Πιλότοι: Παραμένουν δύο χειριστές στο πιλοτήριο εμπορικών πτήσεων – Τι συστήνει η ρυθμιστική αρχή της ΕΕ

Η ανάγκη να υπάρχουν δύο πιλότοι ανά πάσα στιγμή στα πιλοτήρια επιβατικών αεροπλάνων αμφισβητείται από τις αεροπορικές εταιρείες που επικαλούνται τις νέες τεχνολογίες ενώ στο μέτρο της περικοπής του ενός πιλότου αντιδρούν τα συνδικάτα τους καθώς μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει στη ραγδαία μείωση των πιλότων στις εμπορικές πτήσεις.

Αεροπορική βιομηχανία: Με πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα μπαίνει το 2025 – Πού θα φτάσουν τα εισιτήρια

Όμως φαίνεται ότι οι αντιδράσεις που διατύπωσαν οι πιλότοι και τα συλλογικά τους όργανα αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς.

Την Τρίτη, ο Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας της ΕΕ (EASA) δημοσίευσε την ετήσια επικαιροποίησή του για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ασφάλεια Αεροπορίας, το οποίο καθορίζει προτεραιότητες ασφάλειας ενώ προσδιορίζει τους κινδύνους και τα μέτρα περιορισμού των κινδύνων.

Τα συνδικάτα των πιλότων αντιδρούν σφοδρά στο ενδεχόμενο τους ενός πιλότου προειδοποιώντας ότι η μείωση των πιλότων στις πτήσεις εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια

Στο έγγραφο, ο οργανισμός αναιρεί την προηγούμενη στάση του απέναντι στο αίτημα που διατύπωσαν οι αεροπορικές εταιρείες για εμπορικές πτήσεις με έναν μόνο πιλότο,  προσθέτοντας ένα επιπλέον ρυθμιστικό εμπόδιο.

«Η EASA προσάρμοσε το πρόγραμμα θέσπισης κανόνων της για να καταστήσει σαφές ότι θα επικεντρωθούμε πρώτα στην αξιολόγηση της ανάπτυξης τέτοιων προηγμένων τεχνολογιών πιλοτηρίου», δήλωσε η εκπρόσωπος της EASA, Janet Northcote.

Η πτήση με έναν πιλότο δεν συνεπάγεται την ύπαρξη μόνο ενός πιλότου στα χειριστήρια ενός αεροσκάφους. Αντίθετα, θα επέτρεπε σε έναν πιλότο να είναι μόνος στο πιλοτήριο όταν το αεροπλάνο ταξιδεύει, επιτρέποντας στον δεύτερο πιλότο να απομακρυνθεί από τα χειριστήρια.

Για να συμβεί αυτό, οι κατασκευαστές αεροσκαφών πρέπει να διασφαλίσουν ότι η τεχνολογία είναι ικανοποιητική, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια. Ο EASA θα πρέπει να εγκρίνει λειτουργίες ενός χειριστή, που ονομάζονται εκτεταμένες ελάχιστες λειτουργίες πληρώματος (eMCOs).

Ένα αεροπλάνο εξοπλισμένο με eMCO θα έβαζε στον πειρασμό πολλές αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες προς το παρόν πρέπει να κρατούν δύο πιλότους στο πιλοτήριο για ολόκληρη την πτήση. Απαιτούνται τέσσερις πιλότοι εάν η πτήση διαρκεί περισσότερο από τη διάρκεια μιας βάρδιας πιλότου.

Νέες τεχνολογίες

Στην ενημέρωση της Τρίτης, η EASA ανακοίνωσε ότι θα εκπονήσει μια μελέτη για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο των «νέων προηγμένων τεχνολογιών θαλάμου πτήσης» και «να προτείνει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που διασφαλίζει την ασφαλή ενσωμάτωση των έξυπνων πιλοτηρίων στις εμπορικές αεροπορικές μεταφορές». Πρόκειται για ένανέο ρυθμιστικό βήμα πριν εξεταστεί το ενδεχόμενο λειτουργίας ενός πιλότου.

