ΕΤΕπ: Τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα για την απολιγνιτοποίηση

Συμβουλευτική υποστήριξη σε πέντε περιφέρειες της Ελλάδας παρέχει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για επενδυτικά προγράμματα, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης και τη μετάβαση της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα.

Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες της ΕΤΕπ μέσω του Συμβουλευτικού Κόμβου InvestEU  θα βοηθήσουν τη Δυτική Μακεδονία, τη Μεγαλόπολη στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και του Νοτίου Αιγαίου να προσαρμοστούν στις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές της πράσινης μετάβασης.

ΕΤΕπ: Οι περισσότεροι Έλληνες θεωρούν εθνική προτεραιότητα την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Ενίσχυση 2,75 εκατομμυρίων ευρώ

Η τεχνική βοήθεια της ΕΤΕπ, συνολικής αξίας 2,75 εκατομμυρίων ευρώ, σε πρώτη φάση, θα προσφερθεί δωρεάν στις πέντε περιφέρειες. Η Ελλάδα αναμένεται να καταργήσει τη χρήση λιγνίτη, που παράγει περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας έως το 2026,  καθώς έχει αποδειχθεί πως είναι πιο επιβλαβής από τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Η ΕΤΕπ έχει ήδη υποστηρίξει την αποκατάσταση πρώην περιοχών εξόρυξης λιγνίτη και άνθρακα, σε χώρες όπως είναι η Γερμανία, η Πολωνία και η Τσεχία.

«Παραμένουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας να υποστηρίξουμε την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των σύνθετων προκλήσεων της πράσινης μετάβασης, διασφαλίζοντας ότι καμία περιοχή δεν θα μείνει πίσω», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, κ. Γιάννης Τσακίρης. «Μέσω του Συμβουλευτικού μας Κόμβου, παρέχουμε στις πέντε ελληνικές περιφέρειες την τεχνική βοήθεια που απαιτείται για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδυτικών σχεδίων που θα προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική συνοχή, θα ενισχύσουν τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Η συνεργασία αυτή είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης, ενώ παράλληλα θέτει τις βάσεις για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον».

Στόχοι για το μέλλον

Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες της ΕΤΕπ αναμένεται να συμβάλλουν στην:

·         Υποστήριξη και ανάπτυξη επενδυτικών προγραμμάτων που αποσκοπούν στην αναζωογόνηση και στην ενίσχυση των τοπικών οικονομιών.

·         Ενίσχυση των θεσμικών πλαισίων, με την απαραίτητη κατάρτιση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών με  άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

·         Συμβολή στη διαχείριση των έργων και στη συμμόρφωσή τους με τα πρότυπα της ΕΕ.

·         Υποστήριξη των περιφερειών για την υποβολή των αιτήσεων επιχορήγησης  με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 11η Σεπτεμβρίου 2025, ώστε να εξασφαλίσουν τις σχετικές χρηματοδοτήσεις.

Η συμφωνία, που εντάσσεται στο πρόγραμμα InvestEU, στηρίζεται στη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για κοινωνική και οικονομική συνοχή, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί επίσης μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Mechanism – JTM), που αποσκοπεί στη μετατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη περιοχή παγκοσμίως έως το 2050, μέσω κινητοποίησης επενδύσεων ύψους €100 δισ. σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο, από τη μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Περιοχές ενδιαφέροντος

Οι περιοχές που θα λάβουν τη στήριξη στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης της Ελλάδας είναι οι εξής:

·         Δυτική Μακεδονία: Ιστορικά ο ενεργειακός πυλώνας  της Ελλάδας, που έχει επηρεαστεί έντονα από την απολιγνιτοποίηση. Ο κύριος στόχος για την επόμενη ημέρα είναι η μετατροπή της σε έναν «κόμβο καθαρής ενέργειας» και η προσέλκυση επενδύσεων σε νέους και δυναμικούς τομείς εθνικής και οικονομικής σημασίας.

·         Μεγαλόπολη, Πελοπόννησος: Γνωστή για τα εργοστάσια λιγνίτη   και την παραγωγή ενέργειας,  επηρέαζεται από τη μετάβαση της σε βιώσιμες ενεργειακές πηγές. Ο στόχος είναι να προωθηθεί η περιοχή ως «κόμβος επιχειρηματικότητας» με έμφαση στις νέες και καινοτόμες παραγωγικές δραστηριότητες γύρω από τον τομέα της βιοοικονομίας (γεωργία, κυκλική και ψηφιακή οικονομία).

·         Κρήτη: Εστιάζει στην ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά και στην κατάργηση των αυτόνομων εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής. Στόχος αποτελεί επίσης η «πρασινότερη» ανάπτυξή του νησιού αλλά και ο μετασχηματισμός  των  επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του σε πιο βιώσιμα πρότυπα.

·         Βόρειο Αιγαίο: Βασίζεται στη γεωργία και τον τουρισμό και κρίνονται  αναγκαίες οι επενδύσεις σε βιώσιμες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της γαλάζιας οικονομίας αλλά και η κατάργηση των αυτόνομων εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής

·         Νότιο Αιγαίο:  Αναμένεται ο μετασχηματισμός της τουριστικής οικονομίας , προωθώντας παράλληλα πρωτοβουλίες πράσινης ανάπτυξης και στηρίζοντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτωμ γύρω από την αλυσίδα αξίας της «καθαρής ενέργειας».

Ο ρόλος της ΕΤΕπ στη στήριξη μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης

Ως η «Κλιματική Τράπεζα» της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη χρηματοδότηση και παροχή συμβουλών για έργα στο πλαίσιο του Σχεδίου Βιώσιμης Ευρώπης (Sustainable Europe Investment Plan – SEIP). Στόχος του SEIP είναι η κινητοποίηση επενδύσεων ύψους €1 τρισεκατομμυρίου έως το 2030, με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Mechanism – JTM) να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς μετάβασης σε ολόκληρη την Ευρώπη.