Ισπανία: Γιατί βάζει φρένο στις αγορές ακινήτων από ξένους [γράφημα]

Η Ισπανία αρχίζει πλέον να αναζητά ενεργά τρόπους για να σταματήσει ξένους, μη κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από το να αγοράζουν μαζικά κατοικίες στο έδαφός της.

Αυτό γίνεται επειδή το ξέφρενο ράλι των τιμών έχει αφήσει ουσιαστικά εκτός αγοράς τους ίδιους τους κατοίκους της χώρας, οι οποίοι δεν μπορούν πλέον σε μεγάλο ποσοστό να πιάσουν τα ποσά που ζητούν ιδιοκτήτες για αγορά ή ενοικίαση κατοικιών. Για τον ίδιο λόγο η Μαδρίτη αναζητά επίσης τρόπους για να περιορίσει και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Ισπανία: Παρεμβάσεις – έκπληξη από τον Σάντσεθ – Πού το πάει ο ισπανός πρωθυπουργός;

Πρόκειται για μεγάλο στοίχημα που πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ που μπορεί να αποτελέσει πιθανό παράδειγμα και για άλλες χώρες της Ευρώπης, ειδικά στο Νότο, οι οποίες αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις με το κόστος στέγασης να έχει φτάσει στα ύψη.

Νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου του 2025 η Eurostat δείχνουν τις πολύ μεγάλες ετήσιες αυξήσεις που έχουν καταγραφεί στην ΕΕ όλα τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσα στις χώρες με τέτοιες μεγάλες αυξήσεις είναι μεταξύ άλλων και η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Κροατία και άλλες.

Πολλές από τις χώρες αυτές είχαν εφαρμόσει ή εφαρμόζουν ακόμη και πρόγραμμα Χρυσής Βίζας για τη προσέλκυση ξένων επενδυτών, όπως τους χαρακτήριζαν οι κυβερνήσεις τους ειδικά στο απόγειο των προγραμμάτων αυτών.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας δήλωσε την Τετάρτη ότι η κυβέρνησή του θα επιδιώξει να επιβάλει για πρώτη φορά φόρο 100% στις αγορές ακινήτων από αγοραστές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως μέρος ευρύτερου σχεδίου που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα για να προσπαθήσει να καταπνίξει την οργή και τις διαμαρτυρίες στην πόλεις σε όλη την Ισπανία λόγω έλλειψης προσιτών κατοικιών.

Προχώρησε ακόμη περισσότερο στη συνέχεια όταν έκανε λόγο ακόμη και για πλήρη απαγόρευση αγορών ακινήτων στην Ισπανία από μη κατοίκους της ΕΕ. Δεν έχουν ληφθεί ακόμη οριστικές αποφάσεις για τα μέτρα αυτά αλλά η δυσαρέσκεια των Ισπανών είναι μεγάλη.

Πρωτιά της Ελλάδας στα κόστη στέγασης

Η Ισπανοί όμως δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις με το κόστος στέγασης, αλλά και οι Έλληνες. Βασικός τρόπος για να διαπιστωθεί εάν η στέγαση είναι προσιτή σε μια χώρα είναι το μερίδιο του κόστους στέγασης στο συνολικό διαθέσιμο εισόδημα. Κατά μέσο όρο στην ΕΕ το 2022 το 19,6% του διαθέσιμου εισοδήματος αφορούσε στο κόστος στέγασης.

Αυτό διέφερε μεταξύ των κρατών μελών, με τα υψηλότερα μερίδια στην Ελλάδα (34,2%), τη Δανία (25,4%) και τη Γερμανία (24,5%), όπως φαίνεται και στα σχετικά στοιχεία της Eurostat. Εξετάζοντας όσους έχουν διαθέσιμο εισόδημα κάτω του 60% του εθνικού μέσου εισοδήματος και θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι κινδυνεύουν από φτώχεια, το μερίδιο της στέγασης στο διαθέσιμο εισόδημα ήταν 37,9% κατά μέσο όρο στην ΕΕ και 62,4% στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, για όσους έχουν διαθέσιμο εισόδημα άνω του 60% του διαμέσου εισοδήματος, το μερίδιο ανήλθε σε 16,% και στην Ελλάδα σε 29%.

Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο σχεδόν 20% την τελευταία δεκαετία και οι τιμές των κατοικιών έχουν εκτιναχθεί σχεδόν 50%.

Οι αυξήσεις ποικίλλουν ανάλογα με τη χώρα αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία όπως αντιμετώπιση των κατοικιών ως επένδυση και η άνοδος πλατφορμών βραχυπρόθεσμης ενοικίασης όπως η Airbnb. Ειδικά τα προγράμματα χρυσής βίζας στην Ισπανία και σε άλλες γειτονικές ή μη χώρες προσέλκυσαν πολλούς αγοραστές οι οποίοι αγόρασαν κατοικίες με αντάλλαγμα τη βίζα.