Βρετανία: Νομοθετικός «πέλεκυς» για επιχειρήσεις με προσωπικό σε συμβόλαια μηδενικών ωρών

«Βραχυκύκλωμα» σε επιχειρήσεις όπως ο όμιλος Frasers -ιδιοκτήτης της Sports Direct- φαίνεται πως προκαλεί στη Βρετανία ο περιορισμός της χρήσης συμβάσεων μηδενικών ωρών που προωθεί η βρετανική κυβέρνηση. Όπως επιβεβαίωσε εξάλλου, ο μεγαλύτερος retailer αθλητικών ειδών της Βρετανίας, τα δύο τρίτα του εργατικού δυναμικού του παραμένουν σε τέτοιες συμβάσεις, παρά τη στρατηγική αλλαγών που έχει υιοθετήσει.

Η Frasers έχει βρεθεί στο «μάτι» των αρχών και των εργαζομένων, κατηγορούμενη ήδη από το 2013 για καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων και σχετικές νομικές υποθέσεις.

Βρετανία: Γιατί χάνονται θέσεις εργασίας με ρυθμούς ρεκόρ

Σύμφωνα με τον Guardian, οι βουλευτές της Ειδικής Επιτροπής Επιχειρήσεων και Εμπορίου του Κοινοβουλίου άκουσαν επίσης από τον επικεφαλής του τμήματος ανθρωπίνου δυναμικού του ομίλου, Άντι Μπράουν, πως τα τρία τέταρτα -δηλαδή περίπου 4.000- των 5.200 ατόμων που απασχολούνται στην κύρια αποθήκη του ομίλου στο Ντερμπισάιρ, είναι εργαζόμενοι με σύμβαση μίσθωσης έργου, οι οποίοι μπορούν να απολυθούν χωρίς προειδοποίηση, πάνω από οκτώ χρόνια αφότου η εταιρεία υποσχέθηκε στους βουλευτές ότι θα τους προωθούσε σε μόνιμες συμβάσεις.

Η υπόσχεση της Frasers

Ο όμιλος στον οποίο ανήκουν τα πολυκαταστήματα House of Fraser, η αλυσίδα πολυτελών ενδυμάτων Flannels, η εταιρεία πώλησης ποδηλάτων Evans Cycles και η Sports Direct, παραδέχτηκε ότι ο ρυθμός των αλλαγών ήταν «σίγουρα όχι γρήγορος», με κατά μέσο όρο 200 άτομα ετησίως να μετακινούνται από τα πρακτορεία σε μόνιμες συμβάσεις τα τελευταία τρία χρόνια.

Ο μεγάλος αριθμός προσωπικού με συμβάσεις μηδενικής απασχόλησης προέκυψε σχεδόν μια δεκαετία αφότου ο ιδιοκτήτης της Sports Direct δεσμεύτηκε να μειώσει τη χρήση τους ως απάντηση στις επικρίσεις βουλευτών, αν και αργότερα υπαναχώρησε. Το 2016, ο όμιλος λιανικής είχε το 90% του προσωπικού του χωρίς εγγυημένο ωράριο, γεγονός που ώθησε τους βουλευτές να κατηγορήσουν τον CEO και κύριο μέτοχό του, Μάικ Άσλεϊ, ότι διευθύνει «ένα βικτοριανό εργαστήριο».

Οι κινήσεις των Εργατικών

Οι Εργατικοί είχαν δεσμευτεί να απαγορεύσουν τις συμβάσεις αυτού του είδους, αλλά το νομοσχέδιο για τα εργασιακά δικαιώματα περιλαμβάνει αντ’ αυτού το δικαίωμα σε εγγυημένο ωράριο με βάση τις βάρδιες ενός εργαζομένου κατά τη διάρκεια μιας τρίμηνης περιόδου.

Ο Μπράουν επισήμανε στην ειδική επιτροπή ότι η Frasers προσπαθεί πλέον να προσφέρει στους εργαζόμενους με συμβάσεις μηδενικού ωραρίου τουλάχιστον 12 ώρες την εβδομάδα και, κατά το προηγούμενο έτος, προσέφερε κατά μέσο όρο 16 ώρες την εβδομάδα σε αυτούς τους εργαζόμενους, καθώς η τεχνολογία επέτρεπε καλύτερο προγραμματισμό. Τόνισε, δε, ότι οι διευθυντές ήταν σε θέση να δώσουν προειδοποίηση ενός μήνα για πιθανές βάρδιες και τους ζητήθηκε να δώσουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες, αλλά μπορούσαν να δώσουν λιγότερες χωρίς αποζημίωση.

Η Frasers συμφώνησε με τις «αρχές της προστασίας των ατόμων με συμβάσεις χαμηλής ή μηδενικής απασχόλησης», δήλωσε ο Μπράουν στην ακρόαση, και προσπάθησε να βελτιώσει τις συνθήκες για αυτά τα σημαντικά μέλη του εργατικού δυναμικού της. «Δεν βλέπουμε κάποιο όφελος εάν οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μηδενικών ωρών είναι δυσαρεστημένοι», πρόσθεσε.

Η Frasers έχει βρεθεί στο «μάτι» των αρχών και των εργαζομένων, κατηγορούμενη ήδη από το 2013 για καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων και σχετικές νομικές υποθέσεις

Είναι θέμα επιλογών

Ωστόσο, ο Γκρέγκορ Πόιντον, βουλευτής των Εργατικών, υπογράμμισε πως πολλές επιχειρήσεις προσφέρουν ήδη αποζημίωση στους εργαζόμενους για αλλαγές της τελευταίας στιγμής στις βάρδιες τους, λέγοντας στην Frasers: «Θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό, αλλά επιλέγετε να μην το κάνετε».

Ζήτησε από τον Μπράουν να φανταστεί ότι θα έβλεπε μια απώλεια ωρών εργασίας της τελευταίας στιγμής, όταν είχε βάλει σε εφαρμογή τη φροντίδα των παιδιών, ρωτώντας: «Θα μπορούσατε να διαχειριστείτε τα οικονομικά της οικογένειάς σας σε αυτή τη βάση;»

Ομοίως, η βουλευτής Αντόνια Μπανς επικαλέστηκε στοιχεία που ανέφεραν πως πολλοί άνθρωποι «εργάζονταν επί μια δεκαετία και πλέον με συμβάσεις πρακτόρευσης» στην αποθήκη στο Ντερμπισάιρ, διερωτώμενη αν η εταιρεία το έκανε αυτό για να «ελαχιστοποιήσει τις υποχρεώσεις της».

Ο Μπράουν απάντησε ότι δεν γνωρίζει αν οι εργαζόμενοι με σύμβαση μίσθωσης εργασίας είχαν τοποθετηθεί για τέτοια χρονικά διαστήματα, αλλά είπε ότι οι συνθήκες στην αποθήκη είχαν βελτιωθεί από το 2016. Σε σχέση με παλαιότερα και μελανό αποτύπωμα του ομίλου σχετικά με τις συνθήκες εργασίας, επισήμανε ότι πέρυσι δεν κλήθηκαν ασθενοφόρα στις εγκαταστάσεις, το προσωπικό είχε πλέον τη δυνατότητα να κάνει διαλείμματα έξω από το χώρο και οι εμπλοκές γύρω από τις έρευνες για τις τσάντες είχαν αντιμετωπιστεί, ώστε το προσωπικό να μην περιμένει χωρίς να πληρώνεται.

Χρειάζεται μια «μεταμόρφωση»

Ο Πάντι Λίλλης, γενικός γραμματέας του συνδικάτου των εμποροϋπαλλήλων USDAW, δήλωσε στους βουλευτές ότι το νομοσχέδιο για τα εργασιακά δικαιώματα «θα είναι μεταμορφωτικό για εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο».

«Ο κόσμος θα είναι πολύ ευτυχισμένος για το μέλλον του κράτους. Αν είστε εργαζόμενος στο λιανικό εμπόριο και έχετε σύμβαση χωρίς ή με χαμηλό ωράριο και δεν ξέρετε από τη μία εβδομάδα στην άλλη ποιες θα είναι οι ώρες εργασίας σας, δεν μπορείτε να πάρετε υποθήκη, να νοικιάσετε ή να πάρετε δάνειο». Ο Λίλλης διεκρίνισε ότι τέτοια προβλήματα οδηγούν σε «ανασφάλεια και προβλήματα ψυχικής υγείας», τα οποία δεν θα έπρεπε να αποτελούν μέρος μιας σύγχρονης οικονομίας.

Ωστόσο, εξέφρασε την ανησυχία του για τα πιθανά κενά που θα επέτρεπαν στους «αδίστακτους εργοδότες» να παρακάμπτουν την προστασία των εργαζομένων, όπως η χρήση προσωπικού από πρακτορεία, ο καθορισμός μη ρεαλιστικών χρονοδιαγραμμάτων για την αξιολόγηση των κανονικών ωρών εργασίας ή η τακτική απαίτηση από τους ανθρώπους να εργάζονται πολύ περισσότερο από τις ώρες που προβλέπονται στη σύμβασή τους.