Για όσο αντέξουμε

Η χθεσινή αναθέρμανση του πληθωρισμού στην Ελλάδα στο 3,1%, κυρίως λόγω των τιμών της ενέργειας, αν συνεχιστούν όσα υπόσχεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θα είναι μόνο η αρχή. Αυτός είναι για την ώρα ο βασικός φόβος που έχει χτυπήσει από χθες τις αγορές, μετά την ενεργοποίηση των πρώτων δασμών προς Μεξικό, Καναδά και Κίνα. Οι τιμές ανεβαίνουν όταν διακόπτονται οι αλυσίδες εφοδιασμού της αγοράς. Το είδαμε να συμβαίνει μέσα στην πανδημία και το πληρώσαμε πανάκριβα μετά το τέλος της. Συνεχίσαμε να το πληρώνουμε ακόμα πιο ακριβά, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όταν χάθηκαν σημαντικοί ενεργειακοί διάδρομοι. Το ίδιο ετοιμάζεται να γίνει και τώρα.

Εν προκειμένω οι αλυσίδες εφοδιασμού των ΗΠΑ με το Μεξικό και τον Καναδά είναι πολύ ισχυρές. Ενας πόλεμος ανταλλαγής δασμών θα φέρει ακρίβεια και στις δύο πλευρές, δηλαδή πληθωρισμό και απώλεια πολλών θέσεων εργασίας όχι μόνο στις χώρες που θα δεχτούν τους δασμούς Τραμπ αλλά και στις αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις που θα δεχτούν τα αντίμετρα των δύο χωρών. Ο αμερικανός πρόεδρος λέει ότι θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τη μείωση της φορολογίας, που θα καλυφθεί από τα αυξημένα έσοδα των δασμών.

Μόνο που για να έχει επιτυχία κάτι τέτοιο, έπρεπε η μείωση των φόρων να προηγηθεί της αύξησης των δασμών. Τώρα με τον τρόπο που γίνεται όλο αυτό, οι τιμές θα αυξηθούν μετά βεβαιότητα πρώτα στην αμερικανική οικονομία, ενδεχομένως θα χαθούν και θέσεις εργασίας. Αν επιλέξει, όπως φαίνεται ότι θα το κάνει, να γενικεύσει το μέτρο επεκτείνοντας τους δασμούς σε Ευρωπαϊκή Ενωση και Ιαπωνία, δηλαδή σε ένα σενάριο εμπορικού πολέμου ευρείας κλίμακας, τότε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει προβλέψει μια καταστροφική διψήφια απώλεια του παγκόσμιου ακαθάριστου εθνικού προϊόντος. Αρα το πρόβλημα θα γίνει παγκόσμιο. Σε καμία περίπτωση κέρδη σαν αυτά που ο ίδιος υποσχέθηκε δεν φαίνονται στο άμεσο μέλλον.

Το πρώτο πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία αναμένεται να είναι μια «πύρρειος» νίκη του Τραμπ, που μπορεί να προέλθει από την αύξηση των τιμών της ενέργειας. Οι ΗΠΑ είναι ήδη ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο και σε αυτό το ενδεχόμενο θα ευνοηθεί. Μακροπρόθεσμα ωστόσο όχι. Μεγάλες οικονομίες, όπως η ΕΕ και η Κίνα, έχουν προχωρήσει σε εντυπωσιακό βαθμό στον εξηλεκτρισμό τους, βάσει των φθηνών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αυτό θα δημιουργεί ένα πλεονέκτημα στην πορεία προς την επαναβιομηχανοποίησή τους.

Σε αυτό το σκηνικό, η ελληνική οικονομία δείχνει να βρίσκεται ακόμα στο «συννεφάκι» της. Και αυτό είναι εξαιρετικό για όσο αντέξουμε. Τα χθεσινά στοιχεία του ΙΟΒΕ και του δείκτη της μεταποίησης (PMI) έδειξαν ότι η επιχειρηματική εμπιστοσύνη συνεχίζει να βελτιώνεται. Η αύξηση παραγωγής το ίδιο, για τέταρτο συνεχόμενο μήνα.

Οι νέες παραγγελίες δημιουργούν προϋποθέσεις σταθερής αύξησης της απασχόλησης. Βιομηχανία και κατασκευές δείχνουν να τραβούν την οικονομία και τα νοικοκυριά δείχνουν παραδόξως μικρότερη απαισιοδοξία σε σχέση με το κοντινό παρελθόν. Γκρινιάζουν και δικαίως σταθερά μόνο για την ακρίβεια, αλλά και αυτή ύστερα από καιρό είναι ξανά κυρίως εισαγόμενη άρα και δύσκολα διαχειρίσιμη με τα εγχώρια εργαλεία…