PODCAST ΒΑΒΕΛ – Χ. Νούνης (ΤΕΑ): Πάνω από 2,5 δισ. έχουν αποταμιευτεί στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης

Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στο πεδίο της επαγγελματικής ασφάλισης στην χώρα, περιγράφει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, Χρήστος Νούνης.

Ο ίδιος μιλάει για τις δυνατότητες πρόσθετου εισοδήματος μετά την συνταξιοδότηση που δημιουργεί. Γιατί είναι καλύτερη λύση από τα συνταξιοδοτικά των ασφαλιστικών εταιρειών και ποια τα οφέλη για τις επιχειρήσεις.

Γιατί να ενταχθώ σε ταμείο επαγγελματικής ασφάλισης;

Γιατί έχουν αλλάξει οι εποχές στην Ελλάδα και παγκοσμίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και ειδικά στην Ελλάδα που είμαστε από τις πιο γηρασμένες χώρες του κόσμου και το ποσοστό αναπλήρωσης έχει κατέλθει περίπου στο 50%. Τι είναι το ποσοστό αναπλήρωσης; Είναι η σύνταξη που παίρνουμε με βάση τον τελευταίο μισθό.

Αυτό λοιπόν το ποσοστό αναπλήρωσης στην Ελλάδα πριν το 2010, που ήταν οι παχιές αγελάδες, ήταν περίπου στο 95%. Να μην πω και για τις τράπεζες που ήταν και πάνω από 110%. Δηλαδή πριν το 2010 στην Ελλάδα υπήρχαν άνθρωποι που έβγαιναν σε σύνταξη και έπαιρναν σύνταξη μεγαλύτερη από τον μισθό. Αυτό είναι μια στρέβλωση. Και για αυτό φτάσαμε στη χρεωκοπία. Τώρα λοιπόν, το ποσοστό αναπλήρωσης έχει πάει στο 50% και προβλέπεται μέχρι το 2050 να έχει πάει στο 34%. Άρα λοιπόν, οι νέες γενιές δεν φροντίσουμε να αποταμιεύουμε όσο δουλεύουμε, και εννοώ μακροπρόθεσμη αποταμίευση, συνταξιοδοτική, για να έχουμε ένα πρόσθετο εισόδημα πέρα από αυτό που θα μπορεί να μας δίνει το κράτος.

Γιατί συμφέρει;

Καταρχήν ακριβώς επειδή τα επαγγελματικά ταμεία είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δηλαδή δεν έχουν σκοπό το κέρδος, και έχουν πάρα πολλά πλεονεκτήματα από το νόμο. Ποια είναι αυτά τα πλεονεκτήματα; Ότι εκπίπτουν οι εισφορές που συμβάλλει ένας εργαζόμενος και ο εργοδότης, εκπίπτουν και γι’ αυτόν οι εισφορές, κάθε χρόνο από το φορολογητέο του εισόδημα. Στα αντίστοιχα συνταξιοδοτικά δεν υπάρχει, στα υγείας υπάρχει. Άρα, υπάρχει αυτό το σοβαρό κίνητρο. Επίσης, με αυτό τον τρόπο δεν υπάρχουν προμήθειες κ.λπ., όπως έχουν τα ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια. Άρα ότι λεφτά δίνεις σε αυτό το ταμείο, πηγαίνουν στον ατομικό σου λογαριασμό, στον ατομικό σου κουμπαρά, και αποταμιεύονται και επενδύονται κ.λπ. Τα ταμεία μας εδώ, τα τελευταία 15 χρόνια τρέχουν με μια απόδοση 3%.

Άρα αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αυτό σημαίνει ότι σε 16-17 χρόνια, αν ένα κεφάλαιο τρέχει με 3% περίπου, διπλασιάζεται στα 16 χρόνια. Άρα καταλαβαίνουμε ότι όταν βάζουμε λεφτά σε ένα ταμείο που θα μείνουν για πολλά χρόνια μέσα αφού έχουμε σκοπό να σπάσουμε το κουμπαρά μας όταν βγούμε στη σύνταξη, για να έχουμε ένα πρόσθετο εισόδημα, αυτά τα λεφτά θα έχουν αυγατίσει και τότε που θα τα έχουμε και μεγαλύτερη ανάγκη που θα βγούμε στη σύνταξη και θα παίρνουμε 500 ευρώ αν παίρναμε 1000 ευρώ μισθό, τότε λοιπόν με αυτά τα 200-300 ευρώ που θα παίρνουμε από το επαγγελματικό ταμείο που φροντίσαμε όσο δουλεύαμε να αποταμιεύουμε, θα είναι πάρα πολύ χρήσιμο τότε που δεν θα μπορούμε να δουλεύουμε. Αυτή είναι η χρησιμότητα της επαγγελματικής ασφάλισης και γενικά της ασφάλισης – συνταξιοδοτικής αποταμίευσης.

