπωσιακά μεγάλος για τη διάρκεια της πυρκαγιάς, γεγονός που φέρνει για ακόμα μία φορά στο προσκήνιο την καταλληλότητα των υποδομών στις ΗΠΑ και μάλιστα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης.

Το 2008, μετά από μία μεγάλη επίσης πυρκαγιά, θεσπίστηκαν νέοι κανονισμοί ασφαλείας για τα κτίρια. Αλλά οι προδιαγραφές αυτές που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία απέναντι στις πυρκαγιές ισχύουν μόνο για τα καινούργια κτίρια.

Μόνο ένα μικρό μέρος των σπιτιών στις περιοχές που απειλούνται από τις πυρκαγιές αυτής της εβδομάδας χτίστηκε μετά την εφαρμογή των προτύπων αυτών, σύμφωνα με ανάλυση των κρατικών δεδομένων από το CNN.

Γιατί οι ΗΠΑ επιμένουν στα σπίτια από ξύλο

Μια έκθεση της κομητείας του Λος Άντζελες που εκδόθηκε το 2021 σημείωσε πώς ένα μεγάλο ποσοστό σπιτιών σε περιοχές ευάλωτες σε καταστροφές από πυρκαγιές χτίστηκε πριν από την υιοθέτηση οικοδομικών προδιαγραφών με υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας.

Το ξύλο από το οποίο είναι φτιαγμένα τα κτίρια στο Λος Άντζελες – και όχι μόνο – λειτουργεί σαν προσάναμα στις πυρκαγιές, βοηθώντας τις να εξαπλωθούν ταχύτατα.

Σε άρθρο των Times το 2021, μετά από επίσης φονικές πυρκαγιές, εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους οι ΗΠΑ επιμένουν να επενδύουν σε σπίτια από ξύλο ενώ έχουν γίνει ξανά και ξανά στάχτη.

Οι ΗΠΑ είναι ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο όπου το ξύλο είναι το κυρίαρχο υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή νέων κατοικιών – το 90% των κατοικιών που χτίστηκαν το 2019 ήταν ξύλινα, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Κατασκευαστών Κατοικιών.

Ακόμη και καθώς οι επιστήμονες τονίζουν τη σημασία των δασών για τη δέσμευση του άνθρακα και την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν περισσότερα δασικά προϊόντα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, όχι μόνο για κατασκευές αλλά και για έπιπλα, δάπεδα και χαρτί.

Το ξύλο είναι τμήμα της αμερικανικής παράδοσης και αισθητικής αλλά τα συμφέροντα των επενδυτών παίζουν δυναμικό ρόλο για την επιλογή του ως βασικού υλικού.

Κατέχοντας σημαντικό μερίδιο στην αμερικανική οικονομία, η βιομηχανία της ξυλείας συνδέεται με τον κλάδο των κατασκευών και το σπίτι από ξύλο είναι η πλέον προσιτή, γρήγορη και εύκολη επιλογή.

Η συντριπτική πλειοψηφία των εργολάβων είναι εξειδικευμένη στις κατασκευές από ξύλο και δεν είναι εύκολο για κάποιον ακόμα κι αν διαθέτει τα χρήματα να βρει κατασκευαστή που θα χειριστεί άλλα υλικά.

Το αντίστοιχο λόμπι κάνει λόγο για εκατομμύρια χαμένες θέσεις εργασίας εάν η πολιτεία λάβει μέτρα που θα προκρίνουν άλλα υλικά στην κατασκευή των πόλεων.

Πηγή: in.gr