Αγά Χαν Δ’: Ποιος ήταν ο δισεκατομμυριούχος φιλάνθρωπος ηγέτης των απανταχού Ισμαηλιτών

Με την καθαρή περιουσία του να υπολογίζεται σε πάνω από 13,3 δισεκατομμύρια δολάρια από το Vanity Fair το 2013 και το Forbes να τον περιγράφει ως έναν από τους 15 πλουσιότερους γαλαζοαίματους παγκοσμίως ο Αγά Χαν, που πέθανε σε ηλικία 88 ετών, ήταν ο ιδρυτής και πρόεδρος ενός από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά δίκτυα ανάπτυξης στον κόσμο.

Ο Αγά Χαν ήταν ο πνευματικός ηγέτης των απανταχού Ισμαηλιτών Μουσουλμάνων, ο οποίος διοχέτευσε δισεκατομμύρια δολάρια σε ένα τεράστιο δίκτυο επιχειρηματικής ανάπτυξης.

Υπερπλούσιοι: Η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ – Αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό οι εκατομμυριούχοι

Ποιος ήταν ο Αγά Χαν

«Η Αυτού Υψηλότης Πρίγκιπας Καρίμ Αλ-Χουσεϊνί, Αγά Χαν Δ’, 49ος κληρονομικός Ιμάμης των Σιιτών Ισμαηλιτών Μουσουλμάνων… πέθανε ειρηνικά στη Λισαβόνα στις 4 Φεβρουαρίου 2025, σε ηλικία 88 ετών, περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του», σύμφωνα με δήλωση του Δικτύου Ανάπτυξης Aga Khan. Θα ακολουθήσει η ανακοίνωση του ορισθέντος διαδόχου του, ανέφερε.

Ο Αγά Χαν θεωρείται άμεσος απόγονος του Προφήτη Μωάμεθ και μάλιστα ο 49ος. Τον Ιούλιο του 1957, σε ηλικία 20 ετών, ανέλαβε από τον παππού την ηγεσία των Ισμαηλιτών, οι οποίοι είναι οπαδοί της σιιτικής μουσουλμανικής παράδοσης.

Ο Αγά Χαν IV ήταν ο πρωτότοκος γιος του πρίγκιπα Αλί Χαν (1911–1960) και της πρώτης συζύγου του, της πριγκίπισσας Τατζ-ουντ-νταβλά Αγά Χαν, πρώην Τζόαν Γιαρντ Μπουλέρ (1908–1997), της μεγαλύτερης κόρης του Βρετανού Τζον Γιαρντ Μπουλέρ, 3ου Βαρώνου Chur.

Με την ομάδα σκι του Ιράν, στους χειμερινούς Ολυμπιακούς το 1964

Το δίκτυο φιλανθρωπίας του Αγά Χαν

Χρησιμοποίησε την κληρονομιά του παππού του για να δημιουργήσει το Δίκτυο Ανάπτυξης Φιλανθρωπίας Aga Khan, το οποίο διοχετεύει 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως σε έργα σε 30 χώρες, κυρίως στην Αφρική και την Ασία. Στα ενδιαφέροντά του ιδρύματος περιλαμβάνονται η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη και το περιβάλλον.

Ήταν επίσης γνωστός για την επιτυχία του ως ιδιοκτήτης και εκτροφέας αλόγων ιπποδρομιών. Τα ιπποφορβεία αλόγων κούρσας (σ.σ. τα μέρη όπου γίνεται συστηματική εκτροφή αλόγων) του Αγά Χαν ήταν πάντα κερδοφόρα.

Είχε τη μεγαλύτερη επιχείρηση ιπποδρομιών και εκτροφής στη Γαλλία, τον γαλλικό οίκο δημοπρασιών αλόγων, Arqana, το ιπποφορβείο Gilltown Stud κοντά στο Kilcullen στην Ιρλανδία, και άλλες φάρμες αναπαραγωγής/εκτροφής στην Ευρώπη.

Το πιο διάσημο άλογό του ήταν ο Σέργκαρ, νικητής τόσο του Epsom Derby όσο και του Irish Derby το 1981, το οποίο απήχθη και δεν το ξαναείδε ποτέ.

Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Αγά Χαν είχε πει ότι έβλεπε τον ρόλο του ως επιχειρηματία κεφαλαίου που ειδικεύτηκε σε δύσκολα περιβάλλοντα, θέτοντας τα θεμέλια έργων για να δελεάσει άλλους επενδυτές.