Οι επιχειρήσεις τι θα κερδίσουν;

Επειδή είπα ότι τα επαγγελματικά ταμεία είναι προϊόν σύμπραξης κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών και εργαζομένων, οφείλω να πω ότι πέρα από τα οφέλη τα φορολογικά, είναι ένα πολύ σύγχρονο, αποτελεσματικό HR εργαλείο, δηλαδή εργαλείο διαχείρισης και ανταμοιβής του ανθρώπινου δυναμικού. Και η μεγάλη διαφορά με τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, τα συνταξιοδοτικά, είναι ότι το επαγγελματικό ταμείο το κάνει ο εργοδότης και ασφαλίζει όλους τους εργαζομένους, τους πάντες. Δεν το κάνει μόνο για τα μεγαλοστελέχη που η πιο προφανής πρακτική σήμερα είναι μια μεγάλη εταιρεία να πάει να κάνει ένα ομαδικό συνταξιοδοτικό ή ένα μεγάλο υγείας πρόγραμμα, που να ασφαλίσει τα μεγάλα του στελέχη, τα μεσαία και υψηλού εισοδήματος στελέχη. Όταν παίρνει την απόφαση αυτή ένας επιχειρηματίας, που είναι και οραματική απόφαση, ουσιαστικά σαν να βάζει ένα μικρό ΕΦΚΑ με δεσμεύσεις, υποχρεώσεις, τον παντρεύεται δηλαδή αυτό τον φορέα και έχει ως σκοπό να ανταμείψει τους εργαζομένους του.

Άρα λοιπόν και οι εργαζόμενοι, επειδή ακριβώς συμμετέχουν και στη διοίκηση του ταμείου μαζί με τον εργοδότη, αισθάνονται μεγάλη αναγνώριση, μεγάλη αφοσίωση και όλο αυτό το πράγμα επειδή ακριβώς συνδιοικούν το ταμείο και συμμετέχουν, γιατί έχει τεράστια διαφάνεια ένα επαγγελματικό ταμείο στην διαχείρισή του, αισθάνονται πάρα πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη και ακριβώς αυτό είναι που αυξάνει την παραγωγικότητα των εργαζομένων και αυτό είναι πράγματι που θα δώσει σύγχρονα κίνητρα σε έναν εργαζόμενο για να τον κρατήσει, να τον ανταμείψει και να τον διατηρήσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Accenture. Η πολυεθνική αυτή εταιρεία έχει κάνει τα τελευταία 4-5 χρόνια επαγγελματικό ταμείο.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Accenture έχει πει δημοσία ότι επειδή είναι και μια ραγδαία αναπτυσσόμενη εταιρεία στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ενώ είχε περίπου πριν από 4-5 χρόνια 600 άτομα, τώρα έχει πάνω από 1000 άτομα, έχει ανοίξει γραφεία στη Θεσσαλονίκη κ.λπ., έχει επαναπατρίσει Έλληνες του εξωτερικού άνω των 40, 45 ατόμων νομίζω, και είπε ότι ένα από τα βασικά κριτήρια επαναπροσέγγισης εργαζομένων προς την Ελλάδα δεν ήταν το οικονομικό, που ήταν και αυτό προφανώς, αλλά ήταν ότι είχε κάνει επαγγελματικό ταμείο. Ακριβώς επειδή οι Έλληνες έφυγαν από εδώ, πήγαν έξω και είδαν ότι στο εξωτερικό, στην Ευρώπη, στην Αμερική, αυτά τα επαγγελματικά ταμεία είναι καθημερινότητα, δηλαδή είναι υποχρεωτικό, πρέπει να το κάνεις αυτό, και είδαν και διαφορά και τα αποταμιεύουν, τα βλέπεις τα λεφτά σου τι γίνονται, έχει πλήρη διαφάνεια σε αυτό.

Ποιες είναι οι εισφορές, τι πληρώνουμε;

Καταρχήν έχουμε έναν νόμο του 2023 του Δεκεμβρίου, τον 5078, ο οποίος έβαλε ένα ανώτερο πλαφόν εισφορών στα επαγγελματικά ταμεία που είναι 20% επί του ακαθάριστου εισοδήματος. Πριν από αυτό κάθε ταμείο στο καταστατικό του προσδιόριζε το τι εισφορά θα βάλει. Εμείς στο δικό μας ταμείο (Τ.Ε.Α.-ΥΠ.ΟΙΚ.) έχουμε τακτική εισφορά από 10 μέχρι 1000 ευρώ. Σε άλλα ταμεία έχουν από 20 μέχρι 500 ευρώ. Αυτό που ισχύει σήμερα που μιλάμε, είναι το ότι ένας μισθωτός μπορεί να βάλει σε ένα ταμείο μέχρι 20% το χρόνο του μηνιαίου εισοδήματος του, ενώ ένας ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να βάλει μέχρι 20.000 ευρώ.

Πόσα έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα;

Αν βάλουμε στο άθροισμα τα 29 ταμεία και τα 4 ταμεία τα υποχρεωτικής, μιλάμε για 2,5 δισεκατομμύρια στις 30/9/24 με βάση τα επίσημα στοιχεία της τράπεζας της Ελλάδος, αν βάλουμε μόνο τα δικά μας ταμεία, τα κανονικά ταμεία που είναι σε προαιρετική βάση είναι περίπου στα 400 εκατομμύρια. Όταν, θυμίζω το 2010 που ήταν μόνο 12 ταμεία – τώρα είναι 29 – ήταν περίπου 96 εκατομμύρια το ενεργητικό. Δηλαδή την τελευταία 6-7ετία έχουμε αύξηση ενεργητικού πάνω από 400% και αύξηση του αριθμού των ταμείων 65%.

Στην Κύπρο βέβαια, το ποσοστό της συμμετοχής των ΤΕΑ, είναι περίπου στο 5-6%. Οι Κύπριοι έχουν 2.800 ταμεία επαγγελματικά, εμείς έχουμε 29. Και έχουν το πολυεργοδοτικό, το λεγόμενο «MAP», στο οποίο είναι 3.500 εργοδότες και έχει 200.000.000 ενεργητικό. Κάτι αντίστοιχο, λοιπόν, πρέπει να γίνει και εδώ πέρα. Και είναι μονόδρομος να γίνει αυτό και θα γίνει, φυσικά. Δηλαδή, ας πούμε, ακόμα και τα τραπεζικά ΤΕΑ που έκαναν τώρα κάποιες άλλες εταιρείες μπορούν να μετατρέψουν το δικό τους ΤΕΑ που είναι για τους εργαζομένους τους μόνο, μπορεί μια τράπεζα, ας πούμε, η Πειραιώς, να μπορεί να ανοίξει το δικό της το ταμείο και να πει στους πελάτες από κάτω, μην κάνεις κυρία τάδε επιχείρηση, δικό σου ταμείο, έλα κάτω από μένα, που το έχω έτοιμο, το έχω ανοίξει τώρα και βάλε τους εργαζομένους σου με δική σου επενδυτική επιτροπή και δικό σου κουμπαρά για τους εργαζομένους σου και κόλλα εδώ πέρα αντί να κάνεις δικό σου μεμονωμένα.

Το μεγαλύτερο επαγγελματικό ταμείο

Έχουμε τώρα 13.000 κόσμο. Το μεγαλύτερο σε πληθυσμό το Ταμείο του Υπουργείου Οικονομικών, το μόνο ολοκληρωμένο που έχει και κλάδο υγείας και κλάδο σύνταξης. Και πραγματικά, τώρα είναι αντικείμενο άλλης εκπομπής, το πόσο αποτελεσματικά τρέχουμε τον κλάδο υγείας με όλα αυτά που συμβαίνουν. Είμαστε πάρα πολύ περήφανοι που τρέχουμε τον κλάδο υγείας με πάρα πολύ ανταγωνιστικό τρόπο. Ένα πάρα πολύ value for money πρόγραμμα.

Έχει ανοίξει με το καταστατικό του ταμείου και απευθύνεται σε όλο τον δημόσια τομέα. Άρα δυνητικούς ασφαλισμένους στο ταμείο έχω 700.000 κόσμο. Ήδη έχουμε διευρύνει την υπαγωγή ασφαλισμένων σε 17 φορείς, άλλα υπουργεία όπως στο Υπουργείο Ανάπτυξης, στην Βουλή των Ελλήνων, σε Πανεπιστήμια, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, στο Νομικό Συμβούλιο του κράτους, πρόσφατα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή πάμε τώρα στοχευμένα στο δημόσιο και γράφουμε κόσμο.