Ενώ η προηγούμενη μελέτη θέσπισης κανόνων, που ξεκίνησε από την EASA το 2023, είχε ως στόχο την ανάπτυξη κανόνων που θα επέτρεπαν την «ασφαλή εφαρμογή του eMCO», η τελευταία δράση που ανακοινώθηκε από τη ρυθμιστική αρχή εξετάζει μόνο την ιδέα του έξυπνου πιλοτηρίου.

Η EASA εξήγησε τη μετατόπιση της Τρίτης ως μέρος μιας προσπάθειας να αρθεί κάθε αμφιβολία ότι η ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας.

«Η EASA τον Νοέμβριο του περασμένου έτους διευκρίνισε την προσέγγισή της στην έννοια του eMCO για να καταστήσει απολύτως σαφές σε όλα τα μέρη ότι η ασφάλεια προέχει και πρέπει να ενισχυθεί με οποιεσδήποτε αλλαγές στο πιλοτήριο ή στις λειτουργίες», δήλωσε ο Northcote.

Η πιο συντηρητική προσέγγιση της EASA για τις πτήσεις ενός πιλότου έρχεται αφότου ο Florian Guillermet ανέλαβε τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή του οργανισμού της ΕΕ τον Απρίλιο. Διαδέχτηκε τον Luc Tytgat, ο οποίος ασκούσε καθήκοντα εκτελεστικού διευθυντή τους προηγούμενους επτά μήνες, και τον Patrick Ky, ο οποίος ηγήθηκε της υπηρεσίας για 10 χρόνια και ήταν ανοιχτός υποστηρικτής των πτήσεων ενός πιλότου.

Ανήσυχοι πιλότοι

Αλλά οι πιλότοι δεν καθησυχάζονται από τη νέα προσέγγιση της EASA.

«Υπό την προηγούμενη ηγεσία του, ο οργανισμός έκλινε ανησυχητικά προς την «ενεργοποίηση» της πτήσης ενός πιλότου, ευθυγραμμιζόμενος πολύ στενά με τους παράγοντες του κλάδου», δήλωσε η Tanja Harter, πρόεδρος της ένωσης πιλότων της European Cockpit Association.

H Tanja Harter, πρόεδρος της ένωσης πιλότων της European Cockpit Association

«Αλλά η επιχειρησιακή ιδέα της πτήσης με έναν μόνο πιλότο κατά τη διάρκεια εμπορικής πτήσεις είναι ακόμα ζωντανή και [αναφέρθηκε] ρητά», πρόσθεσε στο έγγραφο της Τρίτης. «Οι κατασκευαστές και ορισμένες αεροπορικές εταιρείες θα συνεχίσουν να πιέζουν, αλλά οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να παραμείνουν εστιασμένες στο ζήτημα της ασφάλειας».

Η κύρια πίεση για να επιτραπούν οι εμπορικές πτήσεις με έναν μόνο πιλότο προέρχεται από την Ευρώπη — όπου ο παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα, η Airbus, εργάζεται για αυτόνομες πτήσεις μαζί με άλλους κατασκευαστές όπως η Dassault.

Τα συνδικάτα αντέδρασαν, προειδοποιώντας ότι η μείωση του αριθμού των πιλότων εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια.

«Μπορείς να χειριστείς δύο καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ταυτόχρονα;» ρωτά μια πρόσφατη διαφήμιση συνδικάτου, η οποία δείχνει μια τουαλέτα στη μέση ενός θαλάμου πτήσης και κανένα πιλότο στο πιλοτήριο.

Ο ξαφνικός θάνατος ενός πιλότου της Turkish Airlines κατά τη διάρκεια μιας πτήσης από το Σιάτλ στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο ώθησε τους πιλότους να υπογραμμίσουν ότι το επιπλέον πλήρωμα ήταν ζωτικής σημασίας για την ασφαλή προσγείωση του αεροπλάνου.