Ευρώπη: Πώς θα οχυρωθεί η Ευρώπη απέναντι στην πολιτική Τραμπ – Τι λένε 4 Έλληνες οικονομολόγοι

Η επερχόμενη ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται ότι θα εγκαινιάσει μια εποχή ανατροπών στο παγκόσμιο εμπόριο, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις και στην Ευρώπη να αντιμετωπίσουν μια… επίθεση μέσω δασμών. Αυτή τη στιγμή κανείς δε μπορεί να είναι βέβαιος για το ύψος και τον τρόπο εφαρμογής τέτοιων μέτρων, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν και… προτιμήσεις από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ σε σχέση με την κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Εάν εφαρμοστούν, οι απειλές του Τραμπ για αύξηση των εισφορών στα κινεζικά προϊόντα στο 60% και στο 20% για τον υπόλοιπο κόσμο θα μετασχηματίσουν τη δομή των παγκόσμιων εμπορικών ροών εκτός των ΗΠΑ, ενώ τα ενδεχόμενα αντίποινα θα προσθέσουν ακόμη μια δυσμενή αλλαγή στις διμερείς εμπορικές σχέσεις.

Πόσο όμως θα πρέπει να είναι ανήσυχη η Ευρώπη σε σχέση με το φλέγον αυτό ζήτημα.  Πώς θα επηρεάσουν οι επιλογές του Προέδρου Trump στις ΗΠΑ και ενδεχόμενος προστατευτισμός; Πλησιάζει το τέλος του ανταγωνισμού και η εποχή των ευρωπαϊκών πρωταθλητών; Στα παραπάνω ερωτήματα έδωσαν απαντήσει τέσσερις επιφανείς οικονομολόγοι σε εκδήλωση που διοργάνωση το ΙΟΒΕ, υπό τον συντονισμό του Γενικού Διευθυντή του ιδρύματος Νίκου Βέττα. Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία του σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι.

BofA: Οι «χρησμοί» του πανίσχυρου CEO της τράπεζας για το 2025 – Τραμπ, τράπεζες και κλίμα

Κρητικός: Το «συστημικό» πρόβλημα

Από την πλευρά του, ο Αλέξανδρος Κρητικός, Διευθυντής Ερευνών του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου, ανέφερε ότι θα πρέπει πρώτα να φανεί ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ σε ό,τι αφορά την επιβολή δασμών προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Όπως αναγνώρισε, το θέμα του εμπορικού ελλείμματος μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης είναι «συστημικό», για να συμπληρώσει ότι ο κ. Τραμπ θεωρεί ότι «θα το αντιμετωπίσει» με τους δασμούς. Σχετικά με το θέμα της ισοτιμίας ευρώ και δολαρίου, ο ίδιος εκτίμησε ότι η παρούσα συγκυρία κλεισίματος της ψαλίδας ευνοεί τα ευρωπαϊκά προϊόντα που πωλούνται στις ΗΠΑ

Ακόμη στάθηκε και στην ατμομηχανή της Ευρώπης, ήτοι τη Γερμανίας. Όπως τόνισε το πρόβλημα στη χώρα είναι το γεγονός πως «Οι Επενδύσεις στη Γερμανία έχουν πέσει πάρα πολύ» για να προσθέσει σε άλλο σημείο πως «η Γερμανία έχει να αντιμετωπίσει τεράστιες διαρθρωτικές προκλήσεις. Ακόμη, ο κ. Κρητικός επισήμανε ότι πολλές «εταιρείες φεύγουν από τη χώρα», προσθέτοντας ότι ένα σημαντικό ζήτημα είναι πως «Δε μεγαλώνει η οικονομία». Μάλιστα, στα παραπάνω πρόσθεσε και το μεγάλο «αγκάθι» της γραφειοκρατίας (παρά τα όσα κατηγορούσαν οι γερμανικές κυβερνήσεις την Ελλάδα κατά τα χρόνια της κρίσης), για να συμπληρώσει ότι είναι μεγάλο πρόβλημα ότι «δε μεγαλώνει η γερμανική οικονομία».

Ακόμη, ο ίδιος τόνισε ότι πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες «πηγαίνουν στις ΗΠΑ», εξηγώντας ότι εκεί βρίσκουν κεφάλαια, κυρίως σε ό,τι αφορά τις startups, ενώ επέστησε την προσοχή και στον τρόπο που θα πρέπει να υπάρξει η διαχείριση του μεταναστευτικού στην Ευρώπη, αποδοκιμάζοντας τις παροτρύνσεις του γερμανικού ακροδεξιού κόμματος AfD, το οποίο λέει στους Γερμανούς: Κάντε πιο πολλά παιδιά.

Ματσαγγάνης: Οι δασμοί και η Μελόνι

Στα ζητήματα αυτά αναφέρθηκε και ο Μάνος Ματσαγγάνης, Καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Ο ίδιος εξήγησε ότι ο κ. Τραμπ ενδέχεται να επιβάλει δασμούς ανάλογα με το ποια χώρα έχει απέναντί του, φέρνοντας το παράδειγμα της πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, η οποία βρέθηκε πρόσφατα στο Mar-a-Lago για να τον συναντήσει.

