Κόκκινα δάνεια: Οι τρεις λύσεις για τράπεζες και στέγη

Αποτέλεσε το κορυφαίο πρόβλημα του εγχώριου τραπεζικού τομέα και χιλιάδων δανειοληπτών μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Ο λόγος για τα κόκκινα δάνεια που έφτασαν λίγο μετά τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας στο ύψος-ρεκόρ των 107 δισ. ευρώ.

Το δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον που πίεσε τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τα μεγέθη των επιχειρήσεων στους περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές αδυναμίες των τραπεζών, καθυστέρησε για χρόνια την αποτελεσματική αντιμετώπισή του.

Εξωδικαστικός: «Ναυάγησαν» σχεδόν οι μισθές ρυθμίσεις – Ο σκόπελος των τόκων

Στους διαχειριστές

Μετά τη δημιουργία όμως του κλάδου των εξειδικευμένων εταιρειών διαχείρισης και τον μετασχηματισμό των συστημικών ομίλων που επέτρεψε να χρησιμοποιήσουν ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους για την ταχεία εξυγίανση των ισολογισμών τους, η σχετική διαδικασία επιταχύνθηκε σημαντικά.

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη των πελατών τους με μαζικό τρόπο, μέσω τιτλοποιήσεων κατά κύριο λόγο και πωλήσεων, εξήλθαν των βιβλίων τους και η ιδιοκτησία τους μεταφέρθηκε σε διεθνή σχήματα, τα οποία ανέθεσαν στους εγχώριους servicers τη διαχείρισή τους. Φυσικά η εξέλιξη αυτή δεν συνεπάγεται την οριστική εξάλειψη του προβλήματος. Το μεγαλύτερο μέρος από το βουνό του κόκκινου χρέους που δημιουργήθηκε στα χρόνια της κρίσης, περί τα 75 δισ. ευρώ σήμερα, παραμένει στην πραγματική οικονομία, προκαλώντας αρρυθμίες.

Τα μέτωπα

Την ίδια στιγμή όμως, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, αυτό το στοκ χορηγήσεων μπορεί να δώσει απαντήσεις και να προσφέρει λύσεις σε μια σειρά από προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Συγκεκριμένα:

1 Φθηνή στέγη: Οι κατοικίες που καλύπτουν ως ενέχυρα τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, σε ένα ποσοστό της τάξης του 25%, εκτιμάται ότι θα ρευστοποιηθούν μέσα στην επόμενη 5ετία. Αυτό θα γίνει είτε άμεσα κατά τη φάση του πλειστηριασμού τους ή σε δεύτερο χρόνο από τον πιστωτή που θα τις αποκτήσει. Με τον τρόπο αυτόν θα ενισχυθεί η προσφορά, συνθήκη αναγκαία για την εξισορρόπηση των τιμών στην κτηματαγορά και την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

‘Ηδη οι τράπεζες και funds έχουν στην κυριότητά τους περί τις 20.000 κατοικίες, οι οποίες θα διατεθούν μετά τη νομική και τεχνική τακτοποίησή τους, που σε πολλές περιπτώσεις με ευθύνη των κρατικών υπηρεσιών καθυστερεί. Εφόσον αντιμετωπιστούν οι παθογένειες του συστήματος, τα ακίνητα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος της λύσης του προβλήματος αναζήτησης φθηνής στέγης. Ενδεικτικό των σχετικών προοπτικών είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς, στο 40% των επιτυχημένων πλειστηριασμών τα σπίτια κατοχυρώθηκαν σε τιμή χαμηλότερη των 900 ευρώ ανά τ.μ.

2 Αύξηση ρευστότητας: Οι τράπεζες έχουν κεντρικό στόχο τη μεγέθυνση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Σε κάθε ευκαιρία οι διοικήσεις τους διατείνονται ότι στη λιανική τραπεζική ο ρυθμός πιστωτικής μεταβολής παραμένει αρνητικός λόγω της ισχνής ζήτησης από αξιόχρεους δανειολήπτες.

Με την επιτυχή αναδιάρθρωση ωστόσο των κόκκινων χορηγήσεων, η περίμετρος των υποψήφιων για δανεισμό θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά. Εκτιμάται ότι μέσα στα επόμενα 3-4 χρόνια περί τους 250.000 δανειολήπτες που βρέθηκαν στο παρελθόν με ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά τις ρύθμισαν επιτυχώς και συμπληρώνουν μια εύλογη περίοδο ομαλών αποπληρωμών, θα είναι σε θέση να χρηματοδοτηθούν εκ νέου από το τραπεζικό σύστημα.

‘Οπως σημειώνουν κύκλοι της αγοράς, πρόκειται για νοικοκυριά και επιχειρήσεις με δανειακή κουλτούρα, που παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν κατάφεραν να επιστρέψουν στην κανονικότητα. Ως εκ τούτου, εκτιμούν ότι θα βρεθούν στο στόχαστρο των τραπεζών, ενισχύοντας τη ρευστότητα στην οικονομία.

3 Επιστροφή στο τραπεζικό σύστημα: Οι τράπεζες έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους για την επαναγορά προβληματικών δανείων που είχαν τιτλοποιήσει ή πουλήσει στο παρελθόν και αναδιαρθρώθηκαν με επιτυχία στη συνέχεια. Ο επόπτης του συστήματος μέχρι σήμερα δεν επέτρεπε τη διενέργεια τέτοιου τύπου συναλλαγών. Ωστόσο, η συγκεκριμένη αγορά αναμένεται να ανοίξει φέτος. Η αρχή θα γίνει με τη χρηματοδότηση του υπολειπόμενου κεφαλαίου ενήμερων μετά τη ρύθμιση του δανείου τους οφειλετών, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος πλέον το επιτρέπει. Εν προκειμένω η τράπεζα θα χορηγεί δάνειο στον ενδιαφερόμενο για να αποπληρώσει το χρέος του στο fund. Με τον τρόπο αυτόν θα καθίσταται εκ νέου πελάτης της.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