Πούτιν – Πώς από το 2020 μεταμόρφωσε τη Ρωσία

Ενώ πριν λίγες μέρες ορκίστηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, με την αλλαγή του έτους, συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από τότε που ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ανέλαβε το τιμόνι της Ρωσίας, σε μια περίοδο που η χώρα του βρισκόταν στα χειρότερά της. Ενώ όμως οι ΗΠΑ που βρήκε ο Τραμπ δεν είναι σε τόσο καλή «φόρμα» με εκείνη που ανέλαβε το 2017,  βλέποντας, κανείς τα νούμερα της ρωσικής οικονομίας του 2000 και της σημερινής, θα αντιληφθεί γιατί δικαιολογείται ο Πούτιν να επαίρεται.

Όταν παρέλαβε την εξουσία, ο 48χρονος τότε Πούτιν, ο ρωσικός λαός έδειχνε με το δάχτυλο τον άνθρωπο που κατάντησε την άλλοτε κραταιά ΕΣΣΔ σε χάος: Τον Μπόρις Γέλτσιν.

Βλαντίμιρ Πούτιν: Είκοσι πέντε χρόνια «τσάρος» της Ρωσίας

Μπορεί στη Δύση, ο Γέλτσιν να θεωρείται ήρωας που προσπάθησε να φέρει τη δημοκρατία στη Ρωσία, αλλά στην πραγματικότητα -την οποία βιώνουν οι Ρώσοι- ήταν ο πολιτικός που κατέστρεψε τη χώρα, υπογράφοντας τη διάλυση της ΕΣΣΔ και -το χειρότερο- εφαρμόζοντας τις τραγικές συνταγές  ανάκαμψης της Δύσης.

Η υποστηριζόμενη από τη Δύση «θεωρία του σοκ» που εισήγαγε ο τότε πρωθυπουργός Γεγκόρ Γκαϊντάρ προκάλεσε σχεδόν μια δεκαετία δυστυχίας και τον θάνατο εκατομμυρίων νέων ανθρώπων.

Ο ειδικός στη Ρωσία, οικονομικός αναλυτής και πρώην αρθρογράφος της Daily Telegraph, Μπεν Άρις, γνωρίζοντας πολύ καλά τη χώρα, καθώς εργαζόταν ως ανταποκριτής την περίοδο εκείνη, περιγράφει στο Substack τι παρέλαβε ο Πούτιν και τι εντυπωσιακό έκανε στην πορεία.

«Έφτασα στη Ρωσία το 1993 αμέσως μετά την απελευθέρωση των τιμών και ο πληθωρισμός έτρεχε στο 1.400% ετησίως – 4% την ημέρα. Το οικονομικό κραχ ήταν μια τάξη μεγέθους χειρότερο από οπουδήποτε αλλού στο πρώην Μπλοκ της Βαρσοβίας […] και το σύστημα πληρωμών κατέρρευσε τόσο ολοκληρωτικά, που η Ρωσία έγινε μια ανταλλακτική οικονομία καθώς τα χρήματά της δεν είχαν αξία» αναφέρει.

«Ο Πούτιν διόρθωσε γρήγορα όλα αυτά τα προβλήματα, ξεκινώντας με μια πλήρη αναθεώρηση του εργατικού κώδικα που περιέκοψε τη σοβιετική γραφειοκρατία και την καθιέρωση ενός καθεστώτος ενιαίας φορολογίας που απελευθέρωνε τις επιχειρήσεις. Οι φορολογικοί συντελεστές -οι χαμηλότεροι στην Ευρώπη- παρέμειναν ανέγγιχτοι για όλη σχεδόν τη θητεία του Πούτιν, εισάγοντας την προοδευτική φορολογία μόλις πρόσφατα, δηλαδή 25 χρόνια αργότερα» υπογραμμίζει ο αναλυτής.

Εντυπωσιακά αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα αυτών των μεταρρυθμίσεων ήταν εκπληκτικά, σημειώνει ο Άρις. «Η Ρωσία εξακολουθούσε να κλονίζεται από την χρεοκοπία και την υποτίμηση στις 13 Αυγούστου 1998 όταν ο Πούτιν ανέλαβε στις αρχές του 2000. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προέβλεπε τότε ότι η οικονομία της Ρωσίας θα βίωνε για χρόνια ύφεση. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 10% εκείνο το έτος, σημειώνοντας ρεκόρ που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ. Αυτό σηματοδότησε την έναρξη μιας εντελώς απροσδόκητης δεκαετίας άνθησης που άλλαξε τις ζωές όλων.

Σύμφωνα με έναν Ρώσο που μίλησε στον Μπεν Άρις, «την εποχή εκείνη το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα στις ΗΠΑ ήταν 30.000 δολάρια. Αν το θεωρούσατε αυτό ως βάση για τα ισοδύναμα εισοδήματα στη Ρωσία το 2000, τότε μέχρι το 2008 το ισοδύναμο κατά κεφαλήν εισόδημα στη Ρωσία ήταν 600.000 δολ. το χρόνο».

Τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Βρετανός ειδικός, αλλά και επιβεβαιώνονται εν πολλοίς από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, είναι αποκαλυπτικά:

Μέγεθος ΑΕΠ

2000: Το ονομαστικό ΑΕΠ της Ρωσίας ήταν περίπου 278,3 δισ. δολ.

2024: Το ονομαστικό ΑΕΠ προβλέπεται να είναι περίπου 1,862 τρισ. δολάρια.

Επίπεδα χρέους

2000: Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης ανερχόταν στο 55,9% του ΑΕΠ.

2024: Ο δείκτης αυτός μειώθηκε στο 14,6% του ΑΕΠ και μπορεί να καλύψει κάθε δεκάρα αυτού του χρέους με τα ταμειακά του αποθέματα.

To χρέος της Ρωσίας ως προς το ΑΕΠ, από το 1997 έως το 2023 (Πηγή: ΔΝΤ)

Διεθνή αποθέματα σκληρού νομίσματος

2000: Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας στις αρχές του 2000 ήταν εκπληκτικά χαμηλά 12,5 δισ. δολ.

2024: Με την έναρξη των κυρώσεων το 2022 είχαν φτάσει τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια.

2000: Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ονομαστικό) ήταν περίπου 1.902 δολ..

2024: Τώρα είναι περίπου 13.005 δολ. σε ονομαστικούς όρους και 47.299 δολ. σε προσαρμοσμένους όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης, στο ίδιο επίπεδο με πολλές χώρες της ΕΕ.

Μέσο εισόδημα

2000: Το μέσο μηνιαίο εισόδημα ήταν μόλις 79 δολ. το μήνα σε ονομαστικούς όρους.

2023: Από τότε, τα εισοδήματα έχουν φτάσει τα 948 δολ. το μήνα σε ονομαστικούς όρους, μακράν τα υψηλότερα από οποιαδήποτε πρώην σοβιετική δημοκρατία. Σε προσαρμοσμένους όρους ισοτιμία αγοραστικής δύναμης που ισοδυναμούν με περίπου 2.100 δολ. το μήνα – και πάλι στο ίδιο επίπεδο με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.

Αυτός ο μετασχηματισμός, λέει στην ανάλυσή του ο Άρις, προκλήθηκε από την απόφαση του Πούτιν να αυξήσει τους μισθούς του δημόσιου τομέα κατά περίπου 10% ετησίως για μια δεκαετία ξεκινώντας το 2000. «Ο Πούτιν συνειδητοποίησε ότι το χάσμα μεταξύ των μισθών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα γινόταν τόσο μεγάλο που αναπόφευκτα θα οδηγούσε σε κοινωνική αναταραχή και έτσι μοιράστηκε τον πλούτο από τα πετροδολάρια της Ρωσίας με τον λαό».

Επίπεδα πληθωρισμού

2000: Μετά τον υπερπληθωρισμό της δεκαετίας του 1990, ο πληθωρισμός ήταν ακόμα υψηλός, με ποσοστά γύρω στο 20,8% και δεν έπεσε σε μονοψήφιο αριθμό μέχρι το 2007.

2024: Ο πληθωρισμός παραμένει ο κύριος μακροοικονομικός πονοκέφαλος, αλλά εξακολουθεί να είναι μονοψήφιος, αλλά προβλέπεται ότι θα είναι περίπου 9% μέχρι το τέλος του έτους.

Αυτός ο οικονομικός μετασχηματισμός είναι το θεμέλιο της δημοτικότητας του Πούτιν. Δεν είναι ότι οι Ρώσοι αγαπούν τον Πούτιν, αλλά του είναι ευγνώμονες για την εξομάλυνση της ζωής τους. Μπορεί να μην τους αρέσει ο τρόπος που διευθύνει τη χώρα, αλλά δεν επαναστατούν καθώς φοβούνται περισσότερο να χάσουν αυτά που έχουν κερδίσει παρά να απαιτήσουν αλλαγή με την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να ζήσουν καλύτερα σε ένα πιο φιλελεύθερο σύστημα.

Σύμφωνα με τον Άρις, κανένας εκ των βασικών του αντιπάλων, όπως ο Μπόρις Νεμτσόφ και ο Αλεξέι Ναβάλνι δεν διέθετανα προσόντα για να κυβερνήσουν τη χώρα.

«Η ειρωνεία των ρωσικών εκλογών είναι ότι ο Πούτιν πιθανότατα θα εξακολουθούσε να κέρδιζε ακόμα κι αν ήταν ελεύθερες και δίκαιες» λέει ο Άρις, θυμίζοντας το περιστατικό, όταν ο Πούτιν επικρίθηκε από έναν δημοσιογράφο, όταν είχε αναλάβει τα καθήκοντά του για τέταρτη φορά. Τότε ο Πούτιν του απάντησε: «Και πόσες θητείες υπηρέτησε η Μέρκελ; Τέσσερις, έτσι δεν είναι;» Είχε μόλις επανεκλεγεί για τέταρτη φορά δύο μήνες νωρίτερα.

Πηγή: in.gr