Οι (πολλοί) πόλεμοι του γάλακτος – Από τη Λάρισα και τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Αθήνα

«Ο μόνος που έβγαλε λεφτά (πολλά) από το φρέσκο γάλα είναι ο Αριστείδης Δασκαλόπουλος στη δεκαετία του ’80.»

Γάλα: Στα 160 εκατ. τόνους η ευρωπαϊκή παραγωγή – Ψηλά στο αιγοπρόβειο στην Ελλάδα

Τάδε έφη όχι όποιος κι όποιος, αλλά ένας γκουρού του γάλακτος, από τους μεγαλύτερους του εγχώριου κλάδου των γαλακτοκομικών αξίας 3 δισ. ευρώ.

Και έχει δίκιο. Όταν η ΔΕΛΤΑ του Αριστείδη και του Δημήτρη Δασκαλόπουλου πρώτη χρησιμοποίησε τη χάρτινη συσκευασία για το φρέσκο γάλα, οι μπακάληδες –μικροί και μεγάλοι- τους παρακαλούσαν να πάρουν το γάλα τους. Η αλήθεια είναι πως η διαφήμιση του «fresh box» με εκείνο το ευρηματικό «έτσι, έτσι κι έτσι», που έλεγε η Νατάσα Ασίκη υποδυόμενη την υπηρέτρια της Μαντάμ Σουσού (Άννα Παναγιωτοπούλου), είχε κάνει δουλίτσα…

Έκτοτε ο ανταγωνισμός εκτοξεύτηκε και παρότι κανείς δεν βγάζει σοβαρά λεφτά (βλέπε κόστος για πρώτη ύλη, logistics, διανομή, επιστροφές, παροχές κ.λπ.) το φρέσκο γάλα προσελκύει συνεχώς νέα κεφάλαια –και όνειρα επιχειρηματικής επιτυχίας- καθώς είναι ο «κράχτης» για να μπουν στο ταμείο έσοδα από τα άλλα προϊόντα των γαλακτοβιομηχανιών που έχουν υψηλότερο περιθώριο κέρδους.

Μετά το ΑΓΝΟ και το ΘΕΣγάλα

Η «ανάσταση» του ΘΕΣγάλα από την οικογένεια Καντώνια, μετά την κίνηση της οικογένειας Σαράντη να επαναφέρει το γάλα ΑΓΝΟ, είναι εξελίξεις που αποτυπώνουν τη δυναμική του φρέσκου γάλακτος, η τιμή του οποίου έχει προκαλέσει κατά καιρούς μέχρι και κυβερνητικές κρίσεις.

Αν και η εμπλοκή της οικογένειας Καντώνια, που διατηρεί έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους διέλασης αλουμινίου στη χώρα, θεωρείται στην αγορά ότι έχει περισσότερο χαρακτηριστικά… ESG, δηλαδή αποτελεί κατά κύριο λόγο μία προσπάθεια στήριξης του πρωτογενούς τομέα της ευρύτερης περιοχής της Λάρισας, δεν παύει να «κοκκινίζει» έτι περαιτέρω τον ανταγωνισμό.

Άλλωστε όπως είχε πει στον ΟΤ τον περασμένο Ιούνιο ο Θεόδωρος Καντώνιας, η οικογένεια, που ίδρυσε τη ΘΕΣγάλα Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε. με μετοχικό κεφάλαιο 3,5 εκατ. ευρώ, μπαίνοντας στο γάλα έχει υψηλές βλέψεις – «ακόμη να περάσουμε και τον Όλυμπο»!

Προκειμένου η επιστροφή του ΘΕΣγάλα να γίνει με αξιώσεις έχουν προγραμματιστεί σειρά επενδύσεων στο εργοστάσιο της Λάρισα, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων.

Από τις αρχές τους χρόνου τα προϊόντα του ΘΕΣγάλα διατίθενται σε τοπικά καταστήματα της Λάρισας, αλλά και στα καταστήματα του Σκλαβενίτη στο νομό, με προοπτική πανελλαδικής επέκτασης στο μέλλον.

Υπενθυμίζεται ότι ο άλλοτε προβληματικός συνεταιρισμός αγελαδοτρόφων Θεσσαλίας, ΘΕΣγάλα, με πρωταγωνιστή τον γιατρό, Θανάση Βακάλη, είχε καταφέρει να αποσπάσει ένα σεβαστό μερίδιο όταν γινόταν χαμός με τους αυτόματους πωλητές γάλακτος.