Όπως είπε, η ίδια εξετάζει μια συμφωνία «1,5 δισ. δολάρια για προστασία των επικοινωνιών της Ιταλίας από Space X», κάτι που εάν συμβεί θα δημιουργήσει αλλαγή συνθηκών. Ο κ. Ματσαγγάνη σημείωσε ότι η «Ιταλία είναι ευάλωτη στις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ» για να προσθέσει με νόημα πως «Οι εξαγωγές της Ιταλίας προς τις ΗΠΑ είναι το 11% του συνόλου, ενώ μόνο το 1,3% των ΗΠΑ προς την Ιταλία» και επισήμανε: «Ένας εμπορικός πόλεμος θα έπληττε την Ιταλία»

Ακόμη ο καθηγητής συνέπτυξε τη λογική του Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη ως εξής: «Αγοράστε αμερικανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο». Αναφορικά με το προβλήματα της Ιταλία, αναφέρθηκε στο υψηλό έλλειμμα, το οποίο οφείλεται και στο φορ-μπόνους του 110% που δόθηκε για τις ανακαινίσεις κατοικιών, ενώ αναφερόμενο στη Γερμανία σημείωσε: Η χώρα αυτή είχε συνηθίσει να αφήνει την Άμυνά της στις ΗΠΑ, να λαμβάνει φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία έχοντας προνομιακές σχέσεις με τον κ. Πούτιν και να αγοράζει τα προϊόντα της. Ωστόσο, αυτή η συνθήκη έχει αλλάξει πλέον, ενώ πρόσθεσε και το θέμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία. Όπως σημείωσε: «Το λάθος των Γερμανών ήταν ο εφησυχασμός και το κούνημα του δακτύλου στον Νότο..», ενώ πρόσθεσε με νόημα «Οι μεγάλες εξαγωγές στη Γερμανία οφείλονταν και στις χαμηλότερες αυξήσεις μισθών (ελαφρά πάνω από τον πληθωρισμό και κάτω από την παραγωγικότητα).

Pryce: Οι κίνδυνοι το 2025

Παράλληλα, στη συζήτηση συμμετείχε και η Vicky Pryce, επικεφαλής Οικονομική Σύμβουλος Centre for Econοmics and Business Research, London. Πρώτα από όλα, η ίδια εξέφρασε την ανησυχία της για την εκλογή Τραμπ, ενώ αναφερόμενη στην επικείμενη διακυβέρνηση, εξέφρασε τις αμφιβολίες της για το τι θα γίνει με τους δασμούς: «Θα δείξει τι θα κάνει και τι πιέσεις του γίνονται». Από την πλευρά της, σημείωσε ότι ακόμη δεν έχουμε εκ φύγει των κινδύνων που σχετίζονται με τα υψηλά επιτόκια και τον υψηλό πληθωρισμό, ακόμη κι αν κάποιοι θεωρούν ότι θα υπάρξει βελτίωση μέσα στο 2025. Ερωτώμενη σε σχέση με το πού θα επένδυα εκείνη τα χρήματά της σημείωσε χαρακτηριστικά: «Θα επένδυα στις ΗΠΑ και όχι στην Ευρώπη».

Βέβαια, έκανε λόγο για τον υψηλό δανεισμό των ΗΠΑ, ενώ τόνισε και το γεγονός ότι η Κίνα δανείζεται σε μεγάλο βαθμό μέσω αμερικανικών ομολόγων

Αναφορικά με τη φετινή χρονιά η ίδια εξήγησε πως «Είναι σημαντικό το τι θα γίνει στη γεωπολιτική. Μπορεί να έχουμε θετική εξέλιξη στη Γάζα». Ακόμη αναφέρθηκε στις τιμές πετρελαίου και στις τιμές τροφίμων που «ανεβαίνουν», ενώ πρόσθεσε πως οι χώρες δε θα πρέπει να «κλείνονται στον εαυτό τους».

Επιπρόσθετα, εξέφρασε την ανησυχία της για την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη, τονίζοντας: «Κάποιες χώρες γυρίζουν προς την πλευρά της Ρωσίας. Τα πράγματα δεν έχουν καλμάρει. Μπορεί και να γίνουν χειρότερα», δίνοντας το παράδειγμα των απειλών της Κίνας προς την Ταϊβάν.

Σιώτης: Ποντάρω στην Ευρώπη

Την ίδια στιγμή, ο Γιώργος Σιώτης Αν. Καθηγητής Οικονομικών Universidad Carlos III de Madrid είπε χαρακτηριστικά: «Και τα μισά να κάνει ο Τραμπ θα γίνει χάος», απαντώντας τρόπον τινά στην κα Pryce σημείωσε: «Εγώ θα άφηνα τα λεφτά μου στην Ευρώπη».

Ακόμη είπε: «Δεν είμαι αισιόδοξος για την Αμερική, προσθέτοντας πως αποτελεί «Στοίχημα η τεχνητή νοημοσύνη. Αν βγάλεις την Nvidia, η Ευρώπη έχει πάει καλύτερα

Αναφερόμενο στη Γερμανία τόνισε ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η κατανάλωση», ενώ παράλληλα «βλέπει» ως σχετικά καλή την κατάσταση στην Ισπανία. «Οι επιδόσεις οι καλύτερες σε σχέση με των αναπτυγμένων χωρών, ενώ έκανε λόγο για την ανεργία που πέφτει , τις πολλές ξένες επενδύσεις από τη Μέση Ανατολή και τη Λατινική Αμερική αλλά κα τους πολλούς μετανάστες.

Ως μεγάλο «αγκάθι» αναγνώρισε το πρόβλημα του υπερτουρισμού, όπως και το ότι είναι «Πανάκριβα τα σπίτια σε σχέση με τους μέσους μισθούς». Μάλιστα, κατέληξε στο ότι υπάρχει ο κίνδυνος η Ισπανία να γίνει Αμερική, καθότι τα νοικοκυριά δε νιώθουν τη βελτίωση των οικονομικών δεικτών.