Ευρωπαϊκή Ενωση: Υποχώρηση Ορμπαν με κέρδη, για το ζήτημα των κυρώσεων στη Ρωσία

Η Ουγγαρία και πιθανόν και η Σλοβακία λύνουν -εκτός απροόπτου- το πρόβλημα που προκάλεσε η απόφαση της Ουκρανίας να μην ανανεώσει τη συμφωνία διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα να διακοπεί ο εφοδιασμός των χωρών της ΕΕ στην Κεντρική Ευρώπη (Αυστρία, Ουγγαρία και Σλοβακία).

Ζελένσκι: Ουκρανία είναι έτοιμη να μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν

Οπως όλα δείχνουν,  στο σημερινό συμβούλιο γενικών υποθέσεων, στην ατζέντα του οποίου υπήρχε το θέμα της ανανέωσης (νέας εξάμηνης) των κυρώσεων στη Ρωσία υπήρξε η τελική συγκατάβαση της ουγγρικής αντιπροσωπείας που αρχικώς δεν ήταν εξασφαλισμένη. Μάλιστα, πληροφορίες ανέφεραν ότι ο Ούγγρος πρωθυπουργος ήταν έτοιμος να ασκήσει βέτο στην ανανέωση των κυρώσεων (μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται ανα εξάμηνο) εκτός εάν η Ουκρανία συμφωνούσε να επαναλάβει τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου, οι οποίες είχαν διακόπει στις αρχές Ιανουαρίου.

Οπως είπε το απόγευμα η Υπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων, Κάγια Κάλλας , οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν στη συνέχιση των σκληρών κυρώσεων κατα της Ρωσίας  όπως και στην ανάγκη περαιτέρω στρατιωτικής υποστήριξης της Ουκρανίας.

Αναφορικά με τη διακοπή της ροής του φυσικού αερίου, μέσω της Ουκρανίας, αποφασίστηκε να υποστηριχθει η Μολδαβία με το ποσό των 30 εκατ. ευρώ προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της σε ενέργεια και συγκεκριμένα για την αγορά και μεταφορά φυσικού αερίου. «Για να αντιμετωπισουμε τον ρωσικό εκβιασμό», είπε η Κάγια Κάλλας.

The Kremlin is using energy to blackmail the people of Moldova.

This is outrageous albeit unsurprising.

The EU will provide €30 million to help Moldova buy and transport national gas to their people.

In times of need, the EU will always support its friends and allies.

— Kaja Kallas (@kajakallas) January 27, 2025

Πολιτική διελκυστίνδα

Το φυσικό αέριο και για την ακρίβεια οι ανάγκες για τροφοδοσία των κρατών-μελών της  ΕΕ  δεν έχει μόνον οικονομικό (και μάλιστα σοβαρό) αντίκτυπο στις οικονομίες των 27 κρατών και κυρίως των κρατών-μελών της Κεντρικής Ευρωπης , που είναι και οι μεγάλοι καταναλωτες. Το ζήτημα έχει και την πολιτική του αντανάκλαση και τις συνέπειες που προκαλει στις διακρατικές σχέσεις αλλά και στις συμμαχίες που αναπτύσσονται στους κόλπους της Ευρωπαικής Ενωσης.

Η θέση που παίρνουν οι ηγέτες δύο χωρών, αυτων της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, πονοκεφαλιάζουν τις Βρυξέλλες καθώς αφίστανται από την ενιαία γραμμή τόσο των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας όσο και της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, ακόμα και αν αυτο δημιουργεί ένα τεράστιο κόστος για τις βιομηχανίες -που χρειάζονται ενέργεια- και τους πολίτες -που το χειμώνα χρειάζονται θερμανση.

Ωστόσο, φαίνεται ότι το ζητημα του φυσικού αερίου μετατρέπεται σε μια ενδιαφέρουσα παρτίδα σκάκι, για τον Ούγγρο πρωθυπουργό.

Ο «άτακτος» Ορμπαν

Η απόφαση του Κιέβου να σταματήσει τη ροή φυσικού αερίου προς την Κεντρική Ευρώπη, προκάλεσε σοβαρα προβλήματα σε δύο ευρωπαικές χώρες που -ακομα και τώρα- έπαιρναν σημαντικές ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου. Με την αρνηση της Ουκρανιας να ανανεώσει τη συμβαση transit ( διαμετακόμισης) η Ουγγαρία και η Σλοβακία αντέδρασαν καθώς ήταν οι πρώτες  -ισως και οι μοναδικές χώρες της ΕΕ –  που επλήγησαν από την απόφαση Ζελένσκι, καθώς οι ποσοτητες που αφορουν είναι λιγότερο απο το 5% των συνολικών ευρωπαικων αναγκών.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός ενόψει της ανανέωσης των κυρώσεων της ΕΕ έκανε μια «συναλλακτικού» χαρακτηρα διατύπωση μιλώντας σε ραδιόφωνο της χώρας του. Είπε, δηλαδή ότι θα μπορούσε να μην αξιοποιησει το βέτο του στο ζήτημα των κυρωσεων κατα της Ρωσίας αν οι εταιροι στην ΕΕ αναλάμβαναν να βρουν λύση στο ζήτημα που δημιουργησε η κυβέρνηση Ζελένσκι.

