Δασμοί Τραμπ: Αντίστροφη μέτρηση για επιβολή σε Μεξικό και Καναδά – Οι προειδοποιήσεις και το δίλημμα για το πετρέλαιο

Την επιβολή δασμών προς τους δύο μεγαλύτερους αγοραστές αμερικανικών προϊόντων, τον Καναδά και το Μεξικό, επιβεβαίωσε ο Ντόναλντ Τραμπ λίγο πριν κλείσει την δεύτερη εβδομάδα στο Λευκό Οίκο.

Οι γενικοί δασμοί στα προϊόντα των χωρών θα τεθούν σε ισχύ το Σάββατο, 1η Φεβρουαρίου. Ο Τραμπ έχει προαγγείλει δασμούς 25% σε αγαθά αξίας περίπου 900 δισ. δολαρίων από τα δύο κράτη, τα εμπορικά πλεονάσματα των οποίων με τις ΗΠΑ έχουν από καιρό ενοχλήσει τον πρόεδρο.

Δασμοί: Η ώρα της αλήθειας για τον Τραμπ – Γεράκια vs Μετριοπαθών

Ωστόσο, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο το βράδυ της Πέμπτης ανέφερε ότι η κυβέρνησή του δεν έχει ακόμη καθορίσει αν θα επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές πετρελαίου, σημειώνοντας ότι η απόφαση εξαρτάται από το αν τα δύο κράτη «μας συμπεριφέρονται σωστά» και «αν το πετρέλαιο τιμολογείται σωστά».

«Το πετρέλαιο δεν πρόκειται να έχει καμία σχέση με αυτό σε ό,τι με αφορά» είπε. «Θα λάβουμε αυτή την απόφαση πιθανώς απόψε για το πετρέλαιο. Επειδή μας στέλνουν πετρέλαιο, θα δούμε, εξαρτάται από το ποια είναι η τιμή τους».

Το καναδικό πετρέλαιο

Ο Καναδάς εξήγαγε ενεργειακά προϊόντα στις Ηνωμένες Πολιτείες αξίας περίπου 177,19 δισ. δολαρίων το 2023, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης.

Οι εισαγωγές αργού από τον Καναδά αποτελούν περισσότερο από το ένα πέμπτο του συνόλου του πετρελαίου που επεξεργάζονται τα διυλιστήρια των ΗΠΑ. Περίπου το 70% των εισαγόμενων καναδικών βαρελιών πηγαίνει στα διυλιστήρια των μεσοδυτικών ΗΠΑ που τροφοδοτούν μια περιοχή που περιλαμβάνει το Σικάγο και το Ντιτρόιτ.

Πολλά από αυτά τα διυλιστήρια των μεσοδυτικών πολιτειών είναι διαμορφωμένα για να λειτουργούν με βαρύτερο πετρέλαιο και είτε θα δυσκολευτούν να βρουν άμεσο αντικαταστάτη για το καναδικό πετρέλαιο είτε θα βρεθούν αντιμέτωπα με την καταβολή υψηλότερης τιμής εάν το πετρέλαιο αυτό υπόκειται σε δασμούς. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος των καυσίμων στις μεσοδυτικές πολιτείες.

Δασμοί Τράμπ: Προστατεύουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις; Η μελέτη της Fed Νέας Υόρκης

Οι ΗΠΑ θα εισάγουν περίπου 5,2 εκατομμύρια βαρέλια αργού και προϊόντων πετρελαίου ανά ημέρα (bpd) από τον Καναδά και το Μεξικό το 2024, με περισσότερα από 4 εκατομμύρια bpd από αυτά να προέρχονται από τον Καναδά, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας.

Οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να αγοράσουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα

Το 2023, οι καναδικές εξαγωγές αργού πετρελαίου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασαν τα 110 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας του Καναδά.

Προειδοποιήσεις από τον Καναδά

Οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να αγοράσουν πετρέλαιο από γεωπολιτικούς αντιπάλους όπως η Βενεζουέλα, εάν διακόψουν το εμπόριο με τον Καναδά, προειδοποίησε η υπουργός Εξωτερικών της Οτάβα.

Η Mélanie Joly δήλωσε στους Financial Times ότι η απειλή του Αμερικανού προέδρου  θα έπληττε «πραγματικούς ανθρώπους» εάν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών καταλήξουν σε εμπορικό πόλεμο.

