Λιπάσματα: Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες πιέζουν για αυστηρότερους δασμούς στις ρωσικές εισαγωγές

Οι δασμοί που αποσκοπούν στο να εμποδίσουν τη Ρωσία να ρίχνει φθηνά λιπάσματα στην αγορά της ΕΕ είναι «πολύ λίγοι, πολύ αργά», προειδοποίησαν οι ευρωπαίοι βιομήχανοι του κλάδου, μετά την κατάρρευση των κερδών τους τα τελευταία χρόνια, καθώς το κόστος τους εκτινάχθηκε στα ύψη.

Αποκλεισμένη από την πώληση φυσικού αερίου στην ΕΕ μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Ρωσία χρησιμοποίησε το αέριο για να αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές λιπασμάτων, τα οποία δεν υπόκεινται σε κυρώσεις.

«Είναι κλασσικό ντάμπιγκ», είπε ένα στέλεχος εταιρείας λιπασμάτων στους Financial Times.

ΣΠΕΛ πλαίσιο: ευρωπαϊκό και εθνικό ρυθμιστικό για τα λιπάσματα

Τα λιπάσματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη, αφήνοντας τις ευρωπαϊκές εταιρείες να παλεύουν να ανταγωνιστούν εν μέσω πεισματικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου.

Η Κομισιόν πρότεινε την Τρίτη μια σταδιακή αύξηση δασμών σε ορισμένα λιπάσματα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία τα επόμενα τρία χρόνια από το τρέχον επίπεδο του 6,5%. Το σχέδιο, το οποίο θα ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών, έχει βαθμονομηθεί προσεκτικά για να αποφευχθεί η αναστάτωση χωρών όπως η Γαλλία και η Ολλανδία που διαθέτουν εκτεταμένη γεωργία.

Τεράστια πτώση για τις εταιρείες

Ωστόσο, η κίνηση δεν ικανοποίησε τις εταιρείες λιπασμάτων του μπλοκ, πολλές από τις οποίες βρίσκονται σε σοβαρή οικονομική δυσπραγία.

«Η ΕΕ έχει ολιγορήσει να δράσει», δήλωσε στους FT ο Σβέιν Χόλσεδερ, διευθύνων σύμβουλος της Yara International, κορυφαίας παραγωγού λιπασμάτων με βάση το άζωτο στη Νορβηγία, της οποίας το καθαρό εισόδημα μειώθηκε κατά 98% στα 54 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2022 και 2023. «Τώρα μια εκτεταμένη περίοδος σταδιακής εισαγωγής απλά μεταθέτει το πρόβλημα, καθώς θα αρχίσει να επηρεάζει την αγροτική περίοδο από το 2026 και ίσως ακόμη το 2027».

Ο Χόλσεδερ κάλεσε την ΕΕ να «αυξήσει το επίπεδο», λέγοντας ότι οι δασμοί θα βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των όρων ανταγωνισμού, «αλλά δυστυχώς είναι πολύ λίγο, πολύ αργά».

Ο Αχμέντ Ελ-Χόσι, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας λιπασμάτων Fertiglobe, με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είχε πει στους FT πριν από τις νέες προτάσεις της ΕΕ ότι οι παραγωγοί στην Ευρώπη «αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος εργασίας, υψηλότερο ενεργειακό κόστος, υψηλότερους κανονισμούς». Πρόσθεσε ότι οι δασμοί «θα είχαν μεγάλη επίδραση στο ευρωπαϊκό τοπίο για την προστασία της βιομηχανίας».

Είπε ότι οι ΗΠΑ εν τω μεταξύ προέτρεψαν τους αγρότες τους να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να αγοράσουν περισσότερα φθηνά λιπάσματα και να μειώσουν το κόστος παραγωγής τους.

Ο Χόλσεδερ προειδοποίησε ότι με τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη «345% υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ και ακόμη περισσότερο σε σύγκριση με τη Ρωσία», οι ευρωπαϊκές εταιρείες λιπασμάτων θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να μετατοπίσουν τις δραστηριότητές τους πέρα ​​από τον Ατλαντικό.

Δύσκολη η ανάκαμψη για τα ευρωπαϊκά λιπάσματα

Είπε επίσης ότι ο ευρωπαϊκός τομέας λιπασμάτων δεν θα ανακάμψει εύκολα από τη μείωση της παραγωγής.

«Αυτές οι βιομηχανίες δεν είναι σαν τα εστιατόρια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπου κλείνεις και μετά ανοίγεις ξανά όταν αλλάζουν οι συνθήκες», είπε ο Χόλσεδερ. «Όταν μεταφέρεις την παραγωγή αλλού και επενδύεις ​​σε νέες εγκαταστάσεις, αυτές μένουν. Δεν μπορείς μετά να επιστρέψεις».

Η Επιτροπή είπε ότι οι προτεινόμενοι νέοι δασμοί θα ισχύουν για το 15% των γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία για τα οποία οι εισαγωγικοί δασμοί δεν είχαν ήδη αυξηθεί. «Τέτοιες εισαγωγές, ιδιαίτερα λιπασμάτων, καθιστούν την ΕΕ ευάλωτη σε πιθανές ενέργειες πειθαναγκασμού από τη Ρωσία και ως εκ τούτου αποτελούν κίνδυνο για την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, οι πρόσθετοι δασμοί στα λιπάσματα της Ρωσίας και της Λευκορωσίας θα ξεκινούν από το 13% και θα φθάνουν στο 50% τα επόμενα τρία χρόνια, ώστε να δοθεί χρόνος στους αγρότες να βρουν εναλλακτικές πηγές. Αυτό είναι πέραν του υφιστάμενου δασμού 6,5%.

Ο Λίο Άλντρες, πρόεδρος του εμπορικού οργανισμού Fertilizers Europe, προέτρεψε τις Βρυξέλλες να αυξήσουν τα επίπεδα δασμών στο ελάχιστο 30% και να τα αυξάνουν περαιτέρω κάθε έξι μήνες.

«Ενώ υποστηρίζουμε σθεναρά την πορεία δράσης, ο επείγων χαρακτήρας του τοπίου σήμερα απαιτεί μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση», υποστήριξε.