«Δεν έχει νόημα να πάμε σε οικονομίες που είναι πλούσιες και έχουν τους δικούς τους πόρους, οπότε πηγαίνουμε στις πραγματικά φτωχές. Εάν προσπαθήσετε να βάλετε την κοινωνική ανάπτυξη πάνω από την οικονομική υποστήριξη, δεν λειτουργεί. Πρέπει να τα κάνεις και τα δύο μαζί», είχε τονίσει τότε.

Η ανακήρυξη σε Ιμάμη του Αγά Χαν Δ’

Η κληρονομική διαδοχή

Γεννημένος ως Καρίμ Αλ Χουσαΐνι στη Γενεύη το 1936, ήταν γνωστός ως Πρίγκιπας Καρίμ. Αποφοίτησε από το Χάρβαρντ το 1959 με πτυχίο με άριστα στην ισλαμική ιστορία. Όταν πέθανε ο παπούς του, στέφθηκε ως Αγά Χαν Δ’.

Ο Σάχης της Περσίας παραχώρησε τον τίτλο του Αγά Χαν στην οικογένειά του τη δεκαετία του 1830 αφού ο Σάχης πάντρεψε την κόρη του με τον προπάππου του Αγά Χαν. Οι Ισμαηλίτες είναι μια κοινότητα σιιτισμού και η θεολογία τους προέρχεται από τις διδασκαλίες των σιιτών ιμάμηδων. Σύμφωνα με την πρώιμη σιιτική ισμαηλική θεολογία, ο Θεός ή ο Αλλάχ είναι απολύτως υπερβατικό και μοναδικό ον.

Η Διάσκεψη του Συνδέσμου Ισμαηλίας του 1975, μια συνάντηση του Αγά Χαν με ανώτερους ηγέτες του συμβουλίου Νιζάρι Ισμαηλί από διάφορες χώρες, εξέτασε το ζήτημα του καθεστώτος του Ιμάμη. Η διάσκεψη κατέληξε: «Ο Ιμάμης πρέπει να εξηγηθεί ως «μαζάρ» («τόπος εκδήλωσης») του Θεού και η σχέση μεταξύ Θεού και Ιμάμη να σχετίζεται με διάφορα επίπεδα έμπνευσης και επικοινωνίας από τον Θεό στον άνθρωπο».

Ο όρος «μαζάρ» χρησιμοποιείται επίσης στη λογοτεχνία των μυστικιστών Σούφι. Η έννοια της λέξης υποδηλώνει την ιδέα ενός καθρέφτη στον οποίο ένα αντικείμενο αντανακλάται ως εικόνα αλλά δεν ενσαρκώνεται. Ομοίως, ο Ιμάμης ως μαζάρ (τόπος εκδήλωσης, καθρέφτης) «διαφέρει πολύ» από την ιδέα της ενσάρκωσης ή της ενυπόστασης στην οποία το Θείο κατοικεί μέσα σε ένα υλικό σώμα.

Ιδιωτική ζωή

Το 1964, το Sports Illustrated έγραψε ότι παρά τη φήμη του Αγά Χαν ως «γενναιόδωρος τζετ-σέτερ που θέλει τα άλογα, τα αυτοκίνητα και τις γυναίκες του γρήγορες», απέφευγε τα περισσότερα πάρτι, δεν εμφανιζόταν ποτέ σε κουτσομπολίστικες στήλες και είχε συνδεθεί με μία μόνο γυναίκα τα προηγούμενα πέντε χρόνια.

Παντρεύτηκε δύο φορές, δύο διαζευγμένες: το 1969, το πρώην μοντέλο Σάρα Φράνσις Κρόκερ Πουλμε τυην οποία απέκτησε μια κόρη και δύο γιους, και το 1998 την Γκαμπριέλ Ρενάτε Τίσεν με την οποία απέκτησαν μια κόρη και έναν γιο. Και τα δύο διαζύγια ήταν μακρόχρονα.

Εκτός από λάτρης των αλόγων, ο Αγά Χαν ήταν και δεινός ιστιοπλόος, γι’ αυτό και συνίδρυσε το Yacht Club Costa Smeralda στο Πόρτο Τσέρβο της Σαρδηνίας το 1967.

Τον Σεπτέμβριο 2013, ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Πάτμου, έχοντας πραγματοποιήσει αγαθοεργίες στο νησί στο οποίο είχε βίλα και επισκεπτόταν επί 25 χρόνια.