Επίτροπος Αμυνας: Χρειάζεται μια «έκρηξη» στην παραγωγή όπλων

Οι ελλείψεις σε στρατιωτικό υλικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «κολοσσιαίες» και η ΕΕ  χρειάζεται μια προσέγγιση «big bang» – (μεγάλης έκρηξης), δήλωσε την Τετάρτη ο Άντριους Κουμπίλιους, ο αρμόδιος επίτροπος για την Άμυνα και το Διάστημα.

Παγκόσμια οικονομία: Πέντε απειλές που φέρνει το 2025

Ο Λιθουανός Επίτροπος, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας ( European Defense Agency) εξήγησε ότι δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια «μιας αποσπασματικής και σταδιακής προσέγγισης. Χρειαζόμαστε μια πραγματική, μεγάλης έκρηξης προσέγγιση για την αύξηση της αμυντικής παραγωγής».

Το Galileo, το εμβληματικό πρόγραμμα δορυφορικής πλοήγησης της Ευρώπης, δείχνει τι μπορεί να επιτύχει η ευρωπαϊκή συλλογική φιλοδοξία και συνεργασία, δήλωσε ο Επίτροπος Αμυνας που πρόσθεσε ότι πρέπει να εδραιώθουν οι βιομηχανικές προσπάθειες, ξεκινώντας από την έρευνα και την ανάπτυξη, και να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα δημιουργήσει τη δική της παραγωγική ικανότητα.

Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ενιαίας προσπάθειας, τη συγκέντρωση πόρων και την ιεράρχηση έργων όπως η αεράμυνα, οι κυβερνοασπίδες και η στρατιωτική κινητικότητα, είπε. Ο στρατηγός Ονο Αιχελσάϊμ,  αρχηγός Άμυνας των Κάτω Χωρών, ζήτησε επίσης να ομαδοποιηθούν οι απαιτήσεις των κρατών μελών όταν κάνουν παραγγελίες.

Ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμέροφ στην ομιλία του στο συνέδριο μέσω βιντεοκλήσης, δήλωσε ότι το Κίεβο έχει καταστεί ηγέτης στην παραγωγή στρατιωτικών προϊόντων. Είπε ότι η χώρα του είναι πλέον ο μεγαλύτερος κατασκευαστής στρατιωτικών αυτόνομων συστημάτων παγκοσμίως, με τη δυνατότητα να παράγει πάνω από 4,5 εκατομμύρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη ετησίως.

Δήλωσε επίσης ότι η χώρα του έχει τη δυνατότητα να παράγει περισσότερα όπλα, αλλά αντιμετωπίζει έλλειμμα χρηματοδότησης το 2025 ύψους περίπου 18 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ

Το 2023 οι συνολικές αμυντικές δαπάνες στην ενωσιακή επικράτεια έφτασαν τα 279 δισ. ευρώ. δηλαδή ποσοστό που είναι το 1,6% του ευρωπαικού ΑΕΠ ενω οι επενδύσεις στον αμυντικό τομέα των 27 κρατών-μελών ανήλθαν στα 72 δισ. ευρώ.

Η άμυνα είναι ένας τομέας που βρίσκεται και θα παραμείνει στην εθνική αρμοδιότητα των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει τα μέλη της να αγοράσουν, να αναπτύξουν και να λειτουργήσουν από κοινού νέα μέσα.

Αυτό συμβάλλει στην εξοικονόμηση χρημάτων, επιτρέπει στους στρατούς να συνεργάζονται στενά και ενισχύει το ΝΑΤΟ. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ) δημιουργήθηκε το 2004 για την προώθηση της αμυντικής συνεργασίας στην ΕΕ.

Οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί κοστίζουν ακριβά. Εάν κάθε κράτος-μέλος  της ΕΕ εργάζεται μεμονωμένα, αυτό οδηγεί στην επανάληψη όσων έχουν οι άλλοι. Ο «πλουραλισμος», δηλαδη η ποικιλομορφία και ουσιαστικά η μεγάλη διαφοροποίηση του στρατιωτικού εξοπλισμού, ειναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό που ανεβάζει τις συνολικές δαπάνες.

Για παράδειγμα, οι χώρες της Ενωσης  διαθέτουν 12 τύπους αρμάτων μάχης, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν μόνον ένα.

Για όλους αυτους τους λόγους , ο Ευρωπαικός Οργανισμός Αμυνας (EDA) προσπαθει να διαχειριστεί κοινά έργα ώστε τα κράτη μέλη της Ευρωπαικής Ενωσης να αναπτύξουν ή να αποκτήσουν τα στρατιωτικά τους μέσα.

Εργα ανάπτυξης

Με έδρα τις Βρυξέλλες, οι πόρτες του Ευρωπαικού Οργανισμού (EDA)  είναι ανοιχτές για συνεργασία που αφορά δύο ή περισσότερες χώρες της ΕΕ. Υπάρχουνν, περισσότεροι από 180 εμπειρογνώμονες που διαχειρίζονται περισσότερα από 140 έργα ανάπτυξης ικανοτήτων και έρευνας για να υποστηρίξουν τις κυβερνήσεις της ΕΕ να αποφύγουν την ύπαρξη διαφορετικών συστημάτων που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους και που εμποδίζουν την ανταλλαγή των πάντων, από πληροφορίες έως ανταλλακτικά.

Ακόμα, ο EDA βοηθά να συμφωνηθεί τι πραγματικά χρειάζονται οι ένοπλες δυνάμεις, θέτοντας από κοινού τις προτεραιότητες ανάπτυξης ικανοτήτων. Βοηθάμε στην επανεξέταση των αποθεμάτων δυνατοτήτων, στον εντοπισμό των ελλείψεων και στον τρόπο κάλυψης των κενών.

Ωστόσο, κριτική δέχεται ο μηχανισμος  της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας ή PESCO, που υπάρχει στο πλαίσιο του EDA,  καθώς μπορει να δημιουργήσει προβλήματα επιτρέποντας τη  συμμετοχή σε χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαική Ενωση ( π.χ. χώρες του ΝΑΤΟ) και να επηρεάσουν τις προτεραιότητες ή τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι 27 της ΕΕ.