Γάζα: Τσουνάμι αντιδράσεων για την πρόταση Τραμπ

Η συγκλονιστική δήλωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα ήθελε οι ΗΠΑ να πάρουν τον έλεγχο της Γάζας και να τη μεταμορφώσουν σε «Ριβιέρα της Ανατολής» μπορεί να ακούστηκε αρχικά σαν να ήρθε από το πουθενά, ωστόσο ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι σύμφωνη με τις επεκτατικές φιλοδοξίες του νέου…«πλανητάρχη».

Από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο πριν από λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες, η προσέγγισή του «Πρώτα η Αμερική» φαίνεται να έχει μετατραπεί σε «Περισσότερη Αμερική», με τον πρόεδρο να εστιάζει στην απόκτηση νέων εδαφών.

Ο Τραμπ έθεσε το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να κατέχουν τη Γάζα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τρίτη στον Λευκό Οίκο με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Είπε ότι οραματίστηκε να χτίσει ένα θέρετρο όπου οι διεθνείς κοινότητες θα μπορούσαν να ζήσουν αρμονικά.

Ο Νετανιάχου επαίνεσε τον Τραμπ επειδή «σκέφτεται έξω από το κουτί», αλλά κανένας από τους ηγέτες δεν ασχολήθηκε με τη νομιμότητα αυτού που πρότεινε ο Τραμπ.

Η πρόταση αυτή προκάλεσε ένα τσουνάμι διπλωματικών σοκ στη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο, αλλά είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο ο Τραμπ προσεγγίζει τη δεύτερη θητεία του: θεωρεί τον κόσμο ως μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία. Εξάλλου, το είχε πει και από το βήμα του Νταβός: «Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες για business».

Τραμπ: Οι ΗΠΑ θα «καταλάβουν» τη Γάζα και θα την κάνουν «Ριβιέρα της Ανατολής»

«Θα μετατρέψουμε τη Γάζα σε ένα διεθνές, απίστευτο μέρος. Νομίζω ότι οι δυνατότητες και η Λωρίδα της Γάζας είναι απίστευτες», είπε ο Τραμπ. «Και νομίζω ότι ολόκληρος ο κόσμος, εκπρόσωποι από όλο τον κόσμο, θα είναι εκεί και θα ζήσουν εκεί. Παλαιστίνιοι επίσης, Παλαιστίνιοι θα ζήσουν εκεί. Πολλοί άνθρωποι θα ζήσουν εκεί».

Ο Νετανιάχου επαίνεσε τον Τραμπ επειδή «σκέφτεται έξω από το κουτί», αλλά κανένας από τους ηγέτες δεν ασχολήθηκε με τη νομιμότητα αυτού που πρότεινε ο Τραμπ.

Ο γαμπρός του Τραμπ και πρώην βοηθός του, Τζάρεντ Κούσνερ, περιέγραψε πέρυσι τη Γάζα ως «πολύτιμη» παραθαλάσσια περιουσία.

«Διαπραγματευτική τακτική»

Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι ο Τραμπ δεν σοβαρολογεί: «Ο Τραμπ μπορεί να κάνει αυτό που κάνει συχνά, παίρνοντας ακραίες θέσεις ως διαπραγματευτική στρατηγική» εξηγεί στο Reuters, ο Will Wechsler, ανώτερος διευθυντής προγραμμάτων για τη Μέση Ανατολή στο Atlantic Council: «Ο Πρόεδρος Τραμπ ακολουθεί το κανονικό του βιβλίο: αλλάζει τα γκολπόστ για να αυξήσει τη μόχλευση του εν όψει μιας διαπραγμάτευσης που θα έρθει», τόνισε και πρόσθεσε: «Σε αυτή την περίπτωση είναι μια διαπραγμάτευση για το μέλλον της Παλαιστινιακής Αρχής».

Αλλά η πρόταση του Τραμπ φαίνεται να απορρίπτει την ιδέα μιας λύσης δύο κρατών προς όφελος κάποιου είδους νέου παραδείγματος που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ να χρησιμεύουν ίσως ως ρυθμιστής στην περιοχή.

