Δασμοί: Τι συνέβη το 2018 όταν ο Τραμπ επέβαλε στο χάλυβα

Οι Βρυξέλλες δεν θα πρέπει να αιφνιδιάστηκαν με την επιβολή δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Αντέδρασαν άμεσα ως ήταν αναμενόμενο καθώς οι  ΗΠΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τις εξαγωγές χάλυβα της ΕΕ αλλά δεν είναι πρώτη φορά που έχουν επιβληθεί δασμοί.

Τον Μάρτιο του 2018, ο Τραμπ εισήγαγε δασμούς 25 % στον χάλυβα και 10 % στο αλουμίνιο κατά των περισσότερων χωρών, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία την εθνική ασφάλεια, προτού τους επεκτείνει στην ΕΕ, τον Καναδά και το Μεξικό τον Ιούνιο. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι με αυτή την κίνηση θα μείωνε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και θα τόνωνε την εγχώρια μεταποίηση.

ΕΕ: Τι απαντάει στους δασμούς Τραμπ σε αλουμίνιο και χάλυβα

Η απάντηση των Βρυξελλών

Το αποτέλεσμα ήταν μειωθούν οι εισαγωγές μετάλλων άμεσα, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times. Συνολικά, επλήγησαν ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου ύψους περίπου 6,4 δισ. ευρώ. Οι Βρυξέλλες χρειάστηκαν τρεις μήνες για να αντιδράσουν, αλλά στη συνέχεια επέβαλαν εισφορές σε αμερικανικές εισαγωγές αξίας περίπου 2,8 δισ. ευρώ, οι οποίες αποτελούνται περίπου κατά το ένα τρίτο από χάλυβα και αλουμίνιο, κατά το ένα τρίτο από γεωργικά προϊόντα και κατά το ένα τρίτο από άλλα αγαθά.

Το μπλοκ ξεχώρισε εμβληματικά αμερικανικά προϊόντα, που συχνά παράγονται σε πολιτείες που ψηφίζουν τους Ρεπουμπλικάνους, όπως το ουίσκι μπέρμπον, οι μοτοσικλέτες Harley-Davidson και τα τζιν. Οι ετήσιες εξαγωγές αμερικανικού ουίσκι στην ΕΕ έχουν έκτοτε μειωθεί κατά το ένα τρίτο, καταγράφοντας απώλεια περίπου 256 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με το Συμβούλιο Αποσταγμένων Αλκοολούχων Ποτών των ΗΠΑ.

Από την άλλη όμως οι ανάγκες των Αμερικανών κατασκευαστών οδήγησαν στο να δημιουργηθούν μια σειρά από εξαιρέσεις στις ευρωπαϊκές εισαγωγές που δεν εφαρμοζόταν δασμοί.

Αύξηση τιμών από τους εγχώριους παραγωγούς χάλυβα

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η General Motors και η Ford, αναγκάστηκαν επίσης να μειώσουν τις προβλέψεις τους για τα κέρδη τους ή να χάσουν τις προσδοκίες των αναλυτών για το 2018 λόγω της αβεβαιότητας των δασμών, καθώς και της αύξησης του κόστους των πρώτων υλών που προκλήθηκε από τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ.

Παρόλο που πολλές αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες αγόραζαν την πλειονότητα του χάλυβα τους τοπικά, εξακολουθούσαν να πλήττονται καθώς οι εγχώριοι παραγωγοί χάλυβα εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία για να ανεβάσουν τις δικές τους τιμές. Οι παραγωγοί αύξησαν επίσης τη δική τους παραγωγή συγκριτικά λίγο μετά την επιβολή των δασμών.

Αργότερα, ο Τραμπ χορήγησε σε αρκετούς εμπορικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και του Μεξικού, απαλλαγές χωρίς δασμούς.

Μετά την αποχώρηση του Τραμπ από το αξίωμα, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ιαπωνία και τη Βρετανία συμφώνησαν σε προσωρινή ανακωχή, όταν ο τότε πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αφαίρεσε εν μέρει τους δασμούς, συμφωνώντας ποσοστώσεις πάνω από τις οποίες εφαρμόζονται δασμοί στα μέταλλα. Η ΕΕ πάγωσε όλα τα μέτρα της.

Η εκεχειρία πρόκειται να λήξει από την πλευρά της ΕΕ στα τέλη Μαρτίου, ενώ οι αμερικανικές ποσοστώσεις που αντικατέστησαν τους δασμούς θα λήξουν στο τέλος του έτους.

Οι διαφαινόμενοι δασμοί, ωστόσο, έχουν ήδη αναστατώσει τους επενδυτές στους κλάδους που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι.

Ποιοι είναι πιο εκτεθειμένοι στους δασμούς

Οι μετοχές ορισμένων ευρωπαϊκών χαλυβουργείων υποχώρησαν το πρωί της Δευτέρας μετά την ανακοίνωση του Τραμπ. Η ArcelorMittal, η οποία πραγματοποιεί περίπου το 13% των πωλήσεών της στις ΗΠΑ, είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη. Η εταιρεία πωλεί προϊόντα χάλυβα υψηλής προστιθέμενης αξίας στις ΗΠΑ, κυρίως από τις δραστηριότητές της στον Καναδά, βασικό προμηθευτή του αμερικανικού τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Προμηθεύει επίσης ημιτελή προϊόντα χάλυβα από το Μεξικό στις εγκαταστάσεις της στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο οικονομικός διευθυντής της εταιρείας επέμεινε την περασμένη εβδομάδα ότι οι όποιες επιπτώσεις θα είναι διαχειρίσιμες με βάση αυτό που συνέβη το 2018, όταν οι υψηλότερες τιμές αντιστάθμισαν το υψηλότερο κόστος.

Η αυτοκινητοβιομηχανία είναι πιθανό να πληγεί και πάλι, με την πιθανότητα ότι οι εξαιρέσεις μπορεί και πάλι να μετριάσουν το πλήγμα. Αυτή τη φορά η απειλή των δασμών έρχεται καθώς οι κατασκευαστές ήδη παλεύουν με τη στροφή προς τα ηλεκτρικά οχήματα και τα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών ρύπων, γεγονός που τους δυσκολεύει να απορροφήσουν το υψηλότερο κόστος των πρώτων υλών.

Η Volvo Cars έχει ήδη προειδοποιήσει για χαμηλότερη κερδοφορία φέτος, επικαλούμενη την αβεβαιότητα που περιβάλλει τους δασμούς του Τραμπ. «Θα υπάρξουν δασμοί … θα δείτε κάποια γεωπολιτική και κάποια αλλαγή στην πολιτική, οπότε αυτό θα δημιουργήσει γενική αναταραχή» τόνισε την περασμένη εβδομάδα ο Jim Rowan, διευθύνων σύμβουλος του σουηδικού ομίλου.