Οι εμπορικοί πόλεμοι έχουν μόνο ηττημένους

Πώς θα επηρεάσει ενδεχόμενη επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ την ελληνική οικονομία; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο άμεσος αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος, καθώς το μερίδιο των ΗΠΑ επί του συνόλου των εξαγωγών αγαθών της χώρας μας είναι σχετικά μικρό (4,8% το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024).

Ωστόσο θα υπάρξουν και δευτερογενείς επιπτώσεις, η ένταση των οποίων δεν μπορεί προς το παρόν να αποτιμηθεί με ακρίβεια. Πρώτον, διότι η μείωση των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ θα οδηγήσει σε μείωση των ευρωπαϊκών εισοδημάτων και συνεπώς μείωση της ζήτησης για ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες από τους ευρωπαίους καταναλωτές. Δεύτερον, διότι ένα μέρος των εξαγωγών μας προς την ΕΕ αφορά ενδιάμεσα αγαθά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών αγαθών που εξάγονται στις ΗΠΑ. Τρίτον, διότι η επιβολή υψηλών δασμών στην Κίνα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανακατεύθυνση των κινεζικών εξαγωγών προς την Ευρώπη, και συνεπώς αυξημένο ανταγωνισμό για τα ελληνικά προϊόντα σε μια σειρά από κλάδους όπως τα χημικά, τα καλώδια και ορισμένα άλλα βιομηχανικά προϊόντα.

Θέλω να πιστεύω ότι θα αποφευχθεί ένας εκτεταμένος εμπορικός πόλεμος διότι δεν είναι προς όφελος κανενός. Η ιστορία δείχνει ότι οι εμπορικοί πόλεμοι έχουν μόνο ηττημένους. Νομίζω ότι αυτό το αντιλαμβάνονται και στις ΗΠΑ και για αυτό βλέπουμε ότι γίνονται κινήσεις, στο πλαίσιο διαπραγμάτευσης, με την προσωρινή αναστολή της επιβολής δασμών στο Μεξικό και τον Καναδά. Η ΕΕ έχει καταστήσει σαφές ότι επιδιώκει συνέχιση της συνεργασίας με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά παράλληλα είναι έτοιμη να απαντήσει αν χρειαστεί.

Σε κάθε περίπτωση όμως, και ανεξάρτητα από την κατάληξη αυτών των διαπραγματεύσεων, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οδεύουμε προς ένα πιο κατακερματισμένο διεθνές οικονομικό σύστημα.

Αυτό κάνει ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας.

Η ελληνική κυβέρνηση κάνει τα τελευταία χρόνια μια μεγάλη και συντονισμένη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση: Με τη μείωση του φορολογικού βάρους και των ασφαλιστικών εισφορών, τον εκσυγχρονισμό της εργασιακής νομοθεσίας, την απλοποίηση του αδειοδοτικού περιβάλλοντος, την υιοθέτηση πρωτοποριακών κινήτρων για την καινοτομία και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων.

Είναι όμως προφανές ότι αυτή η εθνική προσπάθεια δεν αρκεί – όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για κανένα ευρωπαϊκό κράτος. Χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες και σε επίπεδο ΕΕ, για την εμβάθυνση της Κοινής Αγοράς, την τόνωση της καινοτομικής ικανότητας, την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων, την άμβλυνση των στρατηγικών εξαρτήσεων.

Οι πρόσφατες εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα δείχνουν τον δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Είναι χρέος των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Και να δράσουμε με μια αίσθηση επείγοντος.

Ο Κωστής Χατζηδάκης είναι υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών 

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