Ινδία: Ενισχύεται η σχέση της με τη Ρωσία

Σχεδόν απο την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, η Δύση προσπάθησε να πείσει την Ινδία να πάρει αποστάσεις από τη Ρωσία. Η Ινδία, ωστόσο,  έχει αποκρούσει σταθερά  αυτές τις παρακλήσεις.

Οι Ινδοί αξιωματούχοι  έχουν επισημάνει -συχνά σε έντονες ανταλλαγές απόψεων- ότι το Κρεμλίνο είναι σταθερός φίλος εδώ και δεκαετίες. Η Ρωσία αντιπροσωπεύει επίσης περίπου το 65% των εισαγωγών όπλων της Ινδίας τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια.

Ρωσία: Οι αμερικανικές κυρώσεις πλήττουν τις εξαγωγές πετρελαίου από την Αρκτική – Κίνα και Ινδία αναζητούν εναλλακτικές

Εκτός αυτού, υποστήριζουν, ότι η Ινδία πρέπει να καλλιεργήσει τη σχέση αυτή για να αντισταθμίσει τις θερμότερες σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας, του κύριου αντιπάλου της Ινδίας.

Πάντως, δυτικοί αξιωματούχοι και παρατηρητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτή η δυναμική θα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, καθώς η Ινδία εξαρτάται όλο και περισσότερο από την Αμερική και τους συμμάχους της για εμπορικές και στρατιωτικές συνεργασίες, σημειώνει ο Economist.

Οι κυβερνήσεις τους αποφάσισαν να ενισχύσουν τους οικονομικούς δεσμούς και να παρέχουν πιο προηγμένη αμυντική τεχνολογία αντί να πιέζουν την Ινδία. Έτσι ακολούθησαν συμφωνίες όπως αυτή με την Αμερική το 2023 για την από κοινού κατασκευή κινητήρων μαχητικών αεροσκαφών στην Ινδία.

Νέα ενεργειακή συμφωνία ανάμεσα σε Ινδία και Ρωσία

Η Ινδία, ωστόσο, βλέπει το μέλλον της με τη Ρωσία με τελείως διαφορετικούς όρους, όπως οι πρόσφατες εξελίξεις καθιστούν απολύτως σαφές. Πρώτα ήρθε η είδηση ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Ρωσίας, θα επισκεφθεί την Ινδία στις αρχές του 2025.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Άμυνας της Ινδίας, Ράτζναθ Σινγκ , έφτασε στη Μόσχα για να συζητήσει νέες αμυντικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς ενός συστήματος ραντάρ αξίας 4 δισ. δολαρίων. Ακολούθησε η μεγαλύτερη ενεργειακή συμφωνία των δύο χωρών, αξίας περίπου 13 δισ. δολαρίων ετησίως.

Η Rosneft, η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Ρωσίας, θα προμηθεύει περίπου 500.000 βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως στην Reliance, μια ιδιωτική ινδική εταιρεία διύλισης, για τα επόμενα δέκα χρόνια.

Οπως υπογραμμίζει ο Economist, τα τελευταία χρόνια η Ινδία αγόραζε με χαρά ρωσικό πετρέλαιο σε τιμές χαμηλότερες από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που επέβαλαν οι δυτικές κυρώσεις, και έτσι έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής πετρελαίου στον κόσμο μετά την Κίνα.

Εξοικονόμηση 13 δισ. δολαρίων

Το 2021 μόλις το 2% των εισαγωγών πετρελαίου της Ινδίας προήλθε από τη Ρωσία . Μεταξύ Απριλίου 2024 και Οκτωβρίου 2024 το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε σε σχεδόν 40%.

Ο οίκος αξιολόγησης ICRA εκτιμά ότι η Ινδία έχει εξοικονομήσει τουλάχιστον 13 δισ. δολάρια αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο με έκπτωση από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Αντί να τερματίσει μια παλιά ψυχροπολεμική φιλία, όπως ήλπιζαν οι δυτικοί αξιωματούχοι, η Ινδία εμβαθύνει τους αμυντικούς, ενεργειακούς και άλλους δεσμούς με έναν εταίρο που θεωρεί πηγή ευημερίας και ασφάλειας και άξονα της «πολυδεσμευμένης» εξωτερικής της πολιτικής.

Και ελπίζει ότι αυτό θα γίνει λιγότερο αμφιλεγόμενο με την επιστροφή στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ. Ο εκλεγμένος πρόεδρος ήταν φιλικός με την Ινδία κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Και οι υποσχέσεις του να φέρει την ειρήνη στην Ουκρανία μέσω διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία, αν τις ακολουθήσει και έχει επιτυχία, θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στην ελάφρυνση της πίεσης προς τη Ρωσία – και συνεπώς προς την Ινδία.

Οι νέες κυρώσεις

Αυτό το στοίχημα θα μπορούσε να αποδώσει. Αλλά οι κίνδυνοι είναι σοβαροί. Αυτό φάνηκε στις 10 Ιανουαρίου, όταν η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν κλιμάκωσε τις κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο.

Τα νέα μέτρα στοχεύουν παραγωγούς, ασφαλιστές και εμπόρους, καθώς και τον «σκιώδη» στόλο δεξαμενόπλοιων που συχνά μεταφέρει ρωσικά φορτία. Η Ινδία (και η Κίνα) θα μπορούσε να αναγκαστεί να αγοράσει ακριβότερο πετρέλαιο από τη Μέση Ανατολή.

Αμυντικός τομέας

Η Ινδία έχει πράγματι γίνει λιγότερο εξαρτημένη από τα ρωσικά όπλα τελευταία, αγοράζοντας από τη Γαλλία, το Ισραήλ και άλλους. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, συνεχίζει να κλείνει νέες συμφωνίες με τη Ρωσία.