Είπε , χαρακτηριστικά «οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να προσπαθήσουν να μας πείσουν σχετικά με τις κυρώσεις, αλλά να πείσουν τους Ουκρανούς να κάνουν αυτο που χρειάζεται προκειμένου οι κυρώσεις να διατηρηθούν».

Η θέση που κρατά ο Φίτσο

Η πολιτική διάσταση της διέλευσης ρωσικού φυσικού αερίου αλλά και των κυρώσεων στη Ρωσία, είναι πιο έντονη στην περίπτωση της Σλοβακίας, όπου ο πρωθυπουργος Ρόμπερτ Φίτσο δεχεται την σφοδρή επίθεση της αντιπολίτευσης για τη στάση του και μάλιστα η κριτική στο πρόσωπο του Σλοβάκου πρωθυπουργου , ο οποίος μερικούς μήνες πριν δέχθηκε δολοφονική επίθεση, αποκτά το χαρακτήρα ανοικτών διαδηλώσεων στην πρωτεύουσα της χώρας.

Οι διαδηλωτές της αντιπολιτευσης υποστηρίζουν ότι ο Φίτσο υπονομεύει τους θεσμούς, τον πολιτισμό και τη θέση της χώρας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ,  ισχυρισμούς τους οποίους αρνειται , λέγοντας ότι η ένταξη της χώρας του και στους δύο θεσμούς δεν αμφισβητείται.

Ο Ζελένσκι, προτείνει λύση με Αζερμπαϊτζαν

Μόλις το Σάββατο, ο Ουκρανός πρόεδρος έβαλε «φωτιές» με το φυσικό αέριο και μάλιστα με αζέρικο αέριο. Σε μια κίνηση που σχολιάστηκε έντονα – είτε ως Colpo grosso είτε ως μια ανέξοδη υπόσχεση – ο Βολοντίμιρ Ζελένσκυ μετα τη συνάντησή του με τη Μολδαβή ομόλογό του Μάια Σάντου υποστηριξε πως «η Ουκρανία είναι έτοιμη να μεταφέρει (transit) φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη.

Οπως είπε, συζήτησε ήδη το θέμα με τον πρόεδρο του Αζερμπαιτζάν Αλίγιεφ κατα τη διάρκεια πρόσφατης συνάντησής τους ενω εξήγησε ότι «το Αζερμπαϊτζάν έχει μεγάλη εξαγωγική ικανότητα, 25 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα». «Μπορούμε, είπε, να χρησιμοποιήσουμε την υποδομή μας εάν οι χώρες της Ευρώπης χρειάζονται φυσικό αέριο. Αλλά όχι το ρωσικό φυσικό αέριο».

Ακόμα οι δύο ηγέτες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου,  είπαν ότι συμφώνησαν να δώσουν «επείγουσες και συγκεκριμένες λύσεις» στην ενεργειακή κρίση που αντιμετωπίζει η υποστηριζόμενη από τη Ρωσία αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας ,μετα το κλείσιμο της ροής φυσικού αερίου η οποία επηρεάζει ,βεβαια κυριως, τη Μολδαβία των 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η τροφοδοσία απο το Αζερμπαιτζαν

Το Μπακού τροφοδοτεί ήδη την ΕΕ με φυσικό αέριο και μάλιστα με μια συμφωνία που έχει δεχτεί έντονη κριτική , τόσο στους κόλπους της Ευρωπαικής Επιτροπής όσο και σ΄αυτους του Ευωπαικού Κοινοβουλίου.

Οπως λένε ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συμφωνήθηκε ήταν εξαιρετικά πιεστικες για τη γερμανική κυβέρνηση και αυτο -οπως λένε- εξηγεί πολλά. Η ίδια η συμφωνία δέχθηκε ομοβροντια πυρών στο ευρωπαικό Κοινοβούλιο και ειδικά η απόφαση της προέδρου Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν να προχωρήσει σε μια συμφωνία με μια χώρα που βαρύνεται με πλημμελή σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ηταν η περίοδος που η ΕΕ προσπαθούσε να εξασφαλίσει φυσικο αέριο εκτός Ρωσίας και το Αζερμπαϊτζάν έσπευσε να παρέμβει.  Τον Ιούλιο του 2022, η πρόεδρος της Κομισιόν  Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε στο Μπακού για να υπογράψει το Μνημόνιο Κατανόησης ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν για μια στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της Ενέργειας.  Ως μέρος της συμφωνίας, το Αζερμπαϊτζάν δεσμεύτηκε να υπερδιπλασιάσει τις προμήθειες φυσικού αερίου του στην Ευρώπη σε 20 bcm (εκατ. κυβικά μέτρα) ετησίως έως το 2027.