Εμπορικό έλλειμμα: Η ανησυχία για το τεράστιο «κενό» ανταγωνιστικότας

Μεγάλο «αγκάθι» παραμένει για την Ελλάδα το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα, αποτυπώνοντας τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας που επικρατούν στην ελληνική οικονομία. Το παραπάνω προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία για τη χώρα μας εν μέσω δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων, αλλά και των απειλών Τραμπ για επιβολή δασμών.

Τα όσα ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ δημιουργούν έντονο προβληματισμό. Ειδικότερα, η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε την αύξηση του εμπορικού ελλείμματος κατά 10% στα επίπεδα των 31,5 δισ. ευρώ στο 11 Ιανουαρίου – Νοεμβρίου. Η συνολική αξία των εξαγωγών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στο ποσό των 45.869 δισ. ευρώ έναντι 47.278 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2023, παρουσιάζοντας μείωση, σε ευρώ 3%.

Στον αντίποδα, η συνολική αξία των εισαγωγών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στο ποσό των 77,379 δισ. ευρώ έναντι 75.948 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2023, παρουσιάζοντας αύξηση, σε ευρώ, 1,9%. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι πολίτες της χώρα μας δε μπορούν να…ζήσουν μόνο με αυτά που παράγουν. Κι αυατό είναι ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο μας απασχόλησε κατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης του 2010.

Βιομηχανία: Πτώση 1,2% στις τιμές παραγωγού στην ευρωζώνη τον Νοέμβριο

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, σχολιάζοντας τα παραπάνω ανέφερε τα εξής: «Οι γεωπολιτικές συνθήκες και άλλοι παράγοντες έχουν οδηγήσει σε πτώση των εξαγωγών μας το ενδεκάμηνο του 2024. Ο 5ος συνεχόμενος μήνας με αύξηση των εξαγωγών, χωρίς πετρελαιοειδή, κατά 5,2% και σε σύνολο ενδεκάμηνου κατά 1,2% δεν ήταν ικανός να ανακόψει τη συνεχιζόμενη πτώση των εξαγωγών με πετρελαιοειδή».

Οι επισημάνσεις της Κομισιόν

Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι και η Κομισιόν ασχολήθηκε με αυτό το ζήτημα, στην πλέον πρόσφατη έκθεσή της για την Ελλάδα. Σ ε αυτήν γίνεται ειδική αναφορά στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (υπέρτερο του εμπορικού ισοζυγίου) που παραμένει υψηλότερο από τα επίπεδα προς της πανδημίας και δεν αναμένεται να μειωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια, καθώς μεταξύ άλλων η δυναμική των επενδύσεων -εν μέρει λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης – συνεισφέρει αρνητικά στο εμπορικό ισοζύγιο.

Είναι γεγονός λοιπόν ότι η πορεία του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει εξελιχθεί σε μεγάλο πρόβλημα και για την κυβέρνηση της ΝΔ.

Δεν αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο

Παρά τις διακηρύξεις περί αλλαγής παραγωγικού μοντέλου, η συνολική κατάσταση στην ελληνική οικονομία δε φαίνεται να παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές, κάτι που αποτυπώνεται και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας μας, το οποίο αντανακλά τα βασικά επίδικα που κυριαρχούν στην ελληνική οικονομία.

Πάντως, στα χρόνια της κυβέρνησης Μητσοτάκη λαμβάνει χώρα μια χειροτέρευση για το έλλειμμα, κάτι που αποτελεί σημαντικό κίνδυνο.

Οι παρατηρήσεις του ΚΕΠΕ

Την προβληματική κατάσταση έχουν επισημάνει και άλλοι αναλυτές. Όπως για παράδειγμα το ΚΕΠΕ, το οποίο καταγράφει, σε ανάλυσή του που δημοσιεύτηκε πρόσφατα πως την περίοδο μεταξύ 2020-23, καταγράφεται μια αναζωπύρωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Ειδικότερα, το μέσο ετήσιο επίπεδο ελλείμματος ήταν 7,5% του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε σε 14,61 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΚΕΠΕ, την πρώτη περίοδο μεταξύ 2007-08, κατά την οποία καταγράφεται ιστορικά υψηλό επίπεδο ελλείμματος άγγιξε το 15,15% του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε σε 35,95 δισ. ευρώ.

Την περίοδο μεταξύ 2009-12, καταγράφεται μια πορεία συρρίκνωσης του ελλείμματος. Ειδικότερα, το μέσο ετήσιο επίπεδο ελλείμματος στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών ήταν 8,69% του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε σε 19,11 δισ. ευρώ.

Την περίοδο μεταξύ 2013-19, καταγράφεται ιστορικά χαμηλό επίπεδο ελλείμματος, καθότι ήταν στο 1,58% του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε σε 2,82 δισ. ευρώ.

Είναι πέρα από προφανές ότι δημιουργείται ζήτημα για το τι μέλλει γενέσθαι, ενώ πολλοί θεσμικοί παράγοντες, όπως η ΤτΕ, το ΙΟΒΕ, αλλά και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής έχουν αναφερθεί στο θέμα. Μάλιστα θα συνεχίσουν να αναφέρονται και το επόμενο διάστημα, καθότι φαίνεται ότι το συγκεκριμένο ζήτημα θα παραμείνει ακανθώδες.