Έκδοση κληρονομητηρίου με πράξη δικηγόρου – Τι ισχύει

To κληρονομητήριο είναι ένα πιστοποιητικό που βεβαιώνει το κληρονομικό δικαίωμα του αναγραφόμενου σε αυτό κληρονόμου, καταπιστευματοδόχου, κληροδόχου ή εκτελεστή διαθήκης, διευκολύνοντας τις συναλλαγές με τρίτους. Για την προστασία των καλόπιστων τρίτων, ο νομοθέτης προβλέπει τη δημόσια πίστη του κληρονομητηρίου, σύμφωνα με τα άρθρα 1963 του ΑΚ και 822 του ΚΠολΔ. Οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με τον φερόμενο ως κληρονόμο θεωρούνται ισχυρές, εκτός εάν ο τρίτος γνώριζε την ανακρίβεια του πιστοποιητικού ή την ύπαρξη διαδικασίας ανάκλησης.

Η δημόσια πίστη διασφαλίζει το δικαίωμα στην κληρονομία, αλλά δεν καλύπτει άλλες νομικές ελλείψεις, όπως η κυριότητα του κληρονομουμένου στα αντικείμενα της δικαιοπραξίας. Ακόμα και αν περιλαμβάνονται ειδικές διατάξεις στο κληρονομητήριο, δεν τεκμαίρεται ότι τα αναγραφόμενα αντικείμενα ανήκαν στον κληρονομούμενο.

Με βάση τον Ν 5095/2024, από 1.6.2024 το κληρονομητήριο εκδίδεται με πράξη δικηγόρου, μέλους του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του πρωτοδικείου του δικαστηρίου της κληρονομιάς. Η αίτηση υποβάλλεται στο αρμόδιο ειρηνοδικείο και αναρτάται για 10 ημέρες. Αν ασκηθεί παρέμβαση, προσδιορίζεται δικάσιμος για συζήτηση, με το κληρονομητήριο να εκδίδεται κατ’ εξαίρεση μετά από δικαστική απόφαση.

Ο δικηγόρος που εκδίδει το κληρονομητήριο επιλέγεται από κατάλογο δικηγόρων που καταρτίζει ο δικηγορικός σύλλογος. Προϋποθέσεις εγγραφής στον κατάλογο είναι η συμπλήρωση τριετούς υπηρεσίας, η τακτοποίηση οικονομικών υποχρεώσεων, η παρακολούθηση ειδικών σεμιναρίων και η απουσία σοβαρών πειθαρχικών ποινών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις προθεσμίες ή μη έκδοσης της πράξης, ο δικηγόρος διαγράφεται από τον κατάλογο και αποκλείεται για ένα έτος.

Ο δικηγόρος παραλαμβάνει την αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα και δύναται να ζητήσει διευκρινίσεις ή συμπληρώσεις. Αν διαπιστώσει ασαφή ή αμφίβολα στοιχεία για το κληρονομικό δικαίωμα, εκδίδει απορριπτική πράξη. Ο δικηγόρος έχει δικαίωμα να ερευνήσει τις δηλώσεις του αιτούντος, να δημοσιεύσει την αίτηση και να καλέσει πρόσωπα που ενδέχεται να διεκδικούν κληρονομικά δικαιώματα.

Αν ο δικηγόρος δεν εκδώσει πράξη εντός 30 ημερών ή κωλύεται, ορίζεται ο επόμενος στον κατάλογο. Κατά την άσκηση των καθηκόντων του, υποχρεούται να ενεργεί σύμφωνα με τον Κώδικα Δικηγόρων. Η μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του μπορεί να οδηγήσει σε πειθαρχικές κυρώσεις.

Το κληρονομητήριο εκδίδεται από τον γραμματέα του δικαστηρίου μετά από τη θετική πράξη του δικηγόρου. Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλει την πράξη με ανακοπή εντός 20 ημερών, αναστέλλοντας την ισχύ της.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος