Αυτόνομα αυτοκίνητα: Μπορούν να μας σώσουν από τον εαυτό μας;

Ο δρόμος προς τα αυτόνομα αυτοκίνητα είναι στρωμένος με υποσχέσεις να σώσουν τους ανθρώπους από τον εαυτό τους (από τα μεταξύ τους ατυχήματα). Το Waymo, το έργο αυτόνομης οδήγησης της Google, λέει ότι «το status quo της οδικής ασφάλειας είναι απαράδεκτο» και ότι η αυτόνομη οδήγηση «μπορεί να σώσει ζωές». Ο Ίλον Μασκ είπε τον Οκτώβριο όταν αποκάλυψε το Cybercab της Tesla ότι τα αυτόνομα αυτοκίνητα θα γίνουν «10 φορές πιο ασφαλή από τον άνθρωπο» και «θα σώσουν ζωές, πολλές ζωές».

Είναι ένας αξιοσέβαστος στόχος και ακούγεται εφικτός. Τελικά, οι άνθρωποι είναι απαίσιοι οδηγοί. Το 2022, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία, 42.514 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τροχαία με οχήματα στους αμερικανικούς δρόμους, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας. Από αυτούς τους θανάτους, το 29% τοις εκατό σκοτώθηκαν σε δυστυχήματα που σχετίζονται με υπερβολική ταχύτητα και το 32% ταξινομήθηκαν ως «θάνατοι κατά την οδήγηση λόγω κατανάλωσης αλκοόλ».

ΗΠΑ: Πώς η ομάδα Τραμπ επιδιώκει να χαλαρώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα αυτόνομα αυτοκίνητα

Τα πλήρως αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα, αντίθετα, δεν πίνουν όταν οδηγούν. Δεν επιταχύνουν επειδή είναι ανυπόμονα ή καθυστερούν. Δεν τα παίρνει ο ύπνος. Δεν αποσπώνται από τα τηλέφωνά τους. Επιπλέον, έχουν όραση 360 μοιρών.

Αλλά για τις εταιρείες που κατασκευάζουν τα οχήματα, υπάρχουν δύο προβλήματα με την υπόσχεσή τους να σώσουν ζωές. Το πρώτο είναι ότι οι άνθρωποι οδηγοί έχουν θέσει τον πήχη πάρα πολύ ψηλά. Αν σκεφτείτε πόσα χιλιόμετρα οδηγούμε, τα θύματα είναι στην πραγματικότητα πολύ σπάνια. Το ποσοστό θνησιμότητας ανά 100 εκατομμύρια μίλια οχήματος που διανύθηκαν στις ΗΠΑ ήταν μόλις 1,33 το 2022. Είναι κοντά στο 1 για περίπου μια δεκαετία.

Τα τελευταία δεδομένα από τη Waymo δείχνουν ότι τα οχήματά της είχαν διανύσει μόνο 33 εκατομμύρια μίλια χωρίς άνθρωπο οδηγό μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους. Αυτό σημαίνει ότι απλά δεν είχαν διανύσει ικανές αποστάσεις ακόμα για να κάνει μια στατιστική σύγκριση με ανθρώπους οδηγούς όσον αφορά τα ποσοστά θνησιμότητας.

Λιγότερα ατυχήματα από αυτόνομα αυτοκίνητα

Τούτου λεχθέντος, το ιστορικό της Waymo για λιγότερο σοβαρά ατυχήματα φαίνεται ενθαρρυντικό. Η ανάλυση δεδομένων της εταιρείας δείχνει ότι τα οχήματά της είχαν λιγότερα ατυχήματα που προκάλεσαν τραυματισμό και ατυχήματα που αναφέρθηκαν από την αστυνομία μέχρι στιγμής σε σύγκριση με ανθρώπους που οδηγούσαν στις ίδιες πόλεις. Η Waymo είπε στους  Financial Times ότι «ήδη μείωνε σημαντικά τον αριθμό των σοβαρών ατυχημάτων σε σύγκριση με τους ανθρώπους οδηγούς σε μέρη όπου λειτουργούμε». Αλλά ο ειδικός στην ασφάλεια αυτόνομων οχημάτων Φιλ Κούπμαν, προειδοποίησε για τον εφησυχασμό. «Γνωρίζουμε ότι οι υπολογιστές αποτυγχάνουν διαφορετικά από τους ανθρώπους», είπε στους FT. «Οι άνθρωποι αποτυγχάνουν μεμονωμένα, αλλά [με] υπολογιστές, κάθε αυτοκίνητο έχει τον ίδιο οδηγό, οπότε μπορεί να συμβεί κάτι που να τους κάνει όλους να αποτύχουν». Επιπλέον, λέει, οι υπολογιστές μπορεί να μην μεθάνε, αλλά ούτε έχουν «κοινή λογική».