Έντονες αντιδράσεις

Μπορεί στο Ισραήλ να καλωσόρισαν τα σχόλια του Τραμπ, λέγοντας ότι ήταν ένας πρωτότυπος τρόπος προσπάθειας επίλυσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, ωστόσο στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Ευρώπη η αντίδραση ήταν αρνητική.

Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, η οποία εκπροσωπεί πολιτικές ομάδες στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, δήλωσε ότι είναι «σταθερή» στην αντίθεσή της σε οποιονδήποτε εκτοπισμό των κατοίκων της Γάζας από την «πατρίδα» τους.

Η Σαουδική Αραβία επανέλαβε την υποστήριξή της σε ένα παλαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ και απέρριψε «οποιαδήποτε παραβίαση των νόμιμων δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού, είτε μέσω ισραηλινών πολιτικών εποικισμών, προσάρτησης γης ή απόπειρες εκτοπισμού του παλαιστινιακού λαού από τη γη του».

Ένας Άραβας αξιωματούχος, μιλώντας στο Bloomberg, είπε ότι η χρονική στιγμή κατά την οποία διετυπώθη η άποψη αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Οι κάτοικοι της Γάζας πιθανότατα θα αντισταθούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια εκτοπισμού τους, είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το Ιράν μπορεί να εκμεταλλευτεί την οργή για την πρόταση.

Ο Αμερικανός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν, Δημοκρατικός στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων, ήταν πιο ωμός, αποκαλώντας την πρόταση του Τραμπ «εθνοκάθαρση με άλλο όνομα».

Αλλάζοντας την ιστορία

Ωστόσο καμία κριτική δεν φαίνεται να κάμπτει τον Τραμπ. Δεν είναι σαφές αν εννοούσε τα σχόλιά του κυριολεκτικά ή ως μαξιμαλιστική διαπραγματευτική θέση.

Καθώς συνέχιζε να διευρύνει το όραμά του κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου – σκεφτόμενος για την ισοπέδωση ολόκληρης της Λωρίδας της Γάζας και στη συνέχεια να προσλάβει χιλιάδες ανθρώπους για να την ξαναχτίσουν – ο Νετανιάχου στάθηκε λίγα μέτρα μακριά, κοιτάζοντας μερικές φορές σαστισμένος, περιγράφει το Bloomberg.

«Μιλάει για αυτό, το μελετά με τους ανθρώπους του, με το επιτελείο του. Νομίζω ότι είναι κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει την ιστορία», είπε ο Νετανιάχου.

«Ό,τι προτείνει, κάθε συστατικό αυτού που είπε από μόνο του, είναι εξαιρετικά προβληματικό και θα αποσταθεροποιούσε την περιοχή σε τεράστιο βαθμό», υποστήριξε ο Khaled Elgindy, επισκέπτης μελετητής στο Κέντρο Σύγχρονων Αραβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Georgetown. Ο Elgindy είπε ότι ο Τραμπ φαινόταν να μιλάει περισσότερο ως κατασκευαστής ακινήτων παρά ως πρόεδρος, προσθέτοντας: «Σαφώς δεν μίλησε με κανέναν Παλαιστίνιο για να βάλει αυτές τις ιδέες».

Παγκόσμια ανησυχία

Η Τουρκία χαρακτήρισε την πρόταση «απαράδεκτη» και η Γαλλία είπε ότι κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει τη Μέση Ανατολή.

Χώρες από τη Ρωσία, την Κίνα, την Ισπανία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσαν ότι συνέχισαν να υποστηρίζουν τη λύση των δύο κρατών που έχει αποτελέσει τη βάση της πολιτικής της Ουάσιγκτον στην περιοχή εδώ και δεκαετίες.

«Η Κίνα πίστευε πάντα ότι οι Παλαιστίνιοι που κυβερνούν την Παλαιστίνη είναι η βασική αρχή της διακυβέρνησης μετά τη σύγκρουση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο υποστηρίζει μια λύση δύο κρατών στην περιοχή.

Μερικές από τις πιο σκληρές επικρίσεις προήλθαν από τη Γαλλία, η οποία είπε ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός των κατοίκων της Γάζας θα ήταν μια σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, μια επίθεση στις νόμιμες φιλοδοξίες των Παλαιστινίων και θα αποσταθεροποιήσει την περιοχή.