«Αποστέλλουμε πετρέλαιο με έκπτωση το οποίο, τελικά, διυλίζεται στο Τέξας. Αν δεν είμαστε εμείς, είναι η Βενεζουέλα» είπε  αναφερόμενη στις βαριές ποιότητες πετρελαίου που παράγονται στη Βενεζουέλα και τον Καναδά, από τις οποίες εξαρτώνται πολλά αμερικανικά διυλιστήρια.

«Δεν υπάρχει άλλη επιλογή στο τραπέζι και αυτή η κυβέρνηση δεν θέλει να συνεργαστεί με τη Βενεζουέλα» πρόσθεσε.

Η Joly βρέθηκε στην αμερικανική πρωτεύουσα πρωτοστατώντας στην προσπάθεια του Καναδά την τελευταία στιγμή να αποτρέψει τον πρώτο ολοκληρωμένο εμπορικό πόλεμο της νέας κυβέρνησης Τραμπ.

Απειλές για ανάλογη απάντηση

Τόσο η Οτάβα όσο και η Πόλη του Μεξικού έχουν καταρτίσει καταλόγους με τους ανταποδοτικούς δασμούς που θα εκδώσουν εναντίον των ΗΠΑ σε περίπτωση που ο Τραμπ ενεργοποιήσει τους δασμούς εναντίον τους, σύμφωνα με ανώνυμες πηγές που επικαλούνται οι FT.

Ο υπουργός Ενέργειας του Καναδά, Τζόναθαν Γουίλκινσον, έχει υποσχεθεί «τιτάνιες» εισφορές σε αμερικανικά προϊόντα όπως ο χάλυβας και ο χυμός πορτοκαλιού, εάν ο Τραμπ κάνει πράξη τις απειλές του.

«Εάν υπάρξουν αμερικανικοί δασμοί, το Μεξικό θα αυξήσει επίσης τους δασμούς», δήλωσε η πρόεδρος Κλαούντια Σεϊνμπάουμ σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, προσθέτοντας ότι αυτό θα προκαλούσε αυξήσεις τιμών για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Υπενθυμίζεται ότι το Μεξικό είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς φρούτων.

Μιλώντας στην εκπομπή «Squawk on the Street» του CNBC νωρίτερα αυτό το μήνα, η υπουργός διεθνούς εμπορίου του Καναδά Mary Ng τόνισε ότι «όλα είναι στο τραπέζι» όσον αφορά την απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς, αρνούμενη να αποκλείσει την επιβολή εξαγωγικών φόρων στις εξαγωγές ενέργειας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Εάν πρόκειται να επιβάλλετε δασμούς στον Καναδά, αυτό που στην πραγματικότητα θα κάνει είναι να κάνει τα πράγματα πιο ακριβά για τους Αμερικανούς», δήλωσε η ίδια.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι οι δασμοί θα πλήξουν τους καταναλωτές στον Καναδά και το Μεξικό. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, για παράδειγμα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Τράπεζα του Καναδά προειδοποίησαν ότι τέτοια μέτρα από τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν επίμονο πληθωρισμό στη χώρα.

Αιτιολογία Τραμπ για τους δασμούς

Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι διαφαινόμενοι δασμοί μοχλεύονται «για διάφορους λόγους» και «μπορεί να αυξηθούν ή να μην αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου».

«Το νούμερο ένα είναι οι άνθρωποι που έχουν ξεχυθεί στη χώρα μας τόσο φρικτά και τόσο πολύ», είπε. «Νούμερο δύο είναι τα ναρκωτικά φαιντανύλ και ό,τι άλλο έχει έρθει στη χώρα, και νούμερο τρία είναι οι τεράστιες επιδοτήσεις που δίνουμε στον Καναδά και το Μεξικό με τη μορφή ελλειμμάτων».

«Θα βάλω δασμό 25% στον Καναδά και ξεχωριστά 25% στο Μεξικό, και θα πρέπει πραγματικά να το κάνουμε αυτό γιατί έχουμε πολύ μεγάλα ελλείμματα με αυτές τις χώρες», πρόσθεσε.

