Υγεία: Δύο στους τρεις ακάλυπτους ασθενείς αδυνατούν να πληρώσουν τις θεραπείες τους

Στη δεύτερη θέση από πλευράς ακάλυπτων αναγκών υγείας έρχεται η Ελλάδα στην Ευρώπη, μετά την Εσθονία, και μάλιστα ακόμη και σε υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια.

Αυτές οι ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες στη χώρα μας, αφορούν κύρια νοσήματα και στα δύο τρίτα των περιπτώσεων (66,8%) οφείλονται σε οικονομική αδυναμία για την κάλυψή τους και μόνο στο 1,6% η ανάγκη παραμένει ακάλυπτη λόγω λίστας αναμονής.

Άλλο ένα ποσοστό 1,6% οφείλεται στο φόβο των ασθενών για γιατρούς, νοσοκομεία, εξετάσεις, θεραπεία κλπ, ενώ ένα 2,5% περιμένει μήπως το πρόβλημα περάσει από μόνο του. Επίσης, από το 1% του πληθυσμού που δεν κάλυψε την ιατρική του ανάγκη, το 0,5% δεν είχε χρόνο λόγω εργασίας, ενώ για το άλλο 0,5% ήταν μεγάλη η απόσταση για να φτάσει στον γιατρό.

Μια νέα ιατρική παρέμβαση θα έπρεπε να συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση του προϋπολογισμού, κάτι πολύ δύσκολο γιατί οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι πολύ μικρότεροι

Οι ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες σχετίζονται με την ύπαρξη ασφάλισης, κοινωνικής ή ιδιωτικής

Την μελέτη αυτή του Πανεπιστημίου Πειραιά, παρουσίασε ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας Θανάσης Βοζίκης μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) για τις ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες του πληθυσμού στη χώρα μας.

Σύμφωνα με την έρευνα, ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες, είναι εκείνες που τουλάχιστον μία από τις ενδείξεις σχετίζεται με απειλητική για τη ζωή ή σοβαρά εξουθενωτική ασθένεια, για την οποία δεν έχει εγκριθεί κανένα φαρμακευτικό προϊόν στην Ε.Ε. ή ακόμη κι αν έχει εγκριθεί, η υψηλή νοσηρότητα ή θνησιμότητα, παραμένει, ή η χορήγηση φαρμάκου έχει σημαντική μείωση της νοσηρότητας ή θνησιμότητας από τη νόσο για το σχετικό πληθυσμό.

Όπως τόνισε ο κ. Βοζίκης, οι ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες επηρεάζονται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο το επίπεδο εκπαίδευσης και η οικογενειακή κατάσταση, ή και το ίδιο το νόσημα και τη φύση του, καθώς επίσης και η διαθεσιμότητα θεραπείας είτε από πλευράς χρόνου αναμονής είτε από πλευράς ύπαρξης φαρμάκου, η δυνατότητα πρόσβασης σε θεραπεία για οικονομικούς λόγους ή λόγους απόστασης, η αποδοχή των υπηρεσιών υγείας και η έλλειψη χρόνου λόγω απασχόλησης ή η αγνόηση του προβλήματος, το εισόδημα, το είδος της εργασίας, η ύπαρξη ασφάλισης ή όχι και οι ιδιωτικές πληρωμές από την τσέπη του ασθενή.
Οικονομικά, ο όρος ακάλυπτη ιατρική ανάγκη χρησιμοποιείται είτε για την πρώιμη εισαγωγή φαρμάκων στα συστήματα υγείας, με διαφοροποίηση στη διαδικασία αδειοδότησης, αξιολόγησης και αποζημίωσης, στον περιορισμό της πρόσβασης ασθενών μέσω συνταγογράφησης από τους γιατρούς, ενώ αποτελεί και λόγο τιμολόγησης με αυξημένη τιμή, ιδίως αν πρόκειται για σπάνια νοσήματα.

Αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας

Στις ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες των ασθενών, στοχεύει η έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων, τα οποία όμως τιμολογούνται συνήθως με υψηλότερες τιμές, καθώς εισάγουν νέες τεχνολογίες στα συστήματα υγείας.

Τα κράτη από την πλευρά τους για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας εισάγουν διαδικασίες αξιολόγησης των νέων αυτών τεχνολογιών, ώστε να δοθεί η πρόσβαση των ασθενών στις τεχνολογίες αυτές.

Κατά τη συζήτηση του θέματος στο συνέδριο της ΕΛΛΟΚ, τονίσθηκε ότι στην Ευρώπη, η φαρμακευτική δαπάνη αυξάνεται με ρυθμό 5-7%, ποσοστό μεγαλύτερο από την άνοδο του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με την γενική γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής Παυλίνα Καρασιώτου, η κυβέρνηση έχει προβλέψει την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά την αύξηση του ποσοστού του ΑΕΠ, καθώς και κατά 100 εκατ. ευρώ το χρόνο στην περίπτωση που δεν μειώνεται η υποχρεωτική επιστροφή του clawback, παραδέχθηκε όμως ότι τα δημοσιονομικά πλαίσια παραμένουν στενά, παρότι η υγεία έχει τεθεί σε προτεραιότητα. Σημείωσε ότι καθώς οι πόροι δεν είναι άπειροι χρειάζεται μια σοβαρή ιεράρχηση και ορθή κατανομή των διαθεσίμων.

Στην ίδια κατεύθυνση, ο γενικός γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας Άρης Αγγελής επεσήμανε ότι κάθε φορά που παρουσιάζεται μια νέα ιατρική παρέμβαση θα έπρεπε να συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση του προϋπολογισμού, όμως κάτι τέτοιο είναι πάρα πολύ δύσκολο γιατί οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι πολύ μικρότεροι, περιορίζοντας την οικονομική ευχέρεια της πολιτείας. Υπογραμμίζοντας ότι η σύγκλιση είναι δύσκολη, παρατήρησε αξιοσημείωτη αύξηση του προϋπολογισμού, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση και την συνταγογράφηση βάσει συνταγογραφικών πρωτοκόλλων για τη διάθεση των καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς ύστερα από την αξιολόγηση.

Ευρωπαϊκή αξιολόγηση

Με αφορμή την έναρξη εφαρμογής του ευρωπαϊκού κανονισμού για την αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας στην Ευρώπη από 1.1.2025, ο διευθυντής του Προγράμματος Έρευνας Ιατρικής Τεχνολογίας στο τμήμα Πολιτικής Υγείας του London School of Economics καθηγητής Πάνος Καναβός, υπογράμμισε την προτεραιότητα που θέτουν τα συστήματα υγείας στην αντιμετώπιση ακάλυπτων ιατρικών αναγκών για την έγκριση νέων φαρμάκων και την διάθεσή τους στους ασθενείς. Παράλληλα, έκανε λόγο για ορθολογικότερη χρήση των φαρμάκων, πολλά από τα οποία είναι γενόσημα, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση πόρων για την καινοτομία.

Τόνισε πως χρειάζονται ολοκληρωμένες πολιτικές περίθαλψης, με καλύτερη συνδεσιμότητα μεταξύ τους.

Ιδιαίτερα για τον καρκίνο, υπογράμμισε την ανάγκη συνδεσιμότητας όλων των σταδίων περίθαλψης από την πρόληψη, τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία, ώστε κατά τη διαδρομή του ασθενή στο σύστημα υγείας να διασφαλίζεται η ολοκληρωμένη φροντίδα.

Παράλληλα χρειάζεται παρακολούθηση και διαφάνεια στις δαπάνες και επενδύσεις, καθώς και αξιολόγηση των δεδομένων που μπορούν να εξαχθούν μέσω του εθνικού σχεδίου για τον καρκίνο και του μητρώου ασθενών. Αυτό θα αποτελέσει μοχλό για την οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος.

Καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι «σίγουρα η καινοτομία κάνει άλματα με τις γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες», όμως δεν παρέλειψε να παρατηρήσει ότι στη χώρα μας «το δημογραφικό αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια».

Πηγή: in.gr