Τον Ιούλιο του 2024, λίγο πριν ο κ. Μόντι πραγματοποιήσει ένα ταξίδι στη Μόσχα, ένας ρωσικός κρατικός κατασκευαστής όπλων ανακοίνωσε ότι θα κάνει γύρους με τανκς στην Ινδία. Ο κ. Μόντι και ο κ. Πούτιν συμφώνησαν στη συνέχεια να επιδιώξουν την από κοινού ανάπτυξη και κατασκευή οπλικών συστημάτων.

Ρωσικές και ινδικές εταιρείες παράγουν ήδη από κοινού όπλα στην Ινδία, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης, μαχητικών αεροσκαφών και πυραύλων.

Ο  Ινδός υπουργός Άμυνας, πρόσθεσε ουσία στη δική του επίσκεψη στη Μόσχα συζητώντας την απόκτηση του ρωσικού συστήματος ραντάρ Voronezh αξίας 4 δισ. δολαρίων. Μπορεί να εντοπίσει και να παρακολουθήσει μια σειρά απειλών, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων και αεροσκαφών, σε αποστάσεις έως και 8.000 χιλιομέτρων (5.000 μιλίων).

Αυτό θα ενίσχυε σημαντικά τις δυνατότητες επιτήρησης της Ινδίας, δίνοντάς της κάλυψη που φτάνει μέχρι την Κίνα, μια περιοχή που είναι προσβάσιμη μόνο σε λίγες δυνάμεις. Ίσως,  εξίσου σημαντικό για την Ινδία, περίπου το 60% των εξαρτημάτων του θα κατασκευάζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στη χώρα.

Αμυντική βιομηχανία της Ινδίας

Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι η Ινδία συνεχίζει να θεωρεί τη Ρωσία ως την κύρια πηγή κορυφαίου οπλισμού, μεγάλο μέρος του οποίου η Αμερική και οι σύμμαχοί της παραμένουν απρόθυμοι να μοιραστούν. Και ότι ο κ. Μόντι βλέπει τη Ρωσία, μαζί με κάθε πρόθυμο δυτικό εταίρο, ως μέσο για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ινδίας.

Ωστόσο, και εδώ η Ινδία αντιμετωπίζει κινδύνους. Η αμυντική της συνεργασία με τη Ρωσία έχει ταλαιπωρηθεί από προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της καθυστερημένης παράδοσης των δύο τελευταίων από τα πέντε πυραυλικά συστήματα S-400 που αγόρασε για 5,4 δισ. δολάρια το 2018.

Η κακή απόδοση ορισμένων ρωσικών όπλων στην Ουκρανία, τονίζει ο Economist, έχει προκαλέσει ανησυχία στους Ινδούς στρατιωτικούς ηγέτες. Και η Ινδία έχει αναβάλει ή ακυρώσει συνομιλίες για αρκετές συμφωνίες αγοράς ή αναβάθμισης ρωσικού εξοπλισμού, επικαλούμενη υλικοτεχνικά ζητήματα που προέκυψαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Το ταξίδι του κ. Πούτιν στην Ινδία, εν τω μεταξύ, παρουσιάστηκε και από τις δύο πλευρές ως άσκηση ρουτίνας μετά τη δέσμευση των δύο ηγετών να συναντώνται ετησίως. Παρόλα αυτά, θα είναι το πρώτο ταξίδι του κ. Πούτιν στην Ινδία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή του στην Ουκρανία.

«Για τους Ινδούς αξιωματούχους οι κίνδυνοι από την ενίσχυση των δεσμών με τη Ρωσία φαίνεται να είναι αποδεκτοί.»

Οι κίνδυνοι

Και θα μπορούσε να προκαλέσει το είδος της καταστροφής των δημοσίων σχέσεων που αμαύρωσε την επίσκεψη του κ. Μόντι στη Μόσχα, όταν αγκάλιασε τον κ. Πούτιν λίγο μετά τα ρωσικά πυραυλικά πλήγματα στην Ουκρανία που σκότωσαν 44 ανθρώπους σε χώρους, μεταξύ των οποίων και ένα παιδικό νοσοκομείο.

Αλλά και χωρίς κάτι ανάλογο, μια άλλη φρικαλεότητα, η επίσκεψη είναι πιθανό να υπονομεύσει τις προσπάθειες του κ. Μόντι να παρουσιάσει την Ινδία ως ουδέτερο μέρος στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο.

Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί ο ακριβής χρόνος της δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί. Μια επίσκεψη που θα γίνει νωρίτερα θα μπορούσε να είναι προς όφελος της Ρωσίας, τονίζοντας τους στενούς δεσμούς της με μια σημαντική και αναπτυσσόμενη δύναμη- μια μεταγενέστερη θα λειτουργούσε καλύτερα για την Ινδία, επιτρέποντάς της να περιμένει μέχρι ο κ. Τραμπ να παρουσιάσει τα δικά του σχέδια για την Ουκρανία.

Για τους Ινδούς αξιωματούχους οι κίνδυνοι από την ενίσχυση των δεσμών με τη Ρωσία φαίνεται να είναι αποδεκτοί. Αλλά μπορεί να υποτιμούν ένα πιο μακροπρόθεσμο πρόβλημα. Η Ρωσία θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη πηγή ενέργειας και τεχνολογίας βραχυπρόθεσμα.

Αλλά οι δημογραφικές και οικονομικές προοπτικές της είναι ζοφερές, ακόμη και αν επιστρέψει η ειρήνη. Η Ινδία θα μπορούσε να εκτίθεται ακόμη σε επιπτώσεις από την αναπόφευκτη εσωτερική αναταραχή της Ρωσίας, σημειώνει ο Economist. O Βλαντιμίρ Πούτιν δεν μπορεί να ζήσει για πάντα …