Περί πλούτου

Η ζωή έχει πολλές αναγνώσεις, οι αριθμοί ωστόσο είναι αμείλικτοι. Δεν αμφισβητούνται. Χθες, για παράδειγμα, ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος ότι οι καταθέσεις των Ελλήνων ξεπέρασαν για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Λίγο πάνω από 150 δισ. φτάνουν τα χρήματα που έχουν στις τράπεζες τα ελληνικά νοικοκυριά, περίπου 53 δισ. οι καταθέσεις των επιχειρήσεων. Αυτό είναι δεδομένο. Το ποιοι τα έχουν τα συγκεκριμένα λεφτά, εάν επιμερίζεται δίκαια ο πλούτος, αν υπάρχει παραοικονομία και όλα τα υπόλοιπα αποτελούν ερμηνείες και εικασίες. Τα συγκεκριμένα λεφτά που ανακοινώθηκαν χθες είναι νόμιμα με τις ισχύουσες διατάξεις και κατατεθειμένα στις ελληνικές τράπεζες.

Χωρίς αμφισβήτηση είναι και άλλα στοιχεία που προέκυψαν χθες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έβγαλε κάποια δεδομένα και το τμήμα οικονομικών αναλύσεων της Alpha Bank τα επεξεργάστηκε και έδειξαν ότι ο πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών έφτασε τον Ιούνιο του 2024 τα 956 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυξημένος κατά 31% σε σχέση με τις αρχές του 2022 και 39% με το 2020. Οταν λέμε πλούτο, εννοούμε τόσο χρηματοοικονομικό πλούτο, καταθέσεις, επενδύσεις, όσο και μη χρηματοοικονομικό πλούτο, δηλαδή αξία ακινήτων. Ο πρώτος αυξήθηκε κατά 13,7% και ο δεύτερος, δηλαδή η αξία των ακινήτων, κατά 32%. Την ίδια στιγμή το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε κατά σχεδόν 9%. Με λίγα λόγια η καθαρή οικονομική θέση των Ελλήνων βελτιώθηκε εντυπωσιακά. Αυτά που έχουν στα χέρια τους οι Ελληνες, όσοι έχουν, αξίζουν περισσότερο. Το χρέος τους μειώθηκε αισθητά.

Η Alpha Bank λέει ότι αυτή η εξέλιξη φαίνεται από την πορεία του Χρηματιστηρίου, ο Γενικός Δείκτης του οποίου ήταν στα τέλη του 2021 στις 893 μονάδες και πλέον έχει ξεπεράσει κατά πολύ τις 1.500 μονάδες. Φαίνεται στη μείωση του κόστους δανεισμού που αύξησε την απόδοση των ελληνικών ομολόγων, στην αύξηση των καταθέσεων, αλλά και στην άνοδο που όλοι έχουμε νιώσει, του δείκτη τιμών αστικών ακινήτων. Στην ίδια ανάλυση επισημαίνεται ότι οι τιμές των ακινήτων υστερούν μόλις κατά 1,3% σε σύγκριση με την ανώτατη τιμή που είχε καταγραφεί στο τρίτο τρίμηνο του 2008, την εποχή του άκρατου δανεισμού και της επενδυτικής φρενίτιδας σε νέες κατοικίες.

Οι οικονομολόγοι της τράπεζας διεύρυναν την ανάλυση προχωρώντας σε συγκρίσεις με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, από τις οποίες προέκυψε ένα εντυπωσιακό εύρημα, σε σχέση με όσα πιστεύει η πλειοψηφία των Ελλήνων. Βάσει του συντελεστή ανισότητας πλούτου, με βάση τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου του 2024, η Ελλάδα έχει τον τέταρτο χαμηλότερο μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης, «γεγονός που υποδηλώνει ότι στη χώρα μας υπάρχει συγκριτικά μικρότερη ανισότητα πλούτου».

Σύμφωνα και με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το «φτωχότερο» με κριτήριο τον καθαρό πλούτο 50% στην ευρωζώνη κατείχε μόλις το 5% του συνολικού καθαρού πλούτου, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα να δείχνει ότι το «φτωχότερο» 50% κατέχει το 12% του πλούτου. Αντίστοιχα, το «πλουσιότερο» 10% στην ευρωζώνη κατείχε το 57% του πλούτου, στην Ελλάδα το 10% των πλουσίων κατέχει το 45% του πλούτου, πολύ λιγότερο δηλαδή.

Ολα αυτά δεν αποτελούν μια ωραιοποιημένη εικόνα. Είναι δεδομένα προς αξιοποίηση. Να ξέρουμε τι λέμε, όταν συζητάμε. Δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που δυσκολεύονται ή άλλοι συμπολίτες μας που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος στέγασης. Απλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα διόλου αμελητέο ποσοστό της κοινωνίας, του οποίου η ζωή βελτιώνεται και είναι πιθανό αν τους αφήσουμε να συνεχίσουν να το κάνουν, να παρασύρει προς τα πάνω και τους υπόλοιπους.