Οι τοπικοί πόλεμοι του γάλακτος

Ας δούμε λοιπόν πού «μπήκε» το ΘΕΣγάλα. Μόνο στη Λάρισα και συγκεκριμένα στην αλυσίδα Σκλαβενίτης, στην κατηγορία γάλα, ήτοι φρέσκο γάλα (αγελαδινό, κατσικίσιο και πρόβειο) και γάλα υψηλής παστερίωσης, αμφότερα σε διάφορες βερσιόν (πλήρες και ελαφρύ, βιολογικό, χωρίς λακτόζη και πάει λέγοντας…), υπάρχουν 55 διαφορετικά προϊόντα (σ.σ. του ΘΕΣγάλα συμπεριλαμβανομένου).

Εκτός από τις γαλακτοβιομηχανίες με διανομή σε όλη τη χώρα, όπως η ΔΕΛΤΑ, τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Όλυμπος), η ΜΕΒΓΑΛ, η Friesland Campina (ΝΟΥΝΟΥ) και η Φάρμα Κουκάκη και τους μεσαίους παίκτες, όπως η ΕΒΟΛ, στα ψυγεία υπάρχουν προϊόντα και μικρότερων εταιρειών (π.χ. της Γραβάνης, του συνεταιρισμού ΤΡΙΚΚΗ, της Φάρμα Ντόντος κ.ά.), καθώς επίσης και το προϊόν ιδιωτικής ετικέτας της ίδιας της αλυσίδας Σκλαβενίτης, που, παρεμπιπτόντως κατέβασε την τιμή του στα 0,95 ευρώ / λίτρο, ακολουθώντας τη Lidl, η οποία πρώτη προχώρησε σε μειώσεις σε αυτά τα επίπεδα.

Το αντίστοιχο νούμερο στη Θεσσαλονίκη είναι ακόμη μεγαλύτερο, φθάνοντας στα 74 διαφορετικά γάλατα με επίσης πολλούς τοπικούς παίκτες (βλέπε ΣΕΡΓΑΛ, Αμερικανική Γεωργική Σχολή, ΑΓΝΟ, Λύκας, Μενοίκιο, ΝΕΟΓΑΛ κ.ά.) ενώ στα Ιωάννινα, ακόμη μια περιοχή όπου υπάρχει μεγάλη παραγωγή γάλακτος, στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ υπάρχουν 54 διαφορετικά προϊόντα και με τοπικές μάρκες (Γιαννιώτ’κο, Δωδώνη κ.ά.).

Στα μεγάλα σούπερ μάρκετ της Πάτρας υπάρχουν 70 γάλατα, ενώ στην Αττική, που είναι και η μεγαλύτερη αγορά πανελλαδικά σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά στις πωλήσεις σε αξία συνολικά των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων (FMCG’s), κατέχοντας το 46%, τα διάφορα γάλατα φθάνουν τα 74, όσα και στη Θεσσαλονίκη.

Ας σημειωθεί ότι σε όλον αυτό τον εντυπωσιακό πλούτο γαλάτων δεν συμπεριλαμβάνεται η κατηγορία «ξυνόγαλα, κεφίρ και αριάνι», η οποία διαθέτει πάνω από 30 διαφορετικά προϊόντα και στην οποία, λόγω της ανάπτυξης που καταγράφει τα τελευταία χρόνια, έχουν επενδύσει όχι μόνο οι μεγάλοι «γαλατάδες» με πανελλαδική εμβέλεια, αλλά και οι τοπικοί μικρότεροι «παίκτες».

Αυξάνονται οι όγκοι στα γαλακτοκομικά

Η μείωση των τιμών στα γαλακτοκομικά προϊόντα, κυρίως στο γάλα και στο γιαούρτι και λιγότερο στα τυροκομικά είδη, ανέδειξε την κατηγορία ως «πρωταθλήτρια» στην αύξηση του όγκου πωλήσεων το 2024.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της εταιρείας Circana, στο 11μηνο πέρσι η αύξηση των πωλήσεων σε όγκο ήταν στα γαλακτοκομικά 6,8% (+4,2% σε αξία).

Η άνοδος αυτή συνδέεται όπως φαίνεται και με το γεγονός ότι η τιμή ανά τεμάχιο εμφανίζεται μειωμένη κατά -2,4% σε σχέση με το 2023, αποτελώντας μάλιστα την κατηγόρια, που σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, καταγράφει τη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των υπολοίπων στα τρόφιμα.

Εξαιρώντας το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά ήταν άλλωστε εκείνα που οδηγούσαν την κούρσα των ανατιμήσεων μέσα στο 2023, επηρεάζοντας την πορεία της κατανάλωσης αλλά και επιφέροντας αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων, που πλέον έχουν αναδείξει τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στην πρώτη θέση από άποψης μεριδίων σε ό,τι αφορά το γάλα και το γιαούρτι.