Βρετανία: Tesco και Lidl… αγάπησαν ξαφνικά τους αγρότες

Στο πλευρό των αγροτών της Βρετανίας, που διεκδικούν από τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ να μην προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις σε σχέση με τον φόρο κληρονομιάς, τάχθηκαν οι κολοσσοί του λιανεμπορίου Tesco, Aldi, Lidl, Morrison’s, Sainsbury’s.

Τους τελευταίους μήνες οι βρετανοί αγρότες κατέβηκαν στους δρόμους του Λονδίνου για να διαμαρτυρηθούν για τις αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό τον οποίο κατέθεσε η κυβέρνηση τον Οκτώβριο. Αιχμή του δόρατος για τους αγρότες είναι η κατάργηση της απαλλαγής που απολαμβάνουν για δεκαετίες από τον φόρο κληρονομιάς σε περίπτωση θανάτου του προκατόχου.

Βρετανία: Οι παραδοχές φοροδιαφυγής εισοδημάτων εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 22%

Οι μεταρρυθμίσεις σημαίνουν ότι από τον Απρίλιο του 2026 οι ιδιοκτήτες γης θα υπόκεινται σε φόρο 20% στη γεωργική γη αξίας πάνω από ένα όριο μεταξύ 1,3 και 3 εκατομμυρίων λιρών, ανάλογα με το εάν είναι έγγαμοι και εάν έχουν σπίτι.

Ο Ashwin Prasad, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της Tesco, δήλωσε την Τετάρτη ότι το μεγαλύτερο σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου «κατανοεί πλήρως» τις ανησυχίες που εγείρονται από «πολλές μικρότερες φάρμες» που εξαρτώνται από την ελάφρυνση των αγροτικών ακινήτων και την ανακούφιση από τις επιχειρήσεις.

«Θα υποστηρίξουμε τις εκκλήσεις της Εθνικής Ένωσης Αγροτών για αναστολή της εφαρμογή της πολιτικής, ενώ θα πραγματοποιηθεί πλήρης διαβούλευση», πρόσθεσε. «Αυτή δεν είναι απλώς μια συζήτηση για μεμονωμένες πολιτικές – διακυβεύεται η μελλοντική επισιτιστική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου».

Η Lidl ανακοίνωσε ότι «ανησυχεί ότι οι πρόσφατες αλλαγές στο καθεστώς IHT θα επηρεάσουν την εμπιστοσύνη των αγροτών και των καλλιεργητών και θα συγκρατήσουν τις επενδύσεις που απαιτούνται για την οικοδόμηση ενός ανθεκτικού, παραγωγικού και βιώσιμου βρετανικού συστήματος τροφίμων».

Εν τω μεταξύ, η Co-op Dairy Group, που εκπροσωπεί καταστήματα λιανικής πώλησης γαλακτοκομικών και άλλων αγροτικών προϊόντων, έγραψε σε επιστολή προς τα μέλη της ότι «έχει επικοινωνήσει απευθείας με τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες με την ελπίδα ότι θα εξετάσουν ξανά τον αντίκτυπο των αλλαγών».

Οι αγρότες, στις 17 Ιανουαρίου, συγκεντρώθηκαν με τρακτέρ σε μια σειρά από μεγάλα καταστήματα λιανικής σε όλη τη χώρα προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τους καταναλωτές για τα αιτήματά τους.

Τα έσοδα από το νέο φορολογικό καθεστώς

Χθες, Τετάρτη, το γραφείο προϋπολογισμού (OBR) δημοσίευσε μια σύντομη κοστολόγηση της πολιτικής IHT, με βάση την οποία εκτιμάται πως οι φόροι που θα συγκεντρωθούν να ανέλθουν σε επιπλέον 500 εκατ. λίρες μεταξύ 2027 και 2029.

Ωστόσο, σημείωνε ότι οι εισπράξεις πιθανότατα θα μειωθούν μετά από επτά χρόνια, καθώς οι αγρότες δώρισαν όλο και περισσότερο τις περιουσίες τους σε παιδιά και τροποποίησαν τις στρατηγικές φορολογικού σχεδιασμού τους.

Ανέφερε ακόμη ότι θα ήταν «πιο δύσκολο για ορισμένα ηλικιωμένα άτομα να αναδιαρθρώσουν γρήγορα τις υποθέσεις τους» όσον αφορά τον σχεδιασμό κληρονομιάς για προσαρμογή στα νέα μέτρα.

Κριτική από την αντιπολίτευση

Η Βικτόρια Άτκινς, γραμματέας της συντηρητικής αντιπολίτευσης, άσκησε κριτική στην κυβέρνηση που, όπως είπε, «επέλεξε να καταστρέψει τη βρετανική οικογενειακή γεωργία για μικρό όφελος. «Το OBR είναι σαφές ότι θα είναι σχεδόν αδύνατο για τους παλαιότερους αγρότες να αναδιαρθρώσουν γρήγορα τις υποθέσεις τους ως απάντηση σε αυτόν τον εκδικητικό φόρο».

