Τράπεζες: Αγοράζουν ξανά «ασημικά»

Σε τροχιά μεγέθυνσης μέσω εξαγορών έχει εισέλθει ξανά ο εγχώριος τραπεζικός τομέας, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 2000, αντιστρέφοντας τις τάσεις εσωστρέφειας που του επέβαλε η ελληνική χρεοκοπία. Η αρχή του τέλους για τους κραταιούς ομίλους της εποχής, με παρουσία ακόμη και σε τρεις ηπείρους μέσω της επέκτασης στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, ξεκίνησε με το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Τότε αναδείχθηκαν κίνδυνοι πρωτόγνωροι, έπειτα από μια πολυετή περίοδο ούριων ανέμων που ακολούθησε την είσοδο της χώρας στο ευρώ.

«Ταύρος» η Fitch για τις ελληνικές τράπεζες το 2025 – Τι λέει για κέρδη και NPLs [γραφήματα]

Οι πρώτες κινήσεις για την αντιμετώπισή τους δεν άργησαν, με τις τραπεζικές διοικήσεις να ακυρώνουν σχέδια περαιτέρω επέκτασης και να οργανώνουν ζώνες άμυνας. Επρόκειτο όμως για λύσεις που, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, δεν συνιστούσαν σε καμία περίπτωση απάντηση στο πρόβλημα.
Εσωστρέφεια

Ετσι, όταν το 2012 προχώρησε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και οι τράπεζες στηρίχθηκαν από τους πόρους του μνημονίου για να καλυφθούν οι ζημιές, ξεκίνησε ένας άνευ προηγουμένου υποχρεωτικός μετασχηματισμός. Κεντρικός στόχος ήταν η συρρίκνωση των οργανισμών, διά της πώλησης των ασημικών τους, για την εξασφάλιση κεφαλαιακών πόρων και για τον περιορισμό των κινδύνων.

Ταυτόχρονα, οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι απορρόφησαν το σύνολο σχεδόν των δραστηριοτήτων των λοιπών πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα. Τα πλάνα αναδιάρθρωσης μάλιστα έγιναν ακόμη πιο επιθετικά μετά την ανακεφαλαιοποίηση του 2015, που κατέστη απαραίτητη στο πλαίσιο της υπογραφής του τρίτου μνημονίου.

Εθνική και Πειραιώς έλαβαν σε εκείνη τη φάση νέα κρατική στήριξη και συμφώνησαν στην πώληση όλων των θυγατρικών τους σε Ελλάδα και εξωτερικό. Από την άλλη, πιο ήπια ήταν η αναδιάρθρωση για Eurobank και Alpha Bank, καθώς ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις εκδόσεις μετοχών, προσελκύοντας ιδιωτικά κεφάλαια.

Πλεόνασμα 8 δισ. ευρώ

Εκτοτε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Αυτή τη στιγμή ο στόχος των τραπεζών είναι ξεκάθαρος. Να αξιοποιήσουν με τον κατάλληλο τρόπο τη δύναμη πυρός τους για την αύξηση της αποδοτικότητας και τη μεγιστοποίηση της επιβράβευσης των μετόχων. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη η εφαρμογή ενός σχεδίου μεγέθυνσης που θα οδηγήσει σε ενίσχυση του οργανικού αποτελέσματος, με ταυτόχρονη διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματος.
Η αχίλλειος πτέρνα

Πρόκειται, σύμφωνα με αναλυτές, για την αχίλλειο πτέρνα του εγχώριου συστήματος σήμερα. Συγκεκριμένα, περίπου το 80% των καθαρών εσόδων προέρχεται από τόκους και μόλις το 20% από προμήθειες, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη ξεπερνά το 30% κατά μέσο όρο. Ως εκ τούτου, η ευαισθησία της κερδοφορίας σε περιόδους επιτοκιακών μεταβολών, όπως η τρέχουσα, είναι σημαντική, θέτοντας εν αμφιβόλω τη διατήρησή της στα πολυετή υψηλά του 2024.

Οι τέσσερις μεγάλοι του κλάδου λοιπόν βρίσκονται σε νέα φάση αναδιάρθρωσης, που δεν έχει ωστόσο τον χαρακτήρα της συρρίκνωσης, όπως συνέβη την προηγούμενη δεκαετία, αλλά στοχεύει στη ενίσχυση του αποτυπώματός τους τόσο εκτός συνόρων όσο και εγχωρίως, με εξαγορές κυρίως σε κλάδους του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η κίνηση της Πειραιώς

Κίνηση μεγάλης σημασίας προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η υποβολή την περασμένη εβδομάδα δεσμευτικής προσφοράς από τον όμιλο Πειραιώς προς το CVC για την απόκτηση έναντι 469 εκατ. ευρώ του 70% της Εθνικής Ασφαλιστικής. Ο CEO της Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου πιστεύει ότι με την ολοκλήρωση της συναλλαγής, η οποία, εφόσον υπάρξει συμφωνία, αναμένεται εντός του 2025, όχι μόνο θα ενισχύσει την κερδοφορία της, αλλά θα διαφοροποιήσει σε μεγάλο βαθμό τις πηγές της.

Στόχο της τράπεζας αποτελεί μέσα στην επόμενη τριετία η αύξηση της συμμετοχής των εσόδων από προμήθειες στην περιοχή του 30% από 23% σήμερα, με τις εργασίες του bancassurance και του asset management να παίζουν κυρίαρχο ρόλο.

Σε εξέλιξη βρίσκεται το σχέδιο μεγέθυνσης και των υπόλοιπων ομίλων. Η Eurobank, μετά την απόκτηση της Ελληνικής Τράπεζας Κύπρου, έχει αυξήσει το ενεργητικό της στη ζώνη των 100 δισ. ευρώ, με τη διοίκησή της να έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων επεκτατικών ενεργειών.

Από την άλλη, η Alpha Bank προχώρησε πρόσφατα στην υπογραφή συμφωνίας εξαγοράς εταιρείας στον τομέα του factoring, την οποία θα συγχωνεύσει με τη θυγατρική της, διαβλέποντας διπλασιασμό των εργασιών της στον κλάδο. Παράλληλα, αξιοποιεί τη στρατηγική σχέση με τη UniCredit για ανάπτυξη των πωλήσεων στο asset management και για την από κοινού συμμετοχή σε χρηματοδοτήσεις. Τέλος, η Εθνική Τράπεζα, όπως έχει δηλώσει σε αναλυτές η διοίκησή της, βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση ευκαιριών για εξαγορές.

Πηγή: Έντυπη έκδοση Οικονομικός Ταχυδρόμος (ΟΤ) – Το Βήμα της Κυριακής