Αυτό μας φέρνει στο δεύτερο πρόβλημα. Ακόμα κι αν οι εταιρείες αυτοοδηγούμενων οχημάτων συγκεντρώνουν αρκετά δεδομένα για να δείξουν ότι η τεχνολογία τους σώζει ζωές, εξακολουθούν να υπάρχουν ευρέως δημοσιευμένα παραδείγματα αυτοοδηγούμενων αυτοκινήτων που κάνουν περίεργα λάθη που οι περισσότεροι άνθρωποι απλά δεν θα έκαναν.

Πιο αξιομνημόνευτα ατυχήματα

Υπήρχε το ταξί Waymo που έκανε κύκλους σε ένα πάρκινγκ με έναν επιβάτη μέσα, για παράδειγμα. Ή τη στιγμή που όχι ένα, αλλά δύο Waymo έπεσαν στο πίσω μέρος του ίδιου φορτηγού που ρυμουλκούνταν στο δρόμο με μια ελαφρώς ασυνήθιστη γωνία, μπερδεύοντας το λογισμικό. Το πιο σοβαρό, ήταν η στιγμή που άλλο όχημα χτύπησε πεζό και τον πέταξε μπροστά από ένα αυτοοδηγούμενο αυτοκίνητο της General Motors Cruise, το οποίο στη συνέχεια τον έσυρε για 6 μέτρα κάτω από αυτό. Σε εκείνη την περίπτωση, μια μεταγενέστερη αναθεώρηση που ανέθεσε η Cruise διαπίστωσε ότι «ένας άγρυπνος και προσεκτικός οδηγός θα γνώριζε ότι είχε συμβεί κάποιου είδους πρόσκρουση και δεν θα συνέχιζε να οδηγεί χωρίς περαιτέρω διερεύνηση της κατάστασης».

Μπορεί να είναι άδικο, λέει ο Κούπμαν, αλλά ιστορίες σαν αυτές μένουν στο μυαλό περισσότερο από στατιστικές. Εάν το σημείο πώλησής σας είναι «τα αυτοκίνητά μας είναι πιο ασφαλείς οδηγοί από τους ανθρώπους», τότε κάθε φορά ένα από τα αυτοοδηγούμενα κάνει κάτι περίεργο που δεν θα έκανε ένας άνθρωπος, η επιχειρηματολογία σας με το κοινό έχει διαβρωθεί. Αντίθετα, τα ατυχήματα που αποφεύγονται χάρη στην τεχνολογία σας σπάνια γίνονται είδηση.

Ίσως γι’ αυτό οι ετήσιες έρευνες της Αμερικανικής Ένωσης Αυτοκινήτων δείχνουν ότι οι άνθρωποι φοβούνται περισσότερο την τεχνολογία με την πάροδο του χρόνου. Το μερίδιο των Αμερικανών οδηγών που δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τα αυτόνομα οχήματα μειώθηκε από 14% το 2021 σε 9% το 2024, ενώ το ποσοστό που λένε ότι «φοβούνται» έχει αυξηθεί από 54% σε 66%.

Οι εταιρείες αυτοοδηγούμενων αυτοκινήτων μπορεί να πουν ότι θέλουν να σώσουν ζωές, αλλά θα είναι πιο δύσκολο από όσο νομίζουν να πείσουν τους ανθρώπους να το δοκιμάσουν.