Τι αλλάζει

Οι αγρότες λένε ότι ο κλάδος ήδη βρίσκεται αντιμέτωπος με τις πιέσεις της κλιματικής αλλαγής, τις πραγματικές περικοπές στις επιδοτήσεις, τον υψηλό πληθωρισμό, τα χαμηλά περιθώρια κέρδους και την προοπτική αυξημένου ανταγωνισμού, και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει συνάψει εμπορικές συμφωνίες μετά το Brexit χωρίς να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς.

Η εξαίρεση των αγροτών από τον φόρο κληρονομιάς σε περίπτωση θανάτου εισήχθη τη δεκαετία του 1980 για να επιτρέψει σις αγροτικές εκμεταλλεύσεις να παραμείνουν στην ίδια οικογένεια μετά τον θάνατο ενός ιδιοκτήτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τους FT, οδήγησε στην αύξηση της τιμής των χωραφιών, καθώς πλούσιοι ιδιώτες αγόρασαν γεωργική γη κάνοντας χρήση της φοροαπαλλαγής.

Οι αγρότες που θέλουν να μεταβιβάσουν την περιουσία τους και οι σύζυγοί τους δικαιούνται έκαστος 1 εκατομμύριο λίρες ελάφρυνσης, προτού αρχίσουν να πληρώνουν τον συγκεκριμένο φόρο.

Δεδομένου ότι τα ζευγάρια απολαμβάνουν ήδη ένα όριο 1 εκατομμυρίου λιρών στην περιουσία τους, αυτό σημαίνει ότι δύο σύζυγοι θα απολάμβαναν ένα όριο κοντά στα 3 εκατομμύρια λίρες, υποστηρίζουν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

Κυβερνητικός αξιωματούχος είπε: «Η μεταρρύθμισή μας στις ελάφρυνση των αγροτικών και επιχειρηματικών ακινήτων θα σημαίνει ότι τα κτήματα θα πληρώνουν μειωμένο πραγματικό συντελεστή φόρου κληρονομιάς 20%, αντί του τυπικού 40%, και οι πληρωμές μπορούν να κατανεμηθούν σε 10 χρόνια, άτοκα.

«Αυτή είναι μια δίκαιη και ισορροπημένη προσέγγιση, η οποία διορθώνει τις δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες βασιζόμαστε όλοι, επηρεάζοντας περίπου 500 αγροτικές εκμεταλλεύσεις το επόμενο έτος».

Να σε κάψω Γιάννη…

Πριν από τον προϋπολογισμό του Οκτωβρίου, οργανώσεις αγροτών κατήγγειλαν τα σούπερ μάρκετ επειδή συμπιέζουν τα περιθώρια κέρδους τους με χαμηλές τιμές των τροφίμων και τα υποτιμούν με το να μην υποστηρίζουν τα εγχώρια προϊόντα.

Η ομάδα αγροτών Farmers Against Farmwashing καταγγέλλει ανοιχτά τις λεγόμενες Big 6, τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ότι χρησιμοποιούν ψεύτικες μάρκες αγροκτημάτων και υπερβολική χρήση του ισχυρισμού περί βρετανικής προέλευσης των προϊόντων, για να δώσουν στους καταναλωτές την εντύπωση ότι τα προϊόντα τους προέρχονται από «γραφικά βρετανικά οικογενειακά αγροκτήματα».

Στην πραγματικότητα, αναφέρει, μεγάλο μέρος των τροφίμων προέρχεται όλο και περισσότερο από «αμερικανικού τύπου βιομηχανικά μέγα αγροκτήματα» ή από το εξωτερικό, και συγκαλύπτουν την παρακμή των οικογενειακών αγροκτημάτων της Βρετανίας.

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο και δημοσίευσε ο Independent, μέσα στο 2024, το 61% των αγροτών που συναλλάσσεται με σούπερ μάρκετ ανησυχεί ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις φάρμες τους μέσα στους επόμενους 18 μήνες.

Η δημοσκόπηση δείχνει ότι τα δύο τρίτα (67%) των αγροτών αισθάνονται υπό πίεση από τις συναλλακτικές πρακτικές των σούπερ μάρκετ και το 68% φοβάται ότι θα μπουν σε «μαύρη λίστα» εάν διαμαρτυρηθούν για αυτές τις πρακτικές.

Μόλις ένας στους τέσσερις (25%) είπε ότι πιστεύει πως οι ισχυρισμοί από τα σούπερ μάρκετ για υποστήριξη Βρετανών αγροτών ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Τα καλύτερα Χριστούγεννα της Tesco

Για την ιστορία, η Tesco που σήμερα διακηρύσσει ότι υποστηρίζει τα αιτήματα των αγροτών απέναντι στην κυβέρνηση, πριν από μερικές μέρες διατυμπάνιζε τα κέρδη που της απέφεραν οι αγορές των φετινών Χριστουγέννων, κάνοντας λόγο για τα πιο κερδοφόρα Χριστούγεννα της ιστορίας της αλυσίδας.

«Πραγματοποιήσαμε τα μεγαλύτερα Χριστούγεννα που είχαμε ποτέ, με συνεχή αύξηση του μεριδίου αγοράς και κέρδη από την αλλαγή στάσης μας», δήλωσε επί λέξει ο Κεν Μέρφι, διευθύνων σύμβουλος της Tesco.