Διαχειριστικά σχέδια βόσκησης: Έρχεται άλλη μια παράταση για την υλοποίησή τους

Χωρίς διαχειριστικά σχέδια βόσκησης κινδυνεύει να παραμείνει η χώρα μέχρι το 2027, καθώς οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις που βρίσκονται σε διαβούλευση και περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ, προβλέπουν μία ακόμη παράταση, αφήνοντας πίσω την επίλυση του εδώ και χρόνια προβλήματος της μη εκπόνησης τους, διαιωνίζοντας τη δεινή θέση της χώρας απέναντι στις ευρωπαϊκές επιταγές.

Ειδικότερα, με τις νέες ρυθμίσεις δίνεται το περιθώριο στην ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να παρατείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026 την προθεσμία των διαδικασιών εκπόνησης, υποβολής και έγκρισης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης.

Αγροτικά κόκκινα δάνεια: Τα ψιλά γράμματα της ρύθμισης στο μικροσκόπιο των Συνεταιρισμών

Χαρακτηριστικά όπως αναφέρουν στον ΟΤ εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων, η νέα αυτή παράταση θα φέρει και άλλες καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των βοσκοτόπων, ενώ κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου, ότι θα συνεχίσουν να υφίστανται φαινόμενα όπου καταπατητές χρησιμοποιούν δημόσια βοσκοτόπια για να λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις.

Υπενθυμίζεται ότι τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης αποτελούν κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να καταβάλλονται οι επιδοτήσεις σε όσους πραγματικά παράγουν δίκαια, τηρώντας τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

«Η νέα αυτή παράταση θα φέρει και άλλες καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των βοσκοτόπων, ενώ κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου, ότι θα συνεχίσουν να υφίστανται φαινόμενα όπου καταπατητές χρησιμοποιούν δημόσια βοσκοτόπια για να λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις»

Η μέχρι τώρα μη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές επιταγές για την ανυπαρξία διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης έχει φέρει την χώρα σε δυσχερή θέση, καθώς ήδη έχουν επιβληθεί πρόστιμα, τα οποία συνολικά ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ.

Να σημειωθεί ότι με τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, ενώ η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων, που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με τη διάφανη και δίκαιη κατανομή των ενισχύσεων.

Ταυτόχρονα η μη υλοποίησή τους καθιστά απαγορευτική τη διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκότοπων, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εφαρμοστούν πολιτικές και δράσεις, όπως είναι η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας, η βόσκηση σε προστατευόμενες περιοχές και η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές.

Η ανάθεση σε εποπτευόμενο φορέα και η επιστροφή χρημάτων

Με τη νέα ρύθμιση τροποποιείται επίσης, η διαδικασία εκπόνησής τους, παρέχοντας τη δυνατότητα στο ΥπΑΑΤ να αναθέτει σε εποπτευόμενο φορέα τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας για την υλοποίηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση η παραπάνω τροποποίηση γίνεται «προκειμένου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να έχει μεγαλύτερες ευχέρειες για την εκπόνησή τους, δεδομένων των σημαντικών δυσκολιών που έχουν διαπιστωθεί κατά την εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων».

Ταυτόχρονα, οι Περιφέρειες, στις οποίες είχαν διανεμηθεί ποσά από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προκειμένου να ενεργήσουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες υλοποίησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, θα πρέπει να επιστρέψουν τα ποσά αυτά.

Σημειώνεται πως για την έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης εντός προστατευόμενων περιοχών θα απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.

Τι προβλέπουν οι νέες ρυθμίσεις

Αναλυτικά τα σχετικά άρθρα για τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης αναφέρουν:

Άρθρο 10

Διαδικασία εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης – Τροποποίηση παρ. 2 και 3 άρθρου 3 ν. 4351/2015

Στην παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4351/2015 (Α’ 164), περί διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, τα εδάφια, έκτο έως και ενδέκατο αντικαθίστανται και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:

«2. Η βοσκή εντός των βοσκήσιμων γαιών ασκείται επί τη βάσει διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης της περιοχής. Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης των εν λόγω εκτάσεων για βόσκηση, σύμφωνα με τις υφιστάμενες και τις προκύπτουσες, συμβατές με τη δασική νομοθεσία και τη βοσκή παράλληλες χρήσεις και τη βοσκοϊκανότητα της κάθε περιοχής και διασφαλίζεται η αειφόρος διαχείριση και απρόσκοπτη αξιοποίηση των βοσκήσιμων γαιών για τις ανάγκες βόσκησης των ποιμνίων. Συμβατές χρήσεις με τη δασική νομοθεσία είναι αυτές που προβλέπονται στο ΣΤ’ Κεφάλαιο του ν. 998/1979, όπως ισχύει, ενώ με τη βοσκή είναι οι χρήσεις εκείνες οι οποίες δεν παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα των ποιμνίων και δεν υποβαθμίζουν τη συνολική βοσκοϊκανότητα της βοσκήσιμης γαίας ως ενιαίας οντότητας, όπως αυτή έχει υπολογισθεί στα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης. Για λόγους ενιαίας διαχείρισης της βοσκής, στα διαχειριστικά σχέδια συμπεριλαμβάνονται και οι εκτάσεις του άρθρου 10 του ν. 3208/2003 όπως ισχύει, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους το επιθυμούν και δηλώνουν την επιθυμία τους εγγράφως.

Δύναται επίσης, να περιλαμβάνονται και εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας και βόσκονται από αγροτικά ζώα. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει τον έλεγχο και την εποπτεία για την υλοποίηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να ανατίθεται η διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας για την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης σε φορέα που εποπτεύεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Με όμοια απόφαση καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας. Οι Περιφέρειες επιστρέφουν τα ποσά που έχουν εισπράξει ή έχουν διατεθεί σε αυτές για την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης. Τα ποσά αποδίδονται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύμφωνα με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 5 του παρόντος και το άρθρο 74 του ν. 4270/2014 (Α’ 143). Η έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης γίνεται με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μετά από γνώμη της αρμόδιας δασικής αρχής και της αρμόδιας Διεύθυνσης της Περιφέρειας.

Η παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 4351/2015, περί διαδικασίας εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, αντικαθίσταται ως εξής: «3. Για τις βοσκήσιμες γαίες που περιλαμβάνονται εντός προστατευόμενων περιοχών υπερισχύουν οι προβλέψεις των κανονιστικών πράξεων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), και κατά την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων του ανωτέρω άρθρου λαμβάνονται υπόψη οι εγκεκριμένες Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που αναφέρονται σε αυτό. Για την έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης εντός προστατευόμενων περιοχών απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.».

Άρθρο 11

Προθεσμία εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 4 ν. 4351/2015

Στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4351/2015 (Α’ 164), περί προθεσμίας εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:

«1. Μέχρι τις 31.12.2025 εκπονούνται, υποβάλλονται και εγκρίνονται τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκήσιμων γαιών της Χώρας που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 3. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να παρατείνεται η προθεσμία του πρώτου εδαφίου και πάντως όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2026. Μετά την προθεσμία αυτή δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενίσχυσης για την εν λόγω έκταση, χωρίς την ύπαρξη και εφαρμογή εγκεκριμένου διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης».