Κλιματική αλλαγή: Ο πιο καυτός Γενάρης για τον πλανήτη Γη

Το έτος 2024 ήταν το θερμότερο που βίωσε ποτέ ο πλανήτης, τουλάχιστον από τότε που οι άνθρωποι θερμομετρούν και κρατούν στατιστικά στοιχεία. Αλλά, μάλλον, δεν θα αποτελέσει εξαίρεση. Φαίνεται πως δεν θα επέλθει κάποια «διόρθωση» στο φαινόμενο της άνευ προηγουμένου ετήσιας υπερθέρμανσης της Γης. Διότι η νέα χρονιά, το 2025, μπήκε με ένα ακόμα ρεκόρ που αφορά το μήνα Ιανουάριο.

Όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Κλιματολογικών Συνθηκών Copernicus, με μέση θερμοκρασία 13,23 βαθμούς Κελσίου ο Ιανουάριος του 2025 ξεπέρασε το προ-βιομηχανικό επίπεδο μέσης θερμοκρασίας κατά 1,75 βαθμούς Κελσίου και περνά στην Ιστορία ως ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ.

Κλιματική αλλαγή: Θανάσιμη απειλή για εκατομμύρια ανθρώπους – Προστέθηκαν 41 μέρες επικίνδυνης ζέστης

«Ο Ιανουάριος του 2025 ήταν άλλος ένας εκπληκτικός μήνας, καθώς συνεχίστηκαν οι θερμοκρασίες-ρεκόρ που παρατηρήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, παρά την ανάπτυξη των συνθηκών La Niña στον τροπικό Ειρηνικό και την προσωρινή ψύξη που θεωρητικά ακολουθούν στις παγκόσμιες θερμοκρασίες», δήλωσε την Πέμπτη στη μηνιαία ενημέρωση της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus η Σαμάνθα Μπάργκες, αναπληρώτρια διευθύντρια της Υπηρεσίας.

Αναποτελεσματική η La Niña

«Οι επιστήμονες περίμεναν ότι τα έτη-ρεκόρ του 2023 και του 2024, τα δύο θερμότερα που έχουν μετρηθεί ποτέ, θα τελειώσουν με την παρέλευση του φυσικού φαινομένου El Niño και την έλευση του αντιθέτου του φαινομένου, της La Niña», γράφει η γαλλική «Les Echos». Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει. «Είναι λίγο περίεργη εξέλιξη. Πιστεύαμε ότι θα βλέπαμε το φαινόμενο ψύξης, όμως διαψευστήκαμε», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) ο περιβαλλοντολόγος του Copernicus Ζιλιέν Νικολά.

Τουναντίον, «το Παρατηρητήριο αντί για αντιστροφή των συνθηκών που είχε δημιουργήσει στον πλανήτη το El Niño, παρατηρεί σημάδια επιβράδυνσης ή και διακοπής της εξέλιξης προς τις συνθήκες La Niña, που θα μπορούσαν να εξαφανιστούν έως το Μάρτιο του 2025», σύμφωνα με τον Ζιλιέν Νικολά.

Ο ρόλος των θαλασσών

Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, η οποία έχει τροφοδοτήσει ξηρασίες, καύσωνες, πλημμύρες και βέβαια πυρκαγιές όπως είναι αυτές που έπληξαν πρόσφατα το Λος Άντζελες, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη θερμοκρασία των θαλασσών.

«Οι ωκεανοί είναι βασικοί ρυθμιστές των θερμοκρασιών που παρατηρούνται στον πλανήτη. Αλλά οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια των ωκεανών που καλύπτουν περισσότερο από το 70% της υδρογείου, παραμένουν σε επίπεδα που δεν είχαμε ποτέ παρατηρήσει πριν από τον Απρίλιο του 2023», αναφέρει ο γάλλος περιβαλλοντολόγος. Και εξηγεί ότι για την επιφάνεια των ωκεανών ο Ιανουάριος του 2025 κατατάσσεται ως ο δεύτερος θερμότερος μήνας με θερμοκρασία 20,78°C

κατά μέσο όρο, πίσω από το απόλυτο ρεκόρ των 21ο C που είχε καταγραφεί τον Φεβρουάριο του 2020.

Γι’ αυτό εξάλλου στην Αρκτική, όπου ο χειμώνας είναι εφέτος ασυνήθιστα ζεστός, οι παγετώνες έχουν συρρικνωθεί στη χαμηλότερη έκτασή τους για έναν μήνα σαν τον Ιανουάριο, σύμφωνα με το Copernicus.

Χάλασε ο θερμοστάτης;

Με αυτό το ρεκόρ θερμοκρασίας που μολις κατερρίφθη, «ο Ιανουάριος του 2025 γίνεται ο 18ος από τους τελευταίους 19 μήνες για τους οποίους η μέση θερμοκρασία του αέρα στην επιφάνεια του πλανήτη καταγράφεται υψηλότερη από το προ-βιομηχανικό επίπεδο κατά περισσότερο από 1,5°C», σημειώνει επίσης το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο.

Η «Les Echos» εξηγεί ότι το επίπεδο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου είναι συμβολικό διότι η περίφημη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, που υπεγράφη το 2015, έχει θέσει ως στόχο να περιορίσει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2°C και να συνεχίσει τις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης στον 1,5°C.

«Αυτή η συμφωνία, ωστόσο, αναφέρεται σε μακροπρόθεσμες τάσεις», σημειώνει η εφημερίδα. Και εξηγεί ότι ένας τέτοιος μέσος όρος αύξησης της θερμοκρασίας θα πρέπει να διατηρηθεί επί τουλάχιστον 20 χρόνια, προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το αν εν τέλει υπάρχει υπέρβαση του ορίου ή όχι.

«Υπό το πρίσμα αυτό οι ειδικοί εκτιμούν ότι η ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της γης έχει αυξηθεί επί του παρόντος κατά περίπου 1,3°C. Ο Copernicus εκτιμά ότι το όριο των

1,5°C πιθανότατα θα επιτευχθεί μεταξύ 2030 και 2035. Και αυτό, ανεξάρτητα από την εξέλιξη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον άνθρωπο, οι οποίες βρίσκονται τώρα κοντά στο ανώτατο όριο, δίχως να δείχνουν σημάδια υποχώρησης», υπογραμμίζεται.

Ο «παράγων άνθρωπος»

Ενώ οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι διαδοχικές παρατηρήσεις των τελευταίων ετών δεν ακυρώνουν τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις καθώς βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο των εκτιμήσεών τους, ορισμένοι συνάδελφοί τους υποθέτουν ότι το κλίμα εν τέλει θερμαίνεται ταχύτερα από το αναμενόμενο εξαιτίας των εκπομπών αερίων που προκαλούν του θερμοκηπίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο.

«Μπορούμε να διακρίνουμε μια ισχυρότερη κλιματική αντίδραση εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας; Προς το παρόν υπάρχουν κάποια στοιχεία που συνηγορούν προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά θα έλεγα ότι δεν υπάρχει ακόμη μια ασφαλής παρατήρηση, μια απόδειξη ή ένα στοιχείο που οδηγεί αναγκαστικά σε ένα τέτοιο συμπέρασμα», συνοψίζει η περιβαλλοντολόγος Βαλερί Μασόν-Ντελμότ.

Αυτό σημαίνει ότι η γη υπερθερμαίνεται εξαιτίας ακαταμάχητων κλιματολογικών εξελίξεων και φαινομένων όπως το διαβόητο El Niño ή όπως οι εκρήξεις ηφαιστίων, ανεξάρτητα από τις δραστηριότητες του ανθρώπου; Όχι βέβαια! «Σε μια κλιματολογική συνθήκη κατά την οποία συνεχίζουμε να προσθέτουμε αέρια θερμοκηπίου, δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν τα αλλεπάλληλα ρεκόρ αύξησης της θερμοκρασίας που καταρρίπτουμε», ξεκαθαρίζει η Μασόν-Ντελμότ.