Ό,τι κι αν αποφασίσει ο Τραμπ, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια ξεχωριστή επανεξέταση που θα στοχεύει στην Κίνα, καθώς και στον Καναδά και το Μεξικό, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη περισσότερους δασμούς ήδη από τον Απρίλιο. Ο πρόεδρος ανέφερε την Πέμπτη ότι θα προχωρήσει στην επιβολή εισαγωγικών δασμών 10% στην Κίνα, αλλά δεν διευκρίνισε το χρονοδιάγραμμα.

Ενώ είναι πιθανό οι δασμοί να είναι βραχύβιοι, ανάλογα με το πώς θα αντιδράσουν ο Καναδάς και το Μεξικό, ο τόνος για την εμπορική πολιτική είναι σαφής, εξηγεί στο Bllomberg ο David Seif, επικεφαλής οικονομολόγος για τις ανεπτυγμένες αγορές στη Nomura. «Αναμένουμε ότι ο Τραμπ θα εφαρμόσει περισσότερους δασμούς φέτος και ότι ο μέσος δασμολογικός συντελεστής για τα αγαθά που εισάγονται στις ΗΠΑ θα αυξηθεί σημαντικά το 2025», είπε.

Πραγματικότητα ή ένα παιχνίδι μόχλευσης;

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα εκτοξεύσει το κόστος για τους αμερικανούς κατασκευαστές που εξαρτώνται από εισαγόμενα υλικά και θα εκτοξεύσει τις τιμές για τους καταναλωτές. Η οικονομία του Μεξικού συρρικνώθηκε το τέταρτο τρίμηνο, καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται.

«Τέτοιες αυξήσεις δασμών θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια μεγάλης κλίμακας ανακατατάξεις στα εμπορικά πρότυπα» σημειώνουν οι οικονομολόγοι του Bloomberg Economics Maeva Cousin και Eleonora Mavroeidi.«Εκτιμούμε ότι οι αμερικανικές εισαγωγές αγαθών από τον Καναδά και το Μεξικό θα μπορούσαν να μειωθούν κατά σχεδόν 70% και από την Κίνα κατά σχεδόν 40% μεσοπρόθεσμα, μόλις οι οικονομίες προσαρμοστούν πλήρως στις νέες συνθήκες. Οι εισαγωγές των ΗΠΑ από τον υπόλοιπο κόσμο θα αυξηθούν, συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση μέρους της μείωσης – με τις ασιατικές οικονομίες να συγκαταλέγονται στους κερδισμένους».

Γίνεται η πρώτη μεγάλη δοκιμασία για το αν ο Τραμπ μπορεί να χρησιμοποιήσει την οικονομική ισχύ των ΗΠΑ για να αναδιαμορφώσει τις αλυσίδες εφοδιασμού, να συρρικνώσει τα εμπορικά ελλείμματα και να εκδικηθεί όσους θεωρεί ότι κλέβουν τις ΗΠΑ.

Ορισμένοι ξένοι αξιωματούχοι βλέπουν τις απειλές του προέδρου ως ένα παιχνίδι μόχλευσης και όχι ως μια ακλόνητη δέσμευση να αυξήσει τους φόρους στις εισαγωγές. Μια σύγκρουση με την Κολομβία για τις πτήσεις απέλασης, όπου ο Τραμπ τελικά υποχώρησε από την επιβολή δασμών, έδειξε ότι τα παζάρια για τα αγαπημένα του θέματα μπορούν να αποτρέψουν την επιβολή νέων δασμών.

Η προτροπή του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας

Στο ίδιο κλίμα ήταν και η πρόσφατη δήλωση του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ajay Banga.

«Η μόνη μου συμβουλή προς όλους είναι να μην βιαστείτε να απαντήσετε ή να κρίνετε» τόνισε ο Ajay Bangaσε συνέντευξη που παραχώρησε στο Reuters στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής για την Ενέργεια της Αποστολής 300 στην Αφρική στην εμπορική πρωτεύουσα της Τανζανίας, Νταρ Ες Σαλάμ.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να περιμένουν να δουν ποιες πολιτικές θα εκτελεστούν πραγματικά, πρόσθεσε ο Banga.

«Έχω ασχοληθεί μαζί του (με τον Τραμπ) στο παρελθόν. Είναι πολύ πρακτικός άνθρωπος, καταλαβαίνει τους αριθμούς, καταλαβαίνει τη μόχλευση και καταλαβαίνει το πλεονέκτημα. Πρέπει να πάτε σε αυτόν και να του εξηγήσετε τι φέρνετε».