Γιατί «αγριεύει» ξανά η κατάσταση στην ενέργεια

Απορούμε με τη νέα αναζωπύρωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά η ένταση του προβλήματος μάλλον είναι μπροστά μας. Απλά δεν το βλέπουμε, γιατί έχουμε εφησυχάσει εδώ και μήνες ότι το πρόβλημα πέρασε. Κι όμως οι τιμές του φυσικού αερίου, με το οποίο κινείται μεγάλο μέρος της παραγωγής προϊόντων και ηλεκτρισμού, βρίσκονται σε επίπεδα διπλάσια σε σχέση με έναν χρόνο πριν, στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας διετίας. Η αύξηση του κόστους παραγωγής βρίσκεται ήδη εδώ.

Σε κάθε άλλη χρονιά στο σημείο που βρισκόμαστε, αρχές Φεβρουαρίου, θα λέγαμε λίγη υπομονή και από τον Μάρτιο θα αρχίσει η μείωση των τιμών, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης, όσο ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες.

Αυτό φέτος δύσκολα θα ισχύσει. Τα αποθέματα βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, λόγω της μεγάλης ζήτησης που υπήρχε καθ’ όλη τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Την ίδια στιγμή οι συνθήκες προσφοράς δεν βελτιώθηκαν, αντίθετα και οι τελευταίοι ρωσικοί αγωγοί προς τη Βόρεια Ευρώπη διέκοψαν τις διαμετακομίσεις. Ως αποτέλεσμα, όταν θα αρχίσει η αναπλήρωση των ποσοτήτων που λείπουν ενόψει του επόμενου χειμώνα, οι τιμές ακόμα και αν δεν ανέβουν, το σίγουρο είναι ότι δεν θα πέσουν από τα σημερινά επίπεδα των 50-55 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο αδιέξοδο και μόνο ένα «θαύμα», όπως η απότομη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία όπως έχει υποσχεθεί ο πρόεδρος Τραμπ και η αποκατάσταση των ροών του φυσικού αερίου, μπορεί να φέρει μια θεαματική αλλαγή σκηνικού. Για δύο χρόνια εθελοτυφλούσαν οι ευρωπαίοι πολιτικοί, νομίζοντας ότι είχαν λύσει το πρόβλημα του φυσικού αερίου.

Στην πραγματικότητα είχαν ευνοηθεί από δύο εξαιρετικούς από πλευράς καιρικών συνθηκών χειμώνες, όπου οι ανάγκες σε θέρμανση και η ζήτηση σε φυσικό αέριο ήταν πολύ χαμηλή. Ερμήνευσαν την τυχαία συνθήκη ως τη λύση του προβλήματος και τώρα τρέχουν. Χρειάστηκε ένας κανονικός χειμώνας από πλευράς ζήτησης για να αποκαλυφθεί το πρόβλημα, να αρχίσουν να αδειάζουν οι υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου, σε επίπεδα που έχουμε να δούμε πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κοντά στο 30%.

Η ΕΕ έχει προβλέψει, δυσκολεύοντας τον εαυτό της, ότι μέχρι την 1η Νοεμβρίου θα πρέπει να έχει αποκατασταθεί το 90% των αποθηκευμένων ποσοτήτων. Αρα οι ευρωπαϊκές χώρες θα βγουν υποχρεωτικά για αγορές, αυξάνοντας τη ζήτηση και επηρεάζοντας σημαντικά τις τιμές και τους θερινούς μήνες, καθώς η αγορά γνωρίζει το πρόβλημα.

Οι επιλογές πλέον είναι εξαιρετικά δύσκολες. Είτε το πρόβλημα θα συγκρατηθεί με κάποια μορφή αποζημίωσης ή επιδότησης πριν φτάσει στη βιομηχανία ή το πιθανότερο θα φτάσει ως επιπλέον κόστος στη βιομηχανία προκαλώντας νέες αυξήσεις σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα και μεγαλύτερη αναζωπύρωση του πληθωρισμού.

Μια λύση θα ήταν να μειωθεί ο στόχος των αποθεμάτων από το 90% που βρίσκεται τώρα, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα επέστρεφε ο κίνδυνος της επάρκειας.

Το σκηνικό της ενέργειας «αγριεύει» και θα επηρεάσει και την ελληνική